Yedinci Sınıf Öğrencilerinin Osmanlı Toplum Yaşantısına İlişkin Algısı

Year 2023, Issue: 56, 1057 - 1076, 22.06.2023

Mehmet Akpınar , Fidaye Cincil

https://doi.org/10.53444/deubefd.1257799

Abstract

Sosyal bilgiler dersi çerçevesinde, temelde tarih odaklı olan Kültür ve Miras öğrenme alanının kültürü ve kültürel mirası ön plana çıkaran bir yapısı bulunmaktadır. Kültürümüzü oluşturan temel ögelerden hareketle kültürün korunması ve geliştirilmesini sağlayacak millî bir bilincin oluşturulması hedeflenmektedir. Bu nedenle kültürümüzün önemli bir parçasını oluşturan Osmanlı Devleti bir bütün olarak kültürel ve toplumsal yönleriyle gelecek nesil olarak nitelendirilen ilköğretim öğrencilerine de aktarılmaktadır. Bu çalışmanın amacı da tarihimiz açısından önemli bir yere sahip olan, Osmanlı Devleti toplumu ve gündelik yaşamının yedinci sınıf öğrencileri tarafından nasıl algılandığı ve düşüncelerinin çizimlerine ne şekilde aktarıldığını ortaya çıkarmaktır. Bu doğrultuda araştırma, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında bir devlet ortaokulunda öğrenim gören 76, 7. sınıf öğrencilerinden oluşan bir çalışma grubu üzerinden yürütülmüştür. Araştırmanın modelini, nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomonoloji) deseni oluşturmaktadır. Nitel bir araştırma anlayışla gerçekleştirilen bu araştırmada veri toplama aracı olarak yarı-yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri kaynağı olarak yarı yapılandırılmış anket formlarından elde edilen veriler içerik analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen veriler sonucunda araştırmaya katılan öğrencilerin Osmanlı toplumu ve günlük yaşantısı hakkındaki bilgilerinin Osmanlı siyasi yapısıyla karıştırıldığı, günlük hayata ve topluma dair bilgilerin kısıtlı ve sınırlı olduğu, yine bu bilgilerin siyasi yapı temelinde ifade edildiği belirlenmiştir.

Keywords

Sosyal bilgiler, toplumsal tarih, Osmanlı, Osmanlı toplum yaşantısı, Algı

Perception Of Seventh-Grade Students On Ottoman Social Life

Abstract

Within the framework of the social sciences course, the Culture and Heritage learning area, which is history-oriented, has a structure that brings culture and cultural heritage to the forefront. Based on the basic elements that make up our culture, the purpose is to create a national consciousness that will ensure the preservation and development of culture. For this reason, the Ottoman State, which constitutes an important part of our culture, is transferred to primary school students, who are described as the next generation, with its cultural and social aspects in integrity. The purpose of the present study was to find out how the society and daily life of the Ottoman State, which has an important place in our history, was perceived by the seventh-grade students and how their thoughts were transferred to their drawings. In this context, the study was conducted on a study group that consisted of 76 seventh-grade students of a public secondary school in the 2021-2022 academic year. The model of the study was the phenomenology design, one of the qualitative research methods. In this study, which was conducted with a qualitative research approach, a semi-structured interview form was used to collect the study data. The data obtained from the semi-structured questionnaires were analyzed using the Content Analysis Technique. As a result of the data obtained, it was found that the knowledge of the students who participated in the study about Ottoman society and daily life was mixed with the Ottoman political structure, the information about daily life and society was limited, and this information was expressed based on the political structure.

Keywords

Social studies, social history, Ottoman, Ottoman social life, perception

References

• Akyapı, G. (2019). Ortaokul 7. ve 8. Sınıf öğrencilerinin padişah ve cumhurbaşkanı kavramlarına yönelik algıları: Metaforik bir çalışma. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Burke P. (2005). Tarih ve toplumsal kuram (M. Tunçay, Çev.). Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Creswell, J. W. (2017). Araştırma deseni nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Çev.) Eğiten Kitap Yayıncılık.
• Çepni, S. (2018). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık.
• Demirkaya, H., Köç, A. & Ünal, O. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Osmanlı ve fetih kavramlarına ilişkin bilişsel yapılarının kelime ilişkilendirme testi yoluyla analizi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(2), 45-63.
• Elbay, S. (2020). Sosyal bilgiler dersinde 7. sınıf öğrencilerinin tarihsel bakış açısı alma ve anlatılarının incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 59-74.
• Faroqhi, S. (2005). Osmanlı kültürü ve gündelik yaşam ( E. Kılıç, Çev.) Tarih Vakfı.
• Gürdoğan Bayır, Ö., & Çengelci Köse, T. (2019). Kültürel miras ve korunmasına ilişkin ortaokul öğrencilerinin görüşleri. Kastamonu Education Journal, 27(4), 1827-1840.
• Kafesoğlu, İ. (2011). Tarih ilmi ve bizde tarihçilik. Tarih Dergisi, 13(17-18), 1-16.
• Koç, H. (2019). Ortaokul öğrencilerinin Osmanlı dönemine ilişkin tarihsel dizilere yönelik görüşleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Sakarya Üniversitesi.
• Köç, A. & Işık Demirhan, E. (2019). Yedinci sınıf öğrencilerinin Osmanlı Devleti algısı. Journal of Innovative Research in Social Studies, 2(1), 31-45.
• Osmanoğlu, A. E. (2018). Üniversite öğrencilerinin Osmanlı imajı. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 173-199.
• Osmanoğlu, A. E. (2020). The Ottoman Perception in process: Turkey Social studies textbook analysis. Educational Research and Review, 15(3), 129-137.
• Özmen, C., Er, H., & Ünal, F. (2014). Televizyon dizilerinin tarih bilinci üzerine etkisi "Muhteşem Yüzyıl dizisi örneği”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 409-426.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.) Pegem Akademi.
• Safran, M. (1999). Osmanlı tarihi öğretimi ve Osmanlı imajı. Türk Yurdu, Aralık, 485, 509.
• Safran, M., & Ata, B. (1998). Okul dışı tarih öğretimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1).
• Şehsuvaroğlu, B. (1961). Tarih öğretimi/ siyasi tarih ağırlıklı tarih öğretimi (kültür tarihinden yoksunluk) Ekim, 20-26.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (12. baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, A. (2008). İlköğretim 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinde Osmanlı algısı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 245 - 261.
• Yılmaz, A. & Ayaydın, Y. (2018). Ortaokul öğrencilerinin Osmanlı Devleti ile ilgili bilgi düzeyleri, bakış açıları ve ilgilerinin incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(1), 59-70.
• Yücel, Y. & Yediyıldız, B. (1988). Tarih ve kültür. Erdem, 4(10), 31-38.