RESTRICTION OF THE PRINCIPLE OF PUBLICITY IN CIVIL PROCEEDINGS BASED ON THE INTEREST OF PROTECTION OF PRIVATE LIFE

Yıl 2018, Cilt: 20 Sayı: 2, 159 - 189, 21.12.2018

Pınar Çiftçi

Öz

One of the elements of the fair trial, the principle of publicity is an

elementary constitutional fundamental rights dominates the civil procedural law. In this context, it is possible for third parties who are not a party to the

proceedings to follow the proceedings and to learn the judgment given as a

result. However, as a fundamental right, protection of personality rights and

confidentiality of private life is accepted as a restriction of publicity principle.

In this context, it is possible to make closed proceedings on the grounds of the

European Convention on Human Rights, but there is no specific limitation on

the Code of Civil Procedure (HMK) and the Constitution. In this study, these

normative rules and Constitutional Court’s practice will be discussed.

Anahtar Kelimeler

Principle of publicity, right to a fair trial, the right of privacy, restriction of publicity, conflict of fundamental rights.

ÖZEL HAYATIN KORUNMASI MENFAATİ KAPSAMINDA MEDENÎ YARGILAMADA ALENÎYET İLKESİNİN SINIRLANDIRILMASI

Öz

Âdil yargılanma hakkının unsurlarından birisi olan alenîyet ilkesi,

yargılama hukukumuza egemen olan anayasal temel haklardan birisidir. Bu

kapsamda yargılamanın tarafı olmayan üçüncü kişilerin yargılamayı takip

edebilmeleri ve sonucunda verilen hükmü öğrenebilmeleri mümkün hâle gelir.

Bununla birlikte, temel bir hak olarak kişilik hakları ve özel hayatın gizliliğinin

korunması gereği ile birlikte alenîyet ilkesinin sınırlandırılması kabul edilmektedir.

Bu kapsamda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile bu sebebe dayanarak

gizli yargılama yapılmasını mümkün kılarken, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile

Anayasa’da buna ilişkin özel sınırlandırma sebebi bulunmaz. Bu çalışmada da

söz konusu bu normatif kurallar ve özellikle Anayasa Mahkemesi uygulaması ele

alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Alenîyet ilkesi, âdil yargılanma hakkı, özel hayatın korunması hakkı, alenîyetin sınırlandırılması, temel hakların çatışması

Kaynakça

• Aktepe Artık, Sezin: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Medeni Usul Hukukunda Adil Yargılanma Hakkı, Seçkin, Ankara 2014.
• Alangoya, Yavuz/Yıldırım, Kamil/Deren-Yıldırım, Nevhis: Medenî Usul Hukuku Esasları, 7. Baskı, Alkım Yayınları, İstanbul 2009.
• Andrews, Neil: The Modern Civil Process, Mohr Siebeck, Tübingen 2008.
• Andrews, Neil: The Three Paths of Justice, Springer, Birleşik Krallık 2012.
• Ansay, Sabri Şakir: Hukuk Yargılama Usulleri, 7. Bası, Ankara 1960.
• Arnold, Stefan: “Zum Grundsatz der Öffentlichkeit im Zivilverfahren”, Europäische und internationale Dimension des Rechts, Festschrift für Daphne-Ariane Simotta, 2012, s. 11-27.
• Arslan Öncü, Gülay: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Özel Yaşamın Korunması Hakkı, Beta, İstanbul 2011.
• Arslan Öncü, Gülay: “Özel Yaşama ve Aile Yaşamına Saygı Hakkı”, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 3. Baskı, Beta, İstanbul 2013, (Özel Yaşama Saygı), s. 23-53.
• Arslan, Ramazan/Yılmaz, Ejder/Taşpınar Ayvaz, Sema: Medenî Usul Hukuku, 1. Baskı, Yetkin, Ankara 2016.
• Atalay, Esra: “Yargısal Temel Haklar”, Prof. Şükrü Postacıoğlu’na Armağan, İzmir 1997, s. 437-454.
• Ballon, Oskar J.: Einführung in das österreiches Zivilprozessrecht Streitiges Verfahren, 11. Bası, Leykam 2006.
• Ballon, Oskar J.: “Die Öffentlichkeit im östterreichischen Zivilverfahrensrecht und der österreichische Vorbehalt zu Art. 6 EMRK”, Wege zur Globalisierung des Rechts, Festschrift für Rolf A. Schütze zum 65. Geburtstag, Münih 1999, (Die Öffentlichkeit), s. 75- 84.
• Baker & McKenzie: Schweizerische Zivilprozessordnung, Stämpfli Verlag, Bern 2010.
• Budak, Ali Cem/Karaaslan, Varol: Medenî Usul Hukuku, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.
• Çiftçi, Pınar: Medenî Yargılama Hukukunda İspat Hakkı ve Sınırlamaları, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Yayımlanmamış Doktora Tezi, (İspat Hakkı), İzmir 2016.
• Çiftçi, Pınar: “Medenî Yargılama Hukuku Açısından Hak Arama Özgürlüğünün (Anayasa m. 36) Sınırlandırılması Sorunu”, Legal MİHDER C. 12, S. 34, 2016/2, s. 361-400.
• Demircioğlu, Yaşar: Medenî Usul Hukukunda İnsan Hakları ve Adil Yargılanma Hakkı Güvenceleri, Yetkin, Ankara 2007.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan: Türk Özel Hukuku, C. II, Kişiler Hukuku, Filiz Kitabevi, İstanbul 2017.
• Erdoğan, Mustafa: İnsan Hakları Teorisi ve Hukuku, 3. Bası, Orion, Ankara 2012.
• Erdönmez, Güray: Pekcanıtez Usûl Medenî Usûl Hukuku, 15. Bası, Oniki Levha, İstanbul 2017.
• Erdönmez, Güray: Medenî Usûl Hukukunda Belgelerin İbrazı Mecburiyeti, 2. Bası, Oniki Levha, İstanbul 2014.
• Erdönmez, Güray: “Alman Hukukunda Verilmiş Bazı Mahkeme Kararları Işığında Gizli Yargılama Kavramına Genel Bir Bakış”, Halûk Konuralp Anısına Armağan, C. 1, Yetkin, Ankara 2009, s. 223-240.
• Fucik, Robert/Klauser, Alexander/Kloiber, Barbara: Österreichisches und Europäisches Zivilprozessrecht, 11. Bası, Viyana 2011.
• Gehri, Myriam A./Kramer, Micheal: ZPO Kommentar, Orell Füssli Verlag, Zürih 2011.
• Gilles, Peter (Çev. Hakan Pekcanıtez): “Yargı Faaliyetinde Kişiliğin ve Kişilik Alanının Korunması”, İzmir Barosu Dergisi, Y. 61, Ocak/1996, s. 9-28.
• Görgün, Şanal: Medenî Usûl Hukuku, 5. Baskı, Yetkin, Ankara 2016.
• Gözübüyük, Şeref/Gölcüklü, Feyyaz: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Avrupa İnsan Hakları İnceleme ve Yargılama Yöntemi, Turhan Kitabevi, Ankara 2013.
• Harris, D. J./O’Boyle, M./Bates, E. P./Buckley, C. M.: Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, Oxford Univ. Press, 2009 (Avrupa Konseyi, 2012, Türkçe baskı).
• Hurni, Christoph (Hrsg: Hausheer, Heinz/Walter, Hans Peter): Zivilprozessordnung, Berner Kommentar, Stämpfli Verlag, Bern 2012.
• İnceoğlu, Sibel: “Birinci Yılında Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kararlarının Analizi”, Anayasa Hukuku Dergisi 2014, C. 3, S. 5, s. 149- 190.
• İnceoğlu, Sibel: “Hak ve Özgürlükleri Sınırlama ve Güvence Rejimi”, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 3. Baskı, Beta, İstanbul 2013, (Güvence Rejimi), s. 23-53.
• İnceoğlu, Sibel: “Adil Yargılanma Hakkı”, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, 3. Baskı, Beta, İstanbul 2013, s. 209-286.
• Kaboğlu, İbrahim: “Hak ve Özgürlükler Anlayışındaki Gelişmelerin Anayasa’ya Yansıtılması Sorunu”, Anayasa Yargısı Dergisi 1994, S. 11, s. 237-252.
• Kanadoğlu, Korkut: Türk ve Alman Anayasa Yargısında Anayasal Değerlerin Çatışması ve Uyumlaştırılması, İstanbul 2001.
• Kay, Maurice/Sime, Stuart/French, Derek: Blackstone’s Civil Practice, The Commentary 2012, Oxford University Press, Birleşik Krallık 2011.
• Klein, Stefanie: Die Grundsätze der Öffentlichkeit und Mündlichkeit im Zivilprozeß im Spannungsfeld zum Recht auf informationelle Selbstbestimmung (Diss., Univ., Köln, 1995), Köln 1995.
• Kleinknecht, Theodor: “Schutz der Persönlichkeit des Angeklagten durch Ausschluss der Öffentlichkeit in der Hauptverhandlung”, Festschrift Erich Schmidt-Leichner zum 65. Geburtstag, 1978, (Schutz der Persönlichkeit-Hauptverhandlung), s. 111-119.
• Kleinknecht, Theodor: “Öffentlichkeit der Hauptverhandlung und Schutz der Persönlichkeit”, Festschrift für den scheidenden Präsidenten des Oberlandsgerichts Nürnberg, Dr. Maximilian Nüchterlein, 1978, (Schutz der Persönlichkeit), s. 173-190.
• Kodek, Georg/Mayr, Peter: Zivilprozessrecht, Viyana 2011.
• Kurt Konca, Nesibe: Medeni Usul Hukukunda Aleniyet İlkesi, Seçkin, Ankara 2009.
• Kurt Konca, Nesibe: “Medeni Usul Hukukunda Aleniyet İlkesinin Sınırlandırılması”, Medenî Usûl ve İcra İflâs Hukukçuları Toplantısı - XII (18-19 Ekim 2014, Isparta), Süleyman Demirel Üniversites Hukuk Fakültesi Dergisi MİHBİR Özel Sayısı, C. 4, S. 2, 2014, (Aleniyetin Sınırlandırılması), s. 65-95.
• Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medenî Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin, Ankara 2017.
• Leuenberger, Christoph/Uffer Tobler, Beatrice: Schweizerisches Zivilprozessrecht, Stämpfli Verlag, Bern 2010.
• Linck, Joachim: “Untersuchungsausschüsse und Privatsphäre”, Zeitschrift für Rechtspolitik 1987/1, s. 11-19.
• Meyer-Ladewig, Europäische Menschenrechtskonvention, 3. Bası, 2011.
• Oder, Bertil: Anayasa Yargısında Yorum Yöntemleri, Hukuksal Yöntembilime Dayalı Karşılaştırmalı Bir Araştırma, İstanbul 2010.
• Oğuzman, Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe: Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 16. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 2016.
• Özekes, Muhammet: Medenî Usul Hukukunda Hukukî Dinlenilme Hakkı, Yetkin, Ankara 2003.
• Pantazopoulos, Anthanassios: “Der Öffentlichkeitsgrundsatz in Zivilprozess”, ZZPInt 2008, C. 13, s. 319-350.
• Pekcanıtez, Hakan: “Hukuk Muhakemeleri Kanun Tasarısı’nın Tanıtımı”, Medenî Usûl ve İcra-İflâs Hukukçuları Toplantısı V (8-9 Eylül 2006 Ankara), Ankara 2007, (HMK Tanıtım), s. 3-31.
• Pekcanıtez, Hakan: “Medeni Yargıda Adil Yargılama”, İzBD 1997/Nisan, (Adil Yargılanma Hakkı), s. 35-61.
• Pekcanıtez, Hakan: “Medeni Usul Hukukunda Aleniyet İlkesi”, İzBD, Ekim/1999, (Alenîyet İlkesi), s. 21-42.
• Pieroth, Bodo: “Gerichtsöffentlichkeit und Persönlichkeitsschutz Zur Fragwürdigkeit des § 169 S. 2 GVG”, Recht der Persönlichkeit 1996, s. 249-277.
• Rechberger, Walther/Simotta, Daphne-Ariane: Grundriss des österreichischen Zivilprozessrechts, Viyana 2009.
• Rechberger, Walther: “Relations Between Parties, Judges and Lawyers. Modern Civil Procedure and the Balance of Procedural Forces”, XII Congreso Mundial de Derecho Procesal, Vol. III, La relación entre las partes, los jueces y los abogados, Universidad Nacional Autónoma de México, México 2005, s. 179-188.
• Roth, Marianne/Holzhammer, Richard: Zivilprozessrecht, Viyana 2012.
• Sime, Stuart: A Practical Approach to Civil Procedure, 16. Bası, Oxford Univ. Press, Birleşik Krallık 2013.
• Späth, Stefan: The Parteiöffentlichkeit des Zivilprozesses, Die Informationspflichten des Gerichts gegenüber den Parteien (Diss., Univ., Hamburg, 1995), LIT Verlag, Münster 1995.
• Spühler, Karl/Dolge, Annette/Gehri, Myriam: Schweizerisches Zivilprozessrecht und Grundzüge des internationalen Zivilprozessrechts, Stämpfli Verlag, Bern 2010.
• Tanrıver, Süha: Medenî Usûl Hukuku, C. I, Temel Kavramlar ve İlk Derece Yargılaması, Yetkin, Ankara 2016.
• Umar, Bilge: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Bası, Yetkin, Ankara 2014.
• Üstündağ, Saim: Medeni Yargılama Hukuku, 7. Bası, İstanbul 2000.
• Walder-Richli, Hans Ulrich: Zivilprozessrecht, Schultess 2009.
• Yılmaz, Ejder: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, 2. Bası, Yetkin, Ankara 2013.