ÇALIŞMA HAYATINDA ÇOCUKLARIN KORUNMASI

Yıl 2010, Cilt 12 Özel Sayı, 547 - 577, 01.07.2010

Fevzi Demir

Öz

Çalışma hayatında çocukların korunması yolunda ilk adımlar 19. yüzyıl
başlarında “vahşi kapitalizmin” en şiddetli dönemlerinde atılmaya başlamıştır. Zamanının bireyci-liberal hukuki görüşünü yansıtan bu dönemde
bireyin çıkarı ön planda tutulduğundan, iş ilişkilerinde de “sözleşme özgürlüğü” tam olarak uygulanıyor; iş (çalışma) koşullarının hukuken “eşit taraflar” arasında serbestçe kararlaştırıldığı varsayılıyordu. Öyle ki, zamanın
bireyci-liberal iktisadi görüşleri, sınırsız sözleşme özgürlüğüne inandıkları
için, çocuk emeğini sınırlama veya yasaklamanın “çocuğun öğle yemeğini
çalma” olarak nitelendirmekte, bu gibi yasak ve sınırlamaların çalışma
yaşamını sıktığını ve iktisadi güçlerin özgürce işlemesine engel oluşturduğunu ileri sürmekteydi1
. Yine dönemin mesleki örgütlenmeyi yasaklayan
“koalisyon yasakları” aynı gerekçeye dayanıyor; örgütlenmenin birey iradesi
üzerinde baskı kuracağını, örgüt disiplininin birey iradesinin özgürce açıklanmasına engel olacağını savunuyordu.

Kaynakça

• Aslan, A. Çıraklık Hukuku ve Mevzuatı, İzmir, 1993.
• Başgil, A. F. Türk İşçi Hukukuna Giriş, Ankara, 1936, s.5 ve 13.
• BİT, La Réglementation du Travail des Enfants et des Geunes Gens, Genève, 1935.
• Brun, A. Sosyal Hukukun Zamanımızda Kaydettiği İstihaleler, İÜHFM, C.XXV, S.1-4.
• Centel, (1982), Atatürk Dönemi Çalışma Politikası, HFM, ayrı basım, İstanbul, 1982.
• Centel Tankut, (1982) Çocuklar ve Gençlerin İş Güvenliği, İÜ Yayınları No: 3041, Hukuk Fakültesi No: 667, Fakülteler Matbaası, İstanbul, s. 16.
• Centel, T. Çocuk Hakları Sözleşmesi, Çalışan Çocuklar ve Türkiye, Prof. Dr. M. Kemal OĞUZMAN’a Armağan, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, Ankara, 1997.
• Çelik, N. İş Hukuku Dersleri, B.15, İstanbul, 2000.
• İnan, A. N. Çocuk Hukuku, İstanbul, 1968, s.10. Ayrıca bkz: Çocuğun ve Çocuk Haklarının Korunmasına İlişkin Mevzuatımızda Yetersizlik ve Giderme Çareleri, H.C. OĞUZOĞLU’na Armağan, Ankara, 1972.
• Çağatay, N. (1974), Bir Türk Kurumu Olan AHİLİK, Ankara, 1974, s. 3.
• Demir, (2009), İş Hukuku ve Uygulaması, İzmir, 2009.
• Demir, F. (1987), 50.Yılında 3008 Sayılı İş Kanununun Amacı, Karakteri, Özellikleri ve Bugüne Kadar Gösterdiği Gelişim Tablosu, İİBF Dergisi, Cilt:2, Sayı:1, İzmir, 1987.
• Ekonomi, M. İş Hukuku, C.1, Ferdi İş Hukuku, İstanbul, 1984.
• Esen, B. N. İş Hukuku, Ankara, 1944.
• Eyrenci-Taşkent-Ulucan, (2004), Bireysel İş Hukuku, İstanbul, 2004.
• Gözübüyük, A. P. Avrupa Çocuk Hakları Beyannamesi, Adalet Dergisi, XLV, 12 Aralık 1954.
• Güllülü, S. (1977), Ahi Birlikleri, İstanbul, 1977.
• Günay, Şerhli İş Kanunu, C.I-II, Ankara, 1998.
• Kılıçoğlu, İş Kanunu Yorumu ve Yargıtay Uygulaması, İstanbul, 2005.
• Narmanlıoğlu, Ü: İş Hukuku I, Ferdi İş İlişkileri, İzmir, 1998.
• Narmanlıoğlu, Ü. (2000), İş Hukukunda Çocukların Korunması, Prof. Dr. Seyfullah EDİS’e Armağan, DEÜ, İzmir, 2000.
• Ökçün, G. Türkiye İktisat Kongresi, Ankara, 1968.
• Saymen, F. H.Türk İş Hukuku, İstanbul, 1954.
• Talas, C. Cumhuriyetin 50.Yılında Türkiye’de Sanayileşme ve Sorunları Semineri, Ankara, 1975, s.838-839; Türkiye’de Toplumsal ve Ekonomik Gelişmenin 50 Yılı, DİE, Ankara, 1973.
• Talas, C. (1981) Toplumsal Politikaya Giriş, Ankara.
• Taşkent, S. Açıklamalı ve İçtihatlı İş Kanunu, LEGAL, İstanbul, 2005.
• TİSK, Gümrük Birliğinin Sosyo-Ekonomik Etkileri ve Türk Çalışma Hayatı, No:143, Ankara, Mayıs-1995.
• Tolga, M.V. İş Hukuku, İstanbul, 1958.
• Tuna, O. (1970), Sosyal Tarihte Çocuk ve Gençlerin Çalışma Meseleleri, İş ve Hukuk, V, 49, Şubat 1970, s. 6.
• Tuna Orhan, Sanayide Çocuk Sa’yi ve Çocuk Sa’yinin Korunmasına Matuf Mevzuat, İş IX, 2, Nisan 1943.
• Tunçomağ Kenan, (1981), İş Hukuku I, Genel kavramlar-Hizmet Sözleşmesi, İstanbul.
• Tunçomağ, (1986), İş Hukuku, İstanbul.
• Uşan, F. M. Çıraklık Sözleşmesi, Konya, 1994
• Ülken, Y. Atatürk ve İktisat, Ankara, 1981.