OLGULAR VE DEĞERLER ARASINDAKİ DİKOTOMİK AYRIMIN WITTGENSTEIN’DA “ANLAM” KURAM(LAR)I KAPSAMINDA BİR DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2018, Volume: 5 Issue: 1, 19 - 44, 29.05.2018

Pınar Türkmen Birlik

Abstract

Wittgenstein’ın dil açısından yanıtını aradığı temel soru “anlamın nasıl mümkün

olduğu”dur. Onun ilk dönemini ifade eden Tractatus ve ikinci dönemini ifade eden

Felsefe İncelemeleri’nde bu soruya verdiği yanıtlar birbirinden oldukça farklıdır. Bu

metindeki amacımız, bu birbirinden farklı anlam kuramları kapsamında

Wittgenstein’da olgular ve değerler arasında keşfettiğimiz dikotomik ayrımın

kendini ne şekilde ortaya koyduğunu gösterebilmektir. Bu bakımdan metin,

Wittgenstein’ın her iki döneminde de söz konusu olan dikotomik ayrımın, onun

anlam kuramı kapsamında kendini sunuyor olduğu temel iddiası çevresinde

şekillenir. Bu doğrultuda öncelikle onun Tractatus adlı yapıtında yer verdiği anlam

kuramına bakılacaktır. Burada öncelikle Wittgenstein’ın temel amacından hareketle

serimlemeye çalışacağımız bu ilk anlam kuramının olgular ve değerler arasında nasıl

aşılması güç bir duvar ördüğünü göstermeye çalışacağız. Akabinde, Felsefe

İncelemeleri’ne dönüp, buradaki anlam kuramını incelemeye yöneleceğiz. Burada

ise ilk dönemdeki anlam kuramının “neden ve nasıl” bir değişikliğe uğradığını

ortaya koymak suretiyle, olgu ve değerler alanına yönelik statü değişikliklerinin

izlerini sürmeye çalışacağız. Bu açılardan metin, düşünce tarihinde bulunan bu

ayrımı Wittgenstein özelinde “dil” açısından değerlendirmeye çalışarak, bu konuya

yeni bir bakış aşısı sunma gayreti taşır.

Keywords

Dil, Anlam, Olgu

References

• Alston, W. P. (1965). The Philosophy of Language. Englewood Cliff, N. J.: Prentice Hall. Altuğ, T. (2001). Dile Gelen Felsefe. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Altuğ, T. (2004). Modern Felsefede Metafiziğin Elenmesi. İstanbul: Etik Yayınları. Arslan, H. (1996). Yöntemizm, Bilimizm, Sosyal Bilimler ve Entellektüeller. Yayınlanmamış Doçentlik Tezi. Uludağ Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa. Bacon, F. (2004). The New Organon. Ed. Lisa Jardine and Michael Silverthone. Cambridge: Cambridge University Press. Bauman, Z. (1998). Modernity and Ambivalence. Polity Press: Great Britain. Capra, F. (1983). The Turning Point. Newyork: Bantam Books. Cevizci, A. (2000). Felsefe Sözlüğü. İstanbul: Paradigma. Demir, G. Y. (2007). Sosyal Bir Fenomen Olarak Dilin Belirsizliği. İstanbul: Paradigma. Engelmann, P. (1967). Letters from Ludwig Wittgenstein, With a Memoir. Ed. B. F. McGinness, trans. By. L. Furthmüller. Oxford:Basil Blackwell. Gökberk, M. (1999). Felsefe Tarihi. İstanbul: Remzi Kitabevi. Heisenberg, W. (1990). Parça ve Bütün. İstanbul: Düzlem. Hertz, H. (1956). The Principles of Mechanics Presented in a New Form. Trs. By D. E. Jones and J. T. Walley. Newyork: Dover. Hume, D. (1939). An Equiry Concerning Human Understanding. The Modern Library, Random House Inc: New York. Kenny, A. (1973). Wittgenstein. Penguin Books: London. Malcolm, N. (1972). Wittgenstein in the Encylopedia of Philosophy. Vol.: 7-8. New York: The MacMillan Company, The Free Press. Magee, B. (1979). Yeni Düşün Adamları. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. Meyer, R. W. (1985). Leibnitz and the Seventeeth-Century Revolution. Trs. J. P. Stern. Newyork: Garland Publishing. Newton, I. (1998). Doğal Felsefenin Matematiksel İlkeleri (Seçmeler). Çev.: Aziz Yardımlı. İdea: İstanbul. Janik A. Ve Toulmin, S. E. (2008). Witgenstein’ın Viyanası. İstanbul: Paradigma. Toulmin, S. E. (1970). Ed. Physical Reality: Philosophical Essays on Twentieth Century Physics. Newyork: Harper and Row. Wittgenstein, L. (1961). Tractatus Logico-Philosophicus. Trs. Pears and MacGuinness. London: Routledge&Kegan Paul. Wittgenstein, L. (1972). Philosophical Investigations. Oxford: Basil Blackwell.