TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA SİYASİ PARTİLERİN GELİR VE GİDERLERİNİN MALİ DENETİMİ

Yıl 2010, Cilt 12 Özel Sayı, 1303 - 1362, 01.07.2010

Özlem Çelik

Öz

Demokratik sistemlerde siyasî partiler, farklı siyasî görüş ve çıkarları
ortak bir zeminde uzlaştırarak temsil eden kuruluşlardır. Ayrıca partiler hem
toplumu yönetme hem de toplumu yöneten iktidarları denetleme görevini de
yerine getirmektedir. Demokratik sistemin devam ettirilmesi konusunda
yerine getirdikleri bu gibi işlevler sebebiyle siyasî partiler, demokratik siyasî
hayatın vazgeçilmez unsurları olarak nitelendirilmektedir. Siyasî partilerin
bu temel görevlerini yerine getirebilmeleri için ülke çapında örgütlenip,
politikalarını seçmene ulaştırabilmeleri gerekmektedir. Bunu sağlamak için
siyasî partiler harcama yapmak ve dolayısıyla gelir elde etmek zorundadır.
Bu noktada da partilerin, bir hesap düzeninin ve muhasebelerinin olması
kaçınılmaz bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Parti mali kaynaklarının
kullanımının denetlenmesi, parti yöneticilerini olduğu kadar parti üyelerini,
partiyi destekleyen kişileri ve seçmenleri ilgilendiren de bir konudur

Kaynakça

• Abdulhakimoğulları, Erdal, “Türkiye’de Siyasî Partilere Yapılan Devlet Yardımı ve Siyasî Partilerin Mali Denetimi”, (Liberal Düşünce, Yıl 7, S. 27, (Yaz 2002), s. 169-180).
• Atar, Yavuz, “Kartel Parti Teorisi ve Eleştirisi: Kartel Teorisinin Çağdaş Partiler Tipolojisini Açıklamadaki Yetersizliği ve Polar Partilerin Doğuşu”, (Prof. Dr. Ergun Özbudun’a Armağan, Cilt I, Ankara 2008, s. 51-107).
• Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, Recommendation Rec(2003)4 of the Committee of Ministers to member states on common rules against corruption in the funding of political parties and electoral campaigns.
• Biezen, Ingrid van, “Campaign and Party Finance”, (Comparing Democracies, LeDuc, Lawrence/Niemi, Richard G./Norris, Pippa (Editör), Wiltshire 2010), (Biezen 2010).
• Biezen, Ingrid van, Financing Political Parties and Election Campaigns - Guidelines, Strasbourg: Council of Europe, 2003, (Biezen 2003).
• Biezen, Ingrid van, Political Parties in New Democracies, Hampshires, 2003, (Biezen 2003/1).
• Canoruç, Mustafa Şenay, “Anayasal Kurum Olan TRT’nin Özerkliği”, (Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, C.8, S.27, (Kış-2009), s. 293-322).
• Çelik, Aytekin, Bağımsız Denetim Kuruluşlarının Sorumluluğu, Ankara 2005, (Çelik, Aytekin).
• Çelik, Özlem, Siyasî Partilerin Seçim Harcamalarının Denetimi, Ankara 2012.
• Dünya Bankası, Anticorruption in Transition: A Contribution to the Policy Debate, Washington 2000.
• Eren, Abdullah, Türkiye’de Siyasî Partilerin Mali Denetimi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul 1996.
• Fisher, Justin, “Campaign Finance: Elections Under New Rules”, (Britain Votes 2001, Norris, Pippa (Editör), Oxford 2001, s. 125-136).
• Gençkaya, Ö. Faruk, “Siyasî Partilere ve Adaylara Devlet Desteği, Bağışlar ve Seçim Giderlerinin Sınırlandırılması, Karşılaştırmalı Bir İnceleme ve Türkiye İçin Bir Öneri”, (Siyasî Partilerde Reform, Çarkoğlu, Ali (Koordinatör), İstanbul, 2000, , E.T. 30.08.2005).
• Gönenç, Levent, Türkiye’de Seçim Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, Ankara 2008.
• Kapani, Münci, Politika Bilimine Giriş, 12. Baskı, Ankara 2000. Karslı, Muharrem, Sermaye Piyasası-Borsa-Menkul Kıymetler, 4. Baskı, İstanbul 1994.
• Kaya, Mehmet Oğuz, “Siyasî Partilerin Mali Denetimi Sorunu; Mevcut Durumun Eleştirisi ve Çözüm Önerileri”, (Anayasa Yargısı İncelemeleri, Turhan, Mehmet/Tülen, Hikmet, Ankara 2006, s. 585-607).
• Mehter, Hamdi, “Siyasî Partilerin Mali Denetimi”, (Anayasa Yargısı, C. 8, Ankara 1991, s. 441-468), (Mehter 1991).
• Mehter, Hamdi, Siyasî Partilerin Mali İşlemleri ve Denetimleri, Ankara 2008, (Mehter 2008).
• Nassmacher, Karl-Heinz, “Regulation of Party Finance”, (Handbook of Party Politics, Katz, Richard/Crotty, William J. (Editör), Wiltshire 2006, s. 446-456).
• Özbudun, Ergun, Siyasal Partiler, Ankara 1974.
• Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin, Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku, 9. Baskı, İstanbul 2003.
• Sağlam, Fazıl, “Anayasa Hukukumuz Açısından Siyasal Parti Kurumunun Güncel Sorunları”, (Anayasa Yargısı, S. 14, Ankara 1997, s. 367-383).
• Sur, Melda, İş Hukuku Toplu İlişkiler, Ankara 2006.
• Tacar, Pulat, Siyasetin Finansmanı, Ankara 1997.
• Tanör, Bülent, Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeleri, 15. Baskı, İstanbul 2006, (Tanör 2006).
• Tanör, Bülent, Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, İstanbul 1994, (Tanör 1994).
• TESAV, Siyasî Partiler ve Seçim Kanunlarında Değişiklik Önerileri, Sempozyum, Ankara, 18-19 Şubat 2005.
• Teziç, Erdoğan, Anayasa Hukuku, 13. Baskı, İstanbul 2009.
• Tham, Joo-Cheong, Money and Politics: The Corrosive Effect of Money on Politics in Australia, Sydney 2010.
• Tjernström, Maja, “Matrix on Political Finance Laws and Regulations”, (Funding of Political Parties and Election Campaigns, Austin, Reginald/Tjernström, Maja, (Editör), Stockholm, 2003, s. 181-220).
• TÜGİAD, Siyasî Partiler ve Milletvekili Seçimi Kanunlarına İlişkin Görüşler, 2001, , E.T. 30.08.2005.
• Uzun, Cem D., Siyasî Partilerin Finansmanı, Ankara 2010.
• Ünsal, Engin, “Sendikaların Siyasî Faaliyet Yasağı ve 2821 Sayılı Yasanın 37/III Maddesinin Değerlendirilmesi”, (Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, S. 13, İstanbul 2007, s. 97-102).