TÜRK-İSVİÇRE HUKUKUNDA YARDIM NAFAKASI YÜKÜMLÜLÜĞÜNÜN HAKKANİYETE AYKIRILIK NEDENİYLE AZALTILMASI VEYA KALDIRILMASI

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 749 - 806, 20.11.2020

Ayşen Çilenti Konuralp

https://doi.org/10.33717/deuhfd.787607

Öz

Türk Medenî Kanunu md. 364’te öngörülmüş olan yardım nafakası yüküm-
lülüğü, aile bireylerinin birbirlerine maddî destek sağlaması konusundaki ahlâki
ödevin, kanundan doğan bir yükümlülük olarak düzenlenmiş halidir. Kanun
koyucu, yardım nafakası yükümlülerini ve nafaka talep edebilecek kişileri sınırlı
şekilde saymış, bu yükümlülüğün doğması için gerçekleşmesi gereken şartları
düzenlemiştir. Yardım nafakasının hakkaniyete aykırılık nedeniyle azaltılması
veya kaldırılması ise, Türk Medenî Kanunu md. 365/3 hükmünde düzenlenmiştir.
Fakat yardım nafakasının hangi hallerde hakkaniyet gereği azaltılabileceği veya
kaldırılabileceği, bu durumu makul gösteren vakıaların ne olacağı tartışmaya
açıktır. Keza, Yargıtay uygulaması ile Türk öğretisinde ileri sürülen görüşler
farklılık göstermektedir. Yargıtay uygulamasında bu vakıalar genellikle hakka-
niyet ilkesi ve dürüstlük kuralı ölçüt alınarak değerlendirilmiştir. Bu nedenle,
Türk Medenî Kanunu md. 365/3’ün içerdiği hakkaniyet ölçütünü,

Anahtar Kelimeler

Dürüstlük Kuralı, Hakkaniyet İlkesi, Yardım Nafakası, Yardım Nafakasının Azaltılması, Yardım Nafakasının Kaldırılması

Kaynakça

• Akıntürk, Turgut/Ateş, Derya: Aile Hukuku, 20. Basım, İstanbul 2017.------------------------------------------------
• Anderegg, Karl: “Einige Gedanken zur revidierten Verwandtenunterstützungspflicht”, SJZ, C. 78, S. 4, Y. 1978, s. 55-56.
• Başaklar, Emin: Nafaka Davaları, Ankara 1974.------------------------------------------------
• Baygın, Cem: Soybağı Hukuku, İstanbul 2010.------------------------------------------------
• Belgesay, Mustafa Reşit: Türk Kanunu Medenisi Şerhi-II, Aile Hukuku, İstanbul 1957.
• Birinci-Uzun, Tuba: “Eğitimine Devam Eden Ergin Çocuğa Ödenen Nafakanın Bazı Yargıtay Kararlarında Yardım Nafakası Olarak Nitelendirilmesi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 20, S. 2, Y. 2018, s. 89-125.
• Breitschmid, Peter/Jungo, Alexandra (Hrsg): Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 3. Auflage, Zürich-Basel-Genf 2016.
• (Breitschmid, ZGB Art.) Büchler, Andreas/Vetterli, Rolf: Ehe Partnerschaft Kinder, 2. vollständig überarbeitete Auflage, Basel 2011.
• Çakırca, Seda İrem: “Kardeşler Arasında Nafaka Yükümlülüğü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 64, S. 1, Y. 2015, s. 65-101.
• Demiral, Meltem: “Aile Bağlarının Ortadan Kalktığı Hallerde Yardım Nafakası Talebinin Yerindeliği Hakkında Bir Değerlendirme”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Bilge Umar’a Armağan, C. 11, Özel Sayı, Y. 2009, s. 1111-1138.
• Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan/Gümüş, Mustafa Alper: Türk Özel Hukuku Cilt: III: Aile Hukuku, 14. Basım, İstanbul 2019.
• Dural, Mustafa/Sarı, Suat: Türk Özel Hukuku Cilt:1 (Temel Kavramlar), 14. Baskı, İstanbul 2019.
• Egger, August: Zürcher Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, II. Band: Das Familienrecht, Zweite Abteilung: Die Verwandtschaft, Art. 252-359, Zweite umgearbeitete Auflage, Zürich 1943. (Egger, ZGB Art.)
• Engin, Baki İlkay: “Yargıtay Kararlarında Ergin Çocuğun Nafakası”, Medeni hukuk Alanındaki Güncel Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi Sempozyumu, İstanbul 2019, s. 3-34.
• Fuchs, Maximilian: “Empfiehlt es sich, die rechtliche Ordnung finanzieller Solidarität zwischen Verwandten im Unterhalts-, Pflichtteils- , Sozialhilfe- und Sozialversicherungsrecht neu zu gestalten?”, JZ, C. 57, S. 17, Y. 2002, s. 785-798.
• Geiser, Thomas/Fountoulakis, Christiana (Hrsg): Basler Kommentar, Zivilgesetzbuch I, Art. 1-456 ZGB, 6. Auflage, Basel 2018. (Koller, ZGB Art.).
• Gençcan, Ömer Uğur: Aile Hukuku, Ankara 2011.------------------------------------------------
• Gönensay, A. Samim: Medenî Hukuk, Cilt 2, Aile Hukuku, Kısım 1, Karı Koca, İstanbul 1937.
• Hausheer, Heinz/Geiser, Thomas/Aebi-Müller, Regina E.: Das Familienrecht des Schweizerischen Zivilgesetzbuch, 6. Auflage, Bern 2018.
• Hausheer, Heinz/Spycher, Annette (Hrsg): Handbuch des Unterhaltsrechts, 2. Auflage, Bern 2010. (Brunner, N.)
• Hegnauer, Cyril: Grundriss des Kindesrechts, Fünfte überarbeitete Auflage, Bern 1999.
• Helvacı, İlhan: Türk Medenî Kanunu Cilt II, Aile Hukuku, İstanbul 2013.------------------------------------------------
• İnal, Nihat: Boşanma-Nafaka-Eşya-Nişanlanma Davaları, Ankara 1998.------------------------------------------------
• İpek, Nurcan: “Roma Hukukunda Yardım Nafakası”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, S. 3, Y. 2013, s. 277-290.
• Jäggi, Kurt: “Verwandtenunterstützung (Art. 329 Abs. 3 ZGB) und Rückforderung von öffentlichrechtlichen Unterstützungsleistungen als Ausweg aus der Finanzkrise der öffentlichen Hand?”, ZBJV, C. 134, Y. 1998, s. 393-405.
• Kılıçoğlu, Ahmet: Aile Hukuku, 2. Basım, Ankara 2016.------------------------------------------------
• Koller, Thomas/Demir, Eylem: “Soll die verwandtenunterstützungsrechtliche Solidarität weiter gehen als die krankenversicherungsrechtliche? Und welche Tragweite haben die SKOS-Richtlinien 12/08 im Verwandtenunterstützungsrecht?”, Recht, Y. 2010/2, s. 55-64.
• Koller, Thomas: “Der Verwandtenunterstützungspflicht im schweizerischen Recht oder: Der “verlorene Sohn” im Spannungsfeld zwischen Fiskalinteresse und Privatinteresse“, FamPra.ch, Y. 2007, s. 769-796. (Koller, FamPra.ch)
• Köprülü, Bülent/Kaneti, Selim: Aile Hukuku, İstanbul 1985-1986. Lipp, Volker: “Finanzielle Solidarität zwischen Verwandten im Privat- und im Sozialrecht“, NJW, S. 31, Y. 2002, s. 2201-2207.
• Oğuzman, M. Kemal/Barlas, Nami: Medenî Hukuk, 25. Bası, İstanbul 2019.
• Özdemir, Hayrunnisa: “Yargıtay Kararları Işığında Türk Medeni Hukukunda Yardım Nafakası”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 9, S. 100, Y. 2014, s. 65-78.
• Öztan, Bilge: Aile Hukuku, 6. Basım, Ankara 2015.------------------------------------------------
• Özuğur, Ali İhsan: Nafaka Hukuku, Açıklamalı, Gerekçeli, İçtihatlı, 2. Baskı, Ankara 2002.
• Ruhi, Ahmet Cemal: Nafaka Hukuku, Ankara 2003.------------------------------------------------
• Şener, Esat: Uygulamalı-İçtihatlı Nafaka-Velayet-Vesayet-Evlatlık-Babalık, Ankara 1994.
• Sonat, K. Ali: “Ana Babanın Eğitimi Devam Eden Ergin Çocuğa Karşı Nafaka Yükümlülüğü”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 19, S. 1, Y. 2013, s. 235-291.
• Sutter-Somm, Thomas/Kobel Felix: Familienrecht, Zürich-Basel-Genf 2009.
• Tekinay, Selahattin Sulhi: Türk Aile Hukuku, 7. Baskı, İstanbul 1990.
• Topuksak, Zümra: Yardım Nafakası, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2011.
• Tuor, Peter/Schnyder, Bernhard/Schmid, Jörg/Jungo, Alexandra: Das Schweizerisches Zivilgesetzbuch, 14. Auflage, Zürich-Basel-Genf 2015.
• Türkmen, Ahmet: “Eğitim Nafakası (TMK md. 328/II)”, Yaşar Üniversitesi Dergisi, Prof. Dr. Aydın Zevkliler’e Armağan, C. 8, Özel Sayı, Y. 2013, s. 2707-2764.
• Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet: Türk Medeni Hukuku, 3. Baskı, İstanbul 1963. Zevkliler, Aydın/Acabey, M. Beşir/Gökyayla, K. Emre: Medeni Hukuk, Giriş, Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, 6. Baskı, Ankara 1999.