Research Article
BibTex RIS Cite

Finansal Okuryazarlık ve Matematik Başarısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İlkokul Düzeyinde Derinlemesine Bir Analiz

Year 2024, Issue: 62, 3445 - 3479, 30.12.2024
https://doi.org/10.53444/deubefd.1517447

Abstract

Bu araştırmanın amacı; ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin finansal okuryazarlık tutum ve davranış düzeyleri ile matematik başarısı arasındaki ilişkiyi araştırmaktır. Araştırmada, öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeyleri belirlenmiş, bu düzeylerin matematik başarısı ile arasındaki ilişki çeşitli demografik değişkenler de dikkate alınarak ortaya çıkarılmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılan çalışmanın örneklem grubunu, büyük bir ilin merkez ve ilçelerindeki devlet okullarının 4. sınıfında öğrenim gören 674 gönüllü ilkokul öğrencisi oluşturmaktadır. Marmara Finansal Okuryazarlık Tutum ve Davranış Ölçeği uygulanarak toplanan verilerin analizi sürecinde bağımsız örneklem t-test, tek yönlü varyans analizi (Anova) ve posthoc testlerden yararlanılarak değişkenler arasındaki ilişkiler ortaya çıkarılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeylerinin yüksek olduğu, finansal okuryazarlık düzeyleri ve matematik başarıları arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki olduğu saptanmıştır. Ebeveyn meslekleri ve eğitim durumları, anne gelir düzeyi, harçlık harcama alışkanlığı ile öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı farklılık bulunmuştur. Cinsiyet, babanın gelir düzeyi, harçlık alma sıklığı, okul tipine göre öğrencilerin finansal okuryazarlık düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. İlkokuldan mezun olacak öğrencilerin matematik başarısı ve finansal okuryazarlık durumlarının farklı değişkenler bakımından incelenmesi yönüyle bu araştırmanın bulguları öğretmenlere, öğretmen adaylarına, öğretim programı hazırlayıcılarına ve ailelere önemli bilgiler sunmaktadır. Araştırma sonuçlarının ışığında, finansal okuryazarlık becerilerinin erken yaşta edinilmesini destekleyen aile eğitimlerine ve öğretim programlarının bu yönde geliştirilmesine yönelik çeşitli öneriler sunulmaktadır.

References

  • Adalar, H. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen eğitiminde finansal okuryazarlık ve öğretimi: Bir model önerisi [Doctoral dissertation, Gazi University, Institute of Educational Sciences].
  • Alkaya, A., & Yağlı, İ. (2015). Finansal okuryazarlık-finansal bilgi, davranış ve tutum: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi İİBF öğrencileri üzerine bir uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The, 8(40), 585–599.
  • Arceo-Gómez, E. O., & Villagómez, F. A. (2017). Financial literacy among Mexican high school teenagers. International Review of Economics Education, 24, 1–17.
  • Barış, S., & Şeker, H. (2017). Ekonomi okuryazarlığı: Amasya Üniversitesi’nde bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (624), 79–93.
  • Başar, Y. (2024). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin finansal okuryazarlık ve okul kantinini bilinçli kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Master's thesis, Karamanoğlu Mehmetbey University, Institute of Social Sciences].
  • Bayram, S. S. (2010). Finansal okuryazarlık ve para yönetimi davranışları: Anadolu Üniversitesi öğrencileri üzerine uygulama [Master's thesis, Anadolu University, Institute of Social Sciences].
  • Bodie, Z. (2006). A note on economic principles and financial literacy. Networks Financial Institute at Indiana State University. Policy Brief, No. PB-07.
  • Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Press.
  • Bruhn, M., Legovini, A., & Zia, B. (2012). The effectiveness of financial education in schools: Evidence from a randomized experiment. World Bank Policy Research Working Paper, (6723).
  • Chen, H., & Volpe, R. (2002). Gender differences in personal financial literacy among college students. Financial Services Review, 11(3), 289–307.
  • Chung, Y., & Park, Y. (2014). The effects of financial education and networks on business students' financial literacy. American Journal of Business Education (AJBE), 7(3), 229–236.
  • Coşkun Erdoğan, D., & Erdoğan, S. (2018). Finansal okuryazarlık düzeyinin ölçülmesi ve finansal eğitimin finansal okuryazarlık düzeyi üzerine etkisi: Şırnak Üniversitesi örneği. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 138–159.
  • Çelikten, L. (2020). Marmara finansal okuryazarlık programının geliştirilmesi ve ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (BAİBÜEFD), 23(1), 449–470.
  • Çelikten, L., & Doğan, M. C. (2020). Marmara finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Hasan Ali Yücel Faculty of Education/Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), 17(2), 199–221. Çelikten, Ö. Ü. L., Doğan, M. C., & Çelikten, M. D. (2023). İlkokulda finansal okuryazarlık: Demografik faktörler finansal tutum ve davranışları farklılaştırıyor mu? Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 13(1), 135–162. https://doi.org/10.23863/kalem.2022.226
  • Çengelci, Ş. E., & Kılcan, B. (2029). Ortaokul öğrencilerinin finansal tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bildiri Tam Metinleri, 78.
  • Çevik, C. (2018). Ön lisans öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyi üzerine bir araştırma: Kırklareli Üniversitesi örneği. Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 1(1), 21-38.
  • Demirkan, T. (2019). Kırıkkale Üniversitesi öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik araştırma. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Kırıkkale.
  • Er, B., & Taylan, A. E. (2017). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 297-317. https://dergipark.org.tr/sbed/issue/33888/310194
  • Er, T. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde.
  • Ergün, B., Şahin, A., & Ergin, E. (2014). Finansal okuryazarlık: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir çalışma. Journal of International Social Research, 34(7), 847-864.
  • Ergür-Çengelci, Ş. (2019). Ortaokul öğrencilerinin finansal tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Erkiliç, A. (2019). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ve matematik ders başarıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Ertoğrul, D. (2020). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ve bu düzeyleri etkileyen demografik faktörler. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
  • Fabris, N., & Luburic, R. (2016). Financial education of children and youth. Journal of Central Banking Theory and Practice, 2016(2), 65-79.
  • Fidancı, H. (2021). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık algılarının farklı değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
  • Gökmen, H. (2012). Finansal okuryazarlık. Hiperlink Yayınevi.
  • Gudjonsson, S., Minelgaite, I., Kristinsson, K., & Pálsdóttir, S. (2022). Financial literacy and gender differences: Women choose people while men choose things? Administrative Sciences, 12(4), 179. https://doi.org/10.3390/admsci12040179
  • Gündoğdu, A. (Ed.). (2020). Finansal okuryazarlık araştırmaları. Gazi Kitabevi.
  • Güvenç, H. (2015). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. EJER Congress Bildiri Özetleri Kitabı (08-10 Haziran, Hacettepe Üniversitesi, Beytepe Kampüsü), 371-372.
  • Güvenç, H. (2017). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. İlköğretim Online, 16(3), 935-948.
  • Herman, R., Hung, A. A., Burke, J., Grace, K., Clancy, N., Kaufman, J. H., & Wilson, K. (2015). Financial education content standards and curriculum assessment criteria. In Development of a K–12 Financial Education Curriculum Assessment Rubric Book (pp. 20–32).
  • Holzmann, R. (2010). Bringing financial literacy and education to low and middle income countries: The need to review, adjust, and extend current wisdom. World Bank Social Protection Discussion Paper, No. 56501.
  • Hung, A. A., Parker, A. M., & Yoong, J. K. (2009). Defining and measuring financial literacy. Rand Working Paper Series. https://doi.org/10.2139/ssrn.1498674
  • Kaderli, Y., Gümüş, U. T., & Danışman, E. (2016). Finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi. International Journal of Finance & Banking Studies, 5(5), 52–70. https://doi.org/10.20525/ijfbs.v5i5.635
  • Karaaslan, H. (2020). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (22. basım). Nobel.
  • Kılıç, Y., Ata, H. A., & Seyrek, İ. H. (2015). Finansal okuryazarlık: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 129-150. Sosyal bilimlerde özgün çalışmalar-4, 64.
  • Klapper, L., Lusardi, A., & Van Oudheusden, P. (2011). Financial literacy around the world: Insights from the Standard & Poor’s Ratings Services global financial literacy survey. Journal of Pension Economics and Finance, 10. https://doi.org/10.1017/S1474747211000448
  • Koç, M., Öztelli, Y., Koç, M., & Koçak, E. (2022). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin matematik tutumu, başarısı ve demografik özellikler ile ilişkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 6(1).
  • Köroğlu, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
  • Kul, B., Özoğlu, M., & Sarıca, Ö. (2023). Türkiye’de finansal okuryazarlık: Ortaöğretim kademesindeki öğretim programlarının finansal okuryazarlık açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(1), 137-172.
  • Kuyumcu, O. (2018). Finansal okuryazarlığın makro ekonomik önemi ve ülkemizde finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Bursa ili uygulaması (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi.
  • Lusardi, A. (2008). Financial literacy: An essential tool for informed consumer choice. Joint Center for Housing Studies, Harvard University.
  • Lusardi, A., Curto, V., & Mitchell, O. (2009, September). Financial literacy among the young: Evidence and implications for consumer policy. NBER Working Paper Series. http://www.nber.org/papers/w15352
  • Lusardi, A., Mitchell, O. S., & Curto, V. (2010). Financial literacy among the young. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 358-380.
  • Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2014). The economic importance of financial literacy: Theory and evidence. Journal of Economic Literature, 52(1), 5-44.
  • Mammadova, G., Gökalp, M., & Hatunoğlu, B. Y. (2021). İlkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki kazanımlarda finansal okuryazarlıkla ilgili öğrencilerin tutum ve görüşleri. OPUS International Journal of Society Researches, 18(39), 598-626.
  • MEB. (2017b). Ortaöğretim matematik dersi öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
  • MEB. (2018). Matematik dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/
  • MEB. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Taslak Öğretim Programı. https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_05/08111446_programlarbrosurson.pdf (p. 94)
  • Monticone, C. (2020). OECD/INFE survey instrument to measure the financial literacy of MSMEs.
  • Moore, D. (2003). Survey of financial literacy in Washington state: Knowledge, behavior, attitudes, and experiences.
  • Moreno-Herrero, D., Salas-Velasco, M., & Sánchez-Campillo, J. (2018). Factors that influence the level of financial literacy among young people: The role of parental engagement and students' experiences with money matters. Children and Youth Services Review, 95, 334-351.
  • Noctor, M., Stoney, S., & Stradling, R. (1992). Financial literacy: A discussion of concepts and competences of financial literacy and opportunities for its introduction into young people’s learning. National Foundation for Educational Research.
  • OECD. (2020b). PISA 2018 results (Volume IV): Are students smart about money? PISA, OECD.
  • OECD INFE. (2011). Measuring financial literacy: Core questionnaire in Measuring Financial Literacy: Questionnaire and Guidance Notes for Conducting an Internationally Comparable Survey of Financial Literacy. Paris: OECD Publishing.
  • OECD. (2013). PISA 2012 assessment and analytical framework: Mathematics, reading, science, problem solving and financial literacy. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264190511-en
  • OECD. (2019). PISA 2018 results (Volume IV): Are students smart about money? OECD Publishing.
  • OECD. (2017a). G20/OECD INFE report on adult financial literacy in G20 countries.
  • Ontario. (2010). A sound investment: Financial literacy education in Ontario schools. Report of the Working Group on Financial Literacy. Ministry of Education Ontario.
  • Öncüler, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma: İstanbul Gelişim Üniversitesi örneği (Master's thesis). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Önlen, M. (2022). Sosyal bilgiler dersinde matematiksel modelleme etkinlikleriyle finansal okuryazarlık becerisinin geliştirilmesi (Doctoral dissertation). Kastamonu Üniversitesi.
  • Özkale, A. (2018). Finansal okuryazarlık ve matematiksel okuryazarlık perspektifinde Türkiye ve Kanada (Ontario) öğretim programlarının incelenmesi ve bir model önerisi (Doctoral dissertation). Anadolu Üniversitesi.
  • Özvatan, Ö. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin finansal okuryazarlık becerilerinin değerlendirilmesi (Master's thesis). Bahçeşehir Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • PISA (Programme for International Student Assessment). (2013). PISA 2012 assessment and analytical framework. OECD Publishing. http://www.oecd-ilibrary.org/education/pisa-2012-assessment-and-analytical-framework_9789264190511-en (Accessed April 8, 2018)
  • Remund, D. L. (2010). Financial literacy explicated: The case for a clearer definition in an increasingly complex economy. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 276-295.
  • Reyes, R. (2006). The psychological meanings of money (Doctoral dissertation). Alliant International University, USA.
  • Salman, Ü., & Esmeray, A. (2020). Finansal okuryazarlık: Muhasebe ve finansman eğitimi alan öğrencilere yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 2002-2016.
  • Sarıgül, H. (2014). Üniversite öğrencilerine yönelik bir finansal okuryazarlık anketi uygulaması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64, 207-224.
  • Satoğlu, S. (2014). Bireysel yatırımcıları koruma aracı olarak finansal okuryazarlık ve Türkiye uygulaması (Doctoral dissertation). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Schober, P., Boer, C., & Schwarte, L. A. (2018). Correlation coefficients: Appropriate use and interpretation. Anesthesia & Analgesia, 126(5), 1763-1768.
  • Sönmez, Y., & Kılıç, E. (2020). Finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Kastamonu Üniversitesi örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 479-497.
  • Sönmez, M. T. (2022). Erken dönemlerde finansal farkındalığın gelişmesi ve finansal okuryazarlık konularının matematik dersine entegresi. Yaşadıkça Eğitim, 36(2), 569-589.
  • Swiecka, B. (2019). A theoretical framework for financial literacy and financial education. In Financial Literacy and Financial Education: Theory and Survey (pp. 1-12). https://doi.org/10.1515/9783110636956-001
  • Şayan, N., & Yakut, S. (2022). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Çanakkale merkez örneği. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 23-34.
  • Şener, A., & Barmakı, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri. Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(3), 67-88.
  • Taft, M. K., Hosein, Z. Z., Mehrizi, S. M. T., & Roshan, A. (2013). The relation between financial literacy, financial wellbeing and financial concerns. International Journal of Business and Management, 8(11), 63-75. https://doi.org/10.5539/ijbm.v8n11p63
  • Taş, Ö. T. (2019). TR83 bölgesindeki üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin karşılaştırması (Master's thesis). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2013). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/document/finansal-okuryazarlik-ve-erisim-endeksi.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2014). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/foe_endeks_rapor_2014.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2015). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/2015_finansal_okuryazarlik_ve_erisim_endeksi_raporu.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2016). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/2016_finansal_okuryazarlik_ve_endeksi_raporu.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2017). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/TEB_FOE_Rapor_2017_12_29_online.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • Temizel, F., & Özgüler, İ. (2015). Finansal eğitime bakış. Business & Management Studies: An International Journal, 3(1), 1-16.
  • Temizkan Tüfekçi, M., & Dilek, Ö. (2022). Finansal okuryazarlık düzeyi üzerine bir araştırma: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi örneği. The Journal of International Scientific Researches, 7(1), 99-113.
  • Tetik, N. (2019). Türkiye’nin finansal okuryazarlık düzeyi: Literatür taraması ve sonuçların değerlendirilmesi. Turkish Studies, 14(6), 3505-3524.
  • Tosun, A. E. (2016). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyi üzerine bir alan araştırması (Master's thesis). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Tural Sönmez, M. (2016). Yedinci sınıf öğrencilerinin matematiksel modelleme etkinlikleriyle matematikselleştirme süreçlerinin ve finansal okuryazarlıklarının incelenmesi (Doctoral dissertation). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2015, March). Finansal eğitim. Bülten: 37. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/d4c2f827-0004-4973-8dfd-68b2f787a1a3/TCMB_Bulten_37.pdf
  • Urban, C., Schmeiser, M., Collins, J. M., & Brown, A. (2020). The effects of high school personal financial education policies on financial behavior. Economics of Education Review, 78, 101786.
  • Üğüdücü, G. (2018). Investigation of high school students’ financial literacy in terms of several variables (Master's thesis). Retrieved from YÖK Tez Merkezi database (Thesis No: 528722).
  • Van Rooij, M. C., Lusardi, A., & Alessie, R. J. (2012). Financial literacy, retirement planning and household wealth. The Economic Journal, 122(560), 449-478.
  • Vitt, L. A., Reichbach, G. M., Kent, J. L., & Siegenthaler, J. K. (2005). Goodbye to complacency: Financial literacy education in the US, 2000-2005. Institute for Socio-Financial Studies, Middleburg, USA.
  • Wagland, S. P., & Taylor, S. (2009). When it comes to financial literacy, is gender really an issue? Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 3(1), 13-25.
  • Xu, L., & Zia, B. (2012). Financial literacy around the world: An overview of the evidence with practical suggestions for the way forward. World Bank Policy Research Working Paper No. 6107. World Bank.
  • Yılmaz, H., & Kaymakçı, T. (2021). Finansal davranışlar ve finansal okuryazarlık ilişkisi. Akademik Hassasiyetler, 8(15), 141-164.
  • Yıldız, Ö. D., & Çankaya, S. (2018). Lise öğrencileri için finansal okuryazarlık. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(2019/1), 461-481.
  • Yücel, S., & Çiftçi, N. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 143-161.

The Correlation between Financial Literacy and Mathematics Achievement: An In-depth Analysis on Primary School Students

Year 2024, Issue: 62, 3445 - 3479, 30.12.2024
https://doi.org/10.53444/deubefd.1517447

Abstract

The objective of this study is to examine the relationship between financial literacy attitudes and behaviours among fourth-grade primary school students and their mathematics achievement. In this study, the financial literacy levels of the students were determined, and the relationship between these levels and mathematics achievement was revealed by taking into account various demographic variables. The study employed a relational survey model, one of the quantitative research methods, to examine a sample group of 674 volunteer primary school students in the 4th grade of public schools in the centre and districts of a province. In analysing the data collected using the Marmara Financial Literacy Attitude and Behaviour Scale, the independent sample t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and other post hoc tests were employed to reveal the relationships between variables. The findings of the research indicated that the students demonstrated a high level of financial literacy, and a notable and positive correlation existed between their financial literacy and their mathematical performance. A notable discrepancy was observed between the financial literacy levels of the students and several other variables, including their parents' occupations, educational attainments, income levels, and spending habits with regard to pocket money. The analysis revealed no statistically significant correlation between the financial literacy levels of students and their gender, father's income level, frequency of receiving pocket money, or school type. In examining the relationship between mathematics achievement and financial literacy in students who will graduate from primary school, the findings of this study provide valuable insights for educators, curriculum developers, and families. Based on the research results, recommendations are made for family education that fosters the early acquisition of financial literacy skills and the development of curricula in this area.

References

  • Adalar, H. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen eğitiminde finansal okuryazarlık ve öğretimi: Bir model önerisi [Doctoral dissertation, Gazi University, Institute of Educational Sciences].
  • Alkaya, A., & Yağlı, İ. (2015). Finansal okuryazarlık-finansal bilgi, davranış ve tutum: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi İİBF öğrencileri üzerine bir uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The, 8(40), 585–599.
  • Arceo-Gómez, E. O., & Villagómez, F. A. (2017). Financial literacy among Mexican high school teenagers. International Review of Economics Education, 24, 1–17.
  • Barış, S., & Şeker, H. (2017). Ekonomi okuryazarlığı: Amasya Üniversitesi’nde bir araştırma. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (624), 79–93.
  • Başar, Y. (2024). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin finansal okuryazarlık ve okul kantinini bilinçli kullanma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi [Master's thesis, Karamanoğlu Mehmetbey University, Institute of Social Sciences].
  • Bayram, S. S. (2010). Finansal okuryazarlık ve para yönetimi davranışları: Anadolu Üniversitesi öğrencileri üzerine uygulama [Master's thesis, Anadolu University, Institute of Social Sciences].
  • Bodie, Z. (2006). A note on economic principles and financial literacy. Networks Financial Institute at Indiana State University. Policy Brief, No. PB-07.
  • Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. Guilford Press.
  • Bruhn, M., Legovini, A., & Zia, B. (2012). The effectiveness of financial education in schools: Evidence from a randomized experiment. World Bank Policy Research Working Paper, (6723).
  • Chen, H., & Volpe, R. (2002). Gender differences in personal financial literacy among college students. Financial Services Review, 11(3), 289–307.
  • Chung, Y., & Park, Y. (2014). The effects of financial education and networks on business students' financial literacy. American Journal of Business Education (AJBE), 7(3), 229–236.
  • Coşkun Erdoğan, D., & Erdoğan, S. (2018). Finansal okuryazarlık düzeyinin ölçülmesi ve finansal eğitimin finansal okuryazarlık düzeyi üzerine etkisi: Şırnak Üniversitesi örneği. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 138–159.
  • Çelikten, L. (2020). Marmara finansal okuryazarlık programının geliştirilmesi ve ilkokul 4. sınıf öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerine etkisinin incelenmesi. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (BAİBÜEFD), 23(1), 449–470.
  • Çelikten, L., & Doğan, M. C. (2020). Marmara finansal okuryazarlık tutum ve davranış ölçeğinin geliştirilmesi. Journal of Hasan Ali Yücel Faculty of Education/Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi (HAYEF), 17(2), 199–221. Çelikten, Ö. Ü. L., Doğan, M. C., & Çelikten, M. D. (2023). İlkokulda finansal okuryazarlık: Demografik faktörler finansal tutum ve davranışları farklılaştırıyor mu? Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 13(1), 135–162. https://doi.org/10.23863/kalem.2022.226
  • Çengelci, Ş. E., & Kılcan, B. (2029). Ortaokul öğrencilerinin finansal tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Bildiri Tam Metinleri, 78.
  • Çevik, C. (2018). Ön lisans öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyi üzerine bir araştırma: Kırklareli Üniversitesi örneği. Ekonomi Maliye İşletme Dergisi, 1(1), 21-38.
  • Demirkan, T. (2019). Kırıkkale Üniversitesi öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik araştırma. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Kırıkkale.
  • Er, B., & Taylan, A. E. (2017). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 297-317. https://dergipark.org.tr/sbed/issue/33888/310194
  • Er, T. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının finansal okuryazarlık düzeylerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Niğde.
  • Ergün, B., Şahin, A., & Ergin, E. (2014). Finansal okuryazarlık: İşletme bölümü öğrencileri üzerine bir çalışma. Journal of International Social Research, 34(7), 847-864.
  • Ergür-Çengelci, Ş. (2019). Ortaokul öğrencilerinin finansal tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Erkiliç, A. (2019). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ve matematik ders başarıları arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Ertoğrul, D. (2020). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri ve bu düzeyleri etkileyen demografik faktörler. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi.
  • Fabris, N., & Luburic, R. (2016). Financial education of children and youth. Journal of Central Banking Theory and Practice, 2016(2), 65-79.
  • Fidancı, H. (2021). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık algılarının farklı değişkenlere göre incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
  • Gökmen, H. (2012). Finansal okuryazarlık. Hiperlink Yayınevi.
  • Gudjonsson, S., Minelgaite, I., Kristinsson, K., & Pálsdóttir, S. (2022). Financial literacy and gender differences: Women choose people while men choose things? Administrative Sciences, 12(4), 179. https://doi.org/10.3390/admsci12040179
  • Gündoğdu, A. (Ed.). (2020). Finansal okuryazarlık araştırmaları. Gazi Kitabevi.
  • Güvenç, H. (2015). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. EJER Congress Bildiri Özetleri Kitabı (08-10 Haziran, Hacettepe Üniversitesi, Beytepe Kampüsü), 371-372.
  • Güvenç, H. (2017). Öğretim programlarımızda finansal okuryazarlık. İlköğretim Online, 16(3), 935-948.
  • Herman, R., Hung, A. A., Burke, J., Grace, K., Clancy, N., Kaufman, J. H., & Wilson, K. (2015). Financial education content standards and curriculum assessment criteria. In Development of a K–12 Financial Education Curriculum Assessment Rubric Book (pp. 20–32).
  • Holzmann, R. (2010). Bringing financial literacy and education to low and middle income countries: The need to review, adjust, and extend current wisdom. World Bank Social Protection Discussion Paper, No. 56501.
  • Hung, A. A., Parker, A. M., & Yoong, J. K. (2009). Defining and measuring financial literacy. Rand Working Paper Series. https://doi.org/10.2139/ssrn.1498674
  • Kaderli, Y., Gümüş, U. T., & Danışman, E. (2016). Finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi. International Journal of Finance & Banking Studies, 5(5), 52–70. https://doi.org/10.20525/ijfbs.v5i5.635
  • Karaaslan, H. (2020). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi (22. basım). Nobel.
  • Kılıç, Y., Ata, H. A., & Seyrek, İ. H. (2015). Finansal okuryazarlık: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (66), 129-150. Sosyal bilimlerde özgün çalışmalar-4, 64.
  • Klapper, L., Lusardi, A., & Van Oudheusden, P. (2011). Financial literacy around the world: Insights from the Standard & Poor’s Ratings Services global financial literacy survey. Journal of Pension Economics and Finance, 10. https://doi.org/10.1017/S1474747211000448
  • Koç, M., Öztelli, Y., Koç, M., & Koçak, E. (2022). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin matematik tutumu, başarısı ve demografik özellikler ile ilişkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 6(1).
  • Köroğlu, H. (2021). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın.
  • Kul, B., Özoğlu, M., & Sarıca, Ö. (2023). Türkiye’de finansal okuryazarlık: Ortaöğretim kademesindeki öğretim programlarının finansal okuryazarlık açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 52(1), 137-172.
  • Kuyumcu, O. (2018). Finansal okuryazarlığın makro ekonomik önemi ve ülkemizde finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Bursa ili uygulaması (Yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi.
  • Lusardi, A. (2008). Financial literacy: An essential tool for informed consumer choice. Joint Center for Housing Studies, Harvard University.
  • Lusardi, A., Curto, V., & Mitchell, O. (2009, September). Financial literacy among the young: Evidence and implications for consumer policy. NBER Working Paper Series. http://www.nber.org/papers/w15352
  • Lusardi, A., Mitchell, O. S., & Curto, V. (2010). Financial literacy among the young. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 358-380.
  • Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2014). The economic importance of financial literacy: Theory and evidence. Journal of Economic Literature, 52(1), 5-44.
  • Mammadova, G., Gökalp, M., & Hatunoğlu, B. Y. (2021). İlkokul ve ortaokul öğretim programlarındaki kazanımlarda finansal okuryazarlıkla ilgili öğrencilerin tutum ve görüşleri. OPUS International Journal of Society Researches, 18(39), 598-626.
  • MEB. (2017b). Ortaöğretim matematik dersi öğretim programı. Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi.
  • MEB. (2018). Matematik dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Ankara: Devlet Kitapları Müdürlüğü Basım Evi. https://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/
  • MEB. (2024). Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Taslak Öğretim Programı. https://ogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_05/08111446_programlarbrosurson.pdf (p. 94)
  • Monticone, C. (2020). OECD/INFE survey instrument to measure the financial literacy of MSMEs.
  • Moore, D. (2003). Survey of financial literacy in Washington state: Knowledge, behavior, attitudes, and experiences.
  • Moreno-Herrero, D., Salas-Velasco, M., & Sánchez-Campillo, J. (2018). Factors that influence the level of financial literacy among young people: The role of parental engagement and students' experiences with money matters. Children and Youth Services Review, 95, 334-351.
  • Noctor, M., Stoney, S., & Stradling, R. (1992). Financial literacy: A discussion of concepts and competences of financial literacy and opportunities for its introduction into young people’s learning. National Foundation for Educational Research.
  • OECD. (2020b). PISA 2018 results (Volume IV): Are students smart about money? PISA, OECD.
  • OECD INFE. (2011). Measuring financial literacy: Core questionnaire in Measuring Financial Literacy: Questionnaire and Guidance Notes for Conducting an Internationally Comparable Survey of Financial Literacy. Paris: OECD Publishing.
  • OECD. (2013). PISA 2012 assessment and analytical framework: Mathematics, reading, science, problem solving and financial literacy. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264190511-en
  • OECD. (2019). PISA 2018 results (Volume IV): Are students smart about money? OECD Publishing.
  • OECD. (2017a). G20/OECD INFE report on adult financial literacy in G20 countries.
  • Ontario. (2010). A sound investment: Financial literacy education in Ontario schools. Report of the Working Group on Financial Literacy. Ministry of Education Ontario.
  • Öncüler, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerini belirlemeye yönelik bir araştırma: İstanbul Gelişim Üniversitesi örneği (Master's thesis). İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Önlen, M. (2022). Sosyal bilgiler dersinde matematiksel modelleme etkinlikleriyle finansal okuryazarlık becerisinin geliştirilmesi (Doctoral dissertation). Kastamonu Üniversitesi.
  • Özkale, A. (2018). Finansal okuryazarlık ve matematiksel okuryazarlık perspektifinde Türkiye ve Kanada (Ontario) öğretim programlarının incelenmesi ve bir model önerisi (Doctoral dissertation). Anadolu Üniversitesi.
  • Özvatan, Ö. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin finansal okuryazarlık becerilerinin değerlendirilmesi (Master's thesis). Bahçeşehir Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
  • PISA (Programme for International Student Assessment). (2013). PISA 2012 assessment and analytical framework. OECD Publishing. http://www.oecd-ilibrary.org/education/pisa-2012-assessment-and-analytical-framework_9789264190511-en (Accessed April 8, 2018)
  • Remund, D. L. (2010). Financial literacy explicated: The case for a clearer definition in an increasingly complex economy. Journal of Consumer Affairs, 44(2), 276-295.
  • Reyes, R. (2006). The psychological meanings of money (Doctoral dissertation). Alliant International University, USA.
  • Salman, Ü., & Esmeray, A. (2020). Finansal okuryazarlık: Muhasebe ve finansman eğitimi alan öğrencilere yönelik bir araştırma. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12(2), 2002-2016.
  • Sarıgül, H. (2014). Üniversite öğrencilerine yönelik bir finansal okuryazarlık anketi uygulaması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 64, 207-224.
  • Satoğlu, S. (2014). Bireysel yatırımcıları koruma aracı olarak finansal okuryazarlık ve Türkiye uygulaması (Doctoral dissertation). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Schober, P., Boer, C., & Schwarte, L. A. (2018). Correlation coefficients: Appropriate use and interpretation. Anesthesia & Analgesia, 126(5), 1763-1768.
  • Sönmez, Y., & Kılıç, E. (2020). Finansal okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma: Kastamonu Üniversitesi örneği. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 10(2), 479-497.
  • Sönmez, M. T. (2022). Erken dönemlerde finansal farkındalığın gelişmesi ve finansal okuryazarlık konularının matematik dersine entegresi. Yaşadıkça Eğitim, 36(2), 569-589.
  • Swiecka, B. (2019). A theoretical framework for financial literacy and financial education. In Financial Literacy and Financial Education: Theory and Survey (pp. 1-12). https://doi.org/10.1515/9783110636956-001
  • Şayan, N., & Yakut, S. (2022). Ortaokul öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi: Çanakkale merkez örneği. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(1), 23-34.
  • Şener, A., & Barmakı, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyleri. Journal of Current Researches on Social Sciences, 7(3), 67-88.
  • Taft, M. K., Hosein, Z. Z., Mehrizi, S. M. T., & Roshan, A. (2013). The relation between financial literacy, financial wellbeing and financial concerns. International Journal of Business and Management, 8(11), 63-75. https://doi.org/10.5539/ijbm.v8n11p63
  • Taş, Ö. T. (2019). TR83 bölgesindeki üniversitelerin iktisadi ve idari bilimler fakültesi öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin karşılaştırması (Master's thesis). Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2013). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/document/finansal-okuryazarlik-ve-erisim-endeksi.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2014). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/foe_endeks_rapor_2014.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2015). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/2015_finansal_okuryazarlik_ve_erisim_endeksi_raporu.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2016). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/2016_finansal_okuryazarlik_ve_endeksi_raporu.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • TEB Türkiye Ekonomi Bankası. (2017). Finansal okuryazarlık ve erişim endeksi. https://www.teb.com.tr/upload/PDF/aile%20akademisi%20erisim%20endeksi%20raporu/TEB_FOE_Rapor_2017_12_29_online.pdf (Accessed January 1, 2018)
  • Temizel, F., & Özgüler, İ. (2015). Finansal eğitime bakış. Business & Management Studies: An International Journal, 3(1), 1-16.
  • Temizkan Tüfekçi, M., & Dilek, Ö. (2022). Finansal okuryazarlık düzeyi üzerine bir araştırma: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi örneği. The Journal of International Scientific Researches, 7(1), 99-113.
  • Tetik, N. (2019). Türkiye’nin finansal okuryazarlık düzeyi: Literatür taraması ve sonuçların değerlendirilmesi. Turkish Studies, 14(6), 3505-3524.
  • Tosun, A. E. (2016). Lise öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeyi üzerine bir alan araştırması (Master's thesis). Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
  • Tural Sönmez, M. (2016). Yedinci sınıf öğrencilerinin matematiksel modelleme etkinlikleriyle matematikselleştirme süreçlerinin ve finansal okuryazarlıklarının incelenmesi (Doctoral dissertation). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
  • Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB). (2015, March). Finansal eğitim. Bülten: 37. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/d4c2f827-0004-4973-8dfd-68b2f787a1a3/TCMB_Bulten_37.pdf
  • Urban, C., Schmeiser, M., Collins, J. M., & Brown, A. (2020). The effects of high school personal financial education policies on financial behavior. Economics of Education Review, 78, 101786.
  • Üğüdücü, G. (2018). Investigation of high school students’ financial literacy in terms of several variables (Master's thesis). Retrieved from YÖK Tez Merkezi database (Thesis No: 528722).
  • Van Rooij, M. C., Lusardi, A., & Alessie, R. J. (2012). Financial literacy, retirement planning and household wealth. The Economic Journal, 122(560), 449-478.
  • Vitt, L. A., Reichbach, G. M., Kent, J. L., & Siegenthaler, J. K. (2005). Goodbye to complacency: Financial literacy education in the US, 2000-2005. Institute for Socio-Financial Studies, Middleburg, USA.
  • Wagland, S. P., & Taylor, S. (2009). When it comes to financial literacy, is gender really an issue? Australasian Accounting, Business and Finance Journal, 3(1), 13-25.
  • Xu, L., & Zia, B. (2012). Financial literacy around the world: An overview of the evidence with practical suggestions for the way forward. World Bank Policy Research Working Paper No. 6107. World Bank.
  • Yılmaz, H., & Kaymakçı, T. (2021). Finansal davranışlar ve finansal okuryazarlık ilişkisi. Akademik Hassasiyetler, 8(15), 141-164.
  • Yıldız, Ö. D., & Çankaya, S. (2018). Lise öğrencileri için finansal okuryazarlık. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(2019/1), 461-481.
  • Yücel, S., & Çiftçi, N. (2018). Üniversite öğrencilerinin finansal okuryazarlık düzeylerinin bazı demografik değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 143-161.
There are 98 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Primary Education, Mathematics Education
Journal Section Articles
Authors

Rukiye Bayram 0000-0002-9397-1310

Belma Türker Biber 0000-0002-0374-9493

Publication Date December 30, 2024
Submission Date July 17, 2024
Acceptance Date November 25, 2024
Published in Issue Year 2024 Issue: 62

Cite

APA Bayram, R., & Türker Biber, B. (2024). Finansal Okuryazarlık ve Matematik Başarısı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: İlkokul Düzeyinde Derinlemesine Bir Analiz. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi(62), 3445-3479. https://doi.org/10.53444/deubefd.1517447