FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN PROFESYONEL ÖĞRETMENLİĞE İLİŞKİN ALGILARI

Year 2013, Issue: 35, 127 - 143, 01.12.2013

Salih Uzun Günay Paliç Ali Rıza Akdeniz

Abstract

Eğitim alanında yapılan reformların başarıya ulaşmalarında öğretmenlerin mesleklerinde profesyonel bir gelişim göstermesi kritik bir önem arz etmektedir. Bu çalışmada Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin profesyonel öğretmen kavramına ilişkin algılarının belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın örneklemini, Rize ilinde görev yapan 10 Fen ve Teknoloji öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış mülakat tekniği kullanılarak elde edilmiş ve analizinde betimsel analiz yönteminden faydalanılmıştır. Çalışmaya katılan Fen ve Teknoloji öğretmenlerinin çoğunun kendilerini profesyonel bir öğretmen olarak algılamadıkları ve profesyonelliğin zamanla oluşabileceği şeklinde bir düşünceyi benimsedikleri belirlenmiştir. Ayrıca öğretmenlerin önemli bir kısmı da hizmet içi eğitim fırsatlarının yetersiz olmasını profesyonel öğretmen olma yolunda bir dezavantaj olarak görmektedirler. Elde edilen bulgular, yenilenen Fen ve Teknoloji öğretim programının belirlediği teknolojinin kullanımı boyutundaki hedefler ile öğretmenlerin profesyonel olma ile ilgili algı ve uygulamalarının beklenildiği şekilde örtüşmediğini ortaya koymaktadır. Bu çalışma kapsamında, öğretmen yetiştirme programlarının ve hizmet içi eğitim kurslarının öğretmenlerin önerileri ve ihtiyaçları dikkate alınarak yeniden düzenlenmesi önerilmektedir.

Keywords

profesyonel öğretmen, fen ve teknoloji öğretmenleri, öğretmenlerin algıları

SCIENCE AND TECHNOLOGY TEACHERS’ PERCEPTIONS OF PROFESSIONAL TEACHER

Abstract

The professional development of teachers is a key factor in ensuring that educational reforms are effective. The aim of this study was to understand science and technology teachers’ perceptions of professional teachers. The sample of the study was 10 science and technology teachers who work in Rize. Data were collected through semi-structured interview technique and analyzed via descriptive analysis method. It was determined that most of science and technology teachers don’t think of themselves as professional teachers and believes the idea of that professionalism occurs in the course of time. Most of science and technology teachers mentioned the lack of in-service training opportunities become a disadvantage on the path towards being a professional teacher. The findings also showed that the goals of using technology in the renewed science and technology education curriculum and teachers’ perceptions and practices don’t match up with each other as expected. In this study, the teacher training programmes and in-service training courses recommended to be reorganized to take in consideration the needs and suggestions of teachers.

Keywords

professional teacher, science and technology teachers, teachers’ perceptions

References

• Bakioğlu, A. ve İnceçay, V. (2009). Öğretmenlerin Profesyonel Öğrenmesine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. I. Uluslararası Türkiye Eğitim Araştırmaları Kongresi, Çanakkale.
• Beijaard, D., Verloop, N., & Vermunt, J. D. (2000). Teachers' perceptions of professional identity: an exploratory study from a personal knowledge perspective. Teaching and Teacher Education, 16, 749-764.
• Buluş-Kırıkkaya, E. (2009). İlköğretim Okullarındaki Fen Öğretmenlerinin Fen ve Teknoloji Programına İlişkin Görüşleri. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6(1), 133-148.
• Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Ö. Y. (2005). Öğretmenlik Mesleği ve Özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 207-237.
• Çepni, S. (2009). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çepni, S. ve Küçük, M. (2002). Fen Bilgisi Öğretmenlerinin Eğitim Araştırmaları Hakkındaki Düşünceleri. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Ankara.
• Darling-Hammond, L., & McLaughlin, M. W. (2011). Policies That Support Professional Development in an Era of Reform. Phi Delta Kappan, 92(6), 81-92.
• Day, C. (2002). School reform and transitions in teacher professionalism and identity. International Journal of Educational Research, 37, 677-692.
• Demir, S., Böyük, U. ve Koç, A. (2011). Fen ve Teknoloji Dersi Öğretmenlerinin Laboratuvar Şartları ve Kullanımına İlişkin Görüşleri ile Teknolojik Yenilikleri İzleme Eğilimleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 66-79.
• Demirbaş, M. ve Yağbasan, R. (2002). Fen Bilgisi Öğretiminde Öğretmen Kılavuz Kitaplarının Önemi ve Öğretimdeki Yeri Üzerine Bir İnceleme. XI. Eğitim Bilimleri Kongresi, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşa, KKTC.
• Doğan, Y. (2011). Fen ve Teknoloji Derslerinde Yapılması Öngörülen Yapılandırmacı Etkinliklerin Uygulanma Sıklığı. Kuramsal Eğitimbilim, 4(1), 18-37.
• EARGED (1995). Öğretmen Değerlendirme. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• EARGED (2001). 21. Yüzyıla Girerken Türk Eğitim Sisteminin İhtiyaç Duyduğu Çağdaş Öğretmen Profili. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Ekiz, D. (2003a). Teacher Professionalism and Curriculum Change: Primary School Teachers’ Views of The New Science Curriculum. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XVII(1), 47-61.
• Ekiz, D. (2003b). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metodlarına Giriş. Nitel, Nicel ve Eleştirel Kuram Metodolojileri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Evans, L. (2008). Professionalism, Professionality and The Development of Education Professionals. British Journal of Educational Studies, 56(1), 20-38.
• Garet, M. S., Porter, A. C., Desimone, L., Birman, B. F., & Yoon, K. S. (2001). What Makes Professional Development Effective? Results From a National Sample of Teachers. American Educational Research Journal, 38(4), 915-945.
• Garmston, R. J. (1998). The persuasive art of presenting: Becoming expert teachers, part one. Journal of Staff Development, 19(1), 60-63.
• Gömleksiz, M. N. ve Bulut, İ. (2006). Yeni Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programına İlişkin Öğretmen Görüşleri. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 173-192.
• Gözel, E. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Zaman Yönetimi Hakkındaki Görüşlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 67-84.
• Güzel, H., Özdöl, M. F. ve Oral, İ. (2010). Öğretmen Profillerinin Öğrenci Motivasyonuna Etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 241-253.
• Helsby, G., & McCulloch, G. (1996). Teacher professionalism and curriculum control. In I. F. Goodson & A. Hargreaves (Eds.), Teachers’ Professional Lives (pp. 56-74). London: Falmer.
• Ifanti, A. A., & Fotopoulopou, V. S. (2011). Teachers’ Perceptions of Professionalism and Professional Development: A Case Study in Greece. World Journal of Education, 1(1), 40-51.
• Ilukena, A. (1998). Qualities and Competencies of the Professional Teacher. Reform Forum: Journal for Educational Reform in Namibia, 7.
• İlhan, A. Ç. (2004). 21. Yüzyılda Öğretmen Yeterlikleri. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 58. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi58/ilhan.htm (27.08.2011).
• İnceçay, V. (2007). Öğretmenlerin Profesyonel Öğrenmesine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karacaoğlu, Ö. C. (2008). Öğretmenlerin Yeterlilik Algıları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 70-97.
• Karahan, N. (2008). Öğretmen Yetiştirme Düzeni ve Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karaman, N. (2008). Öğretmenlerin Mesleklerini Algılama Biçimleri ve Gelecekten Beklentileri Nelerdir? Yüksek Lisans Dönem Projesi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Karamustafaoğlu, O. (2006). Fen ve Teknoloji Öğretmenlerinin Öğretim Materyallerini Kullanma Düzeyleri: Amasya İli Örneği. A.Ü. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(1), 91-101.
• Lodico, M. G., Spaulding, D. T., & Voegtle, K. H. (2006). Methods in Educational Research: From Theory to Practice. San Francisco, CA: Jossey-Bass.
• Matzen, N. J., & Edmunds, J. A. (2007). Technology as a Catalyst for Change: The Role of Professional Development. Journal of Research on Technology in Education, 39(4), 417-430.
• McNeill, P., & Chapman, S. (2005). Research Methods (3rd Ed.). Oxon:Routledge.
• MEB (2002). Öğretmen Yeterlilikleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• MEB (2006). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi (6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara.
• Nicholls, G. (1997). Collaborative Change in Education. London: Kogan Page.
• Özbay, Y. (2001). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi: Araştırma-Teori-Uygulama (2. Baskı). Trabzon: Erol Ofset.
• Saban, A. (2000). Hizmet içi Eğitimde Yeni Yaklaşımlar. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 145. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/145/saban.htm (Erişim tarihi:28.08.2011).
• Schreiner, J. K. (2010). The Impact of Teachers' Attitudes and Perceptions on the under Representation of African American Students in Gifted Education Programs. Master of Education, Wichita State University, Department of Counseling, Educational and School Psychology.
• Seferoğlu, S. S. (2004). Öğretmen Yeterlikleri ve Mesleki Gelişim. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim Dergisi, 5(58). http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/sayi58/seferoglu.htm. (Erişim tarihi: 28.08.2011).
• Semerci, N. (2005). Problem Temelli Öğrenme ve Öğretmen Yetiştirme. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 166. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/166/index3-semerci.htm. (Erişim tarihi: 02.01.2012).
• Stein, S. J., McRobbie, C. J., & Ginns, I. (1999). A Model for the Professional Development of Teachers in Design and Technology. Paper presented at the Paper presented at the Australian Association for Research in Education (AARE) annual conference, Melbourne, Australia.
• Sünbül, A. M. (2002). Bir Meslek Olarak Öğretmenlik. Özcan Demirel & Zeki Kaya (Ed.), Öğretmenlik Mesleğine Giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Swann, M., McIntyre, D., Pell, T., Hargreaves, L., & Cunningham, M. (2010). Teachers’ conceptions of teacher professionalism in England in 2003 and 2006. British Educational Research Journal, 36(4), 549-571.
• Tekbıyık, A. ve Akdeniz, A. R. (2008). İlköğretim Fen ve Teknoloji Dersi Öğretim Programını Kabullenmeye ve Uygulamaya Yönelik Öğretmen Görüşleri. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 2(2), 23-37.
• Terzi, A. R. (2002). Sınıf Yönetimi Açısından Etkili Öğretmen Davranışları. Milli Eğitim Dergisi, Sayı 155-156. http://yayim.meb.gov.tr/dergiler/155-156/terzi.htm. (Erişim tarihi: 02.01.2012).
• The Holmes Group. (1986). Tomorrow's Teachers: A report of the Holmes Group. East Lansing, MI: The Holmes Group.
• Tutkun, Ö. F. ve Aksoyalp, Y. (2010). 21. Yüzyılda Öğretmen Yetiştirme Eğitim Programının Boyutları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24, 361-370.
• Villegas-Reimers, E. (2003). Teacher professional development: An international review of the Literature. Paris: UNESCO: International Institute for Educational Planning.
• Yazıcı, H. (2009). Öğretmenlik Mesleği, Motivasyon Kaynakları ve Temel Tutumlar: Kuramsal Bir Bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 33-46.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.