HAKLI NEDENLE FESİH BAKIMINDAN SUÇ VE SUÇU BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 1, 679 - 749, 24.05.2021

E. Sıla Hafızoğlu

https://doi.org/10.33717/deuhfd.899941

Öz

İş Kanunu’nda, iş sözleşmesinin feshi bakımından bazı suçlar doğrudan
haklı neden olarak kabul edilmiştir. Ayrıca bir suça açıkça yer verilmemiş haklı
neden hükümlerinde sayılan pek çok durum ve davranış da Türk Ceza
Kanunu’ndaki bir suç kapsamına girebilecek niteliktedir. Ceza yargılamasındaki
maddi olgu tespitlerinin bağlayıcılığı ve özellikle iş sözleşmesi taraflarının suçu
bildirme yükümlülükleri dikkate alındığında İş Kanunu m. 24 ve m. 25’deki haklı
nedenlerin suç bağlamında incelenmesi gerekir.

Anahtar Kelimeler

Haklı Neden Olarak Suçlar, İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshi, Ahlak ve İyi Niyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri, Suçu Bildirmeme Suçları, İş Sözleşmesi Bakımından Suçu Bildirme Yükümlülüğü, İşçi ve İşverenin Suçu Bildirme Yükümlülükleri

Kaynakça

• Albayrak Gül, Hande: “İşçinin Sadakat Borcu”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2016, C.11, Sayı: 141-142, ss. 121-197.
• Alp, Mustafa: “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Heinisch/Almanya Kararı Işığında Whistleblowing (İşçinin İfşa ve İhbarı) ve İş İlişkisinde İfade Özgürlüğü”, Polat SOYER’e Armağan, DEÜHFD, Yıl: 2013, C. 15, Özel Sayı, 2014, ss. 385-422.
• Alp, Mustafa: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2013, 2. Baskı, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, Kasım 2017, ss. 175- 257, (Değerlendirme).
• Alp, Mustafa: Çalışanın İşvereni ve İş Arkadaşlarını İhbar Etmesi (Whistleblowing), Beta Yayıncılık, İstanbul, Aralık 2013, (Whistleblowing).
• Alpagut, Gülsevil: “İşçinin Sadakat Borcu ve Türk Borçlar Kanunu ile Getirilen Düzenlemeler”, Sicil İHD, Yıl: 7, S. 25, Mart 2012, ss. 23-32.
• Arı, Mehmet: “İşçinin Sır Saklama Yükümlülüğü”, Terazi Hukuk Dergisi, C. 11, S. 115, 2016, ss. 58-63.
• Arslan Durmuş, Seda: İşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, 2012.
• Arslan Ertürk, Arzu: Türk İş Hukuku’nda Sadakat Borcu, Doktora Tezi, İstanbul 2007.
• Arslantürk, Mustafa: Türk Ceza Kanunu Uygulamasında Cinsel Suçlar, Güncellenmiş ve Genişletilmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Mart 2017.
• Astarlı, Muhittin: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2015, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, Kasım 2017, ss. 211-383.
• Atabek, Reşat: İş Akdinin Feshi, Arkadaş Basımevi, İstanbul, 1938, Aydın, Ufuk: “İş Hukuku Açısından İşçinin Bilgi Uçurması (Whistleblowing)”, Anadolu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 2002-2003, ss. 79-100.
• Aydın, Ufuk: İş Hukuku’nda İşçinin Kişilik Hakları, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 2002.
• Bakırcı, Kadriye: “İşçilerin Üçüncü Kişilerin Saldırısına Uğramaları Halinde İşverenin Sorumluluğu”, Karar İnceleme, Çimento İşveren Dergisi, C. 14, S. 3, 2000, ss. 29-31, (İnceleme).
• Bakırcı, Kadriye: İşyerinde Cinsel Taciz, Yasa Yayıncılık, İstanbul, 2000.
• Baycık, Gaye: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2016, 2. Baskı, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, Kasım 2018, ss. 7-355.
• Bayram, Fuat: “Türk İş Hukuku Açısından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, Legal İSGHD, Yıl: 2007, C. 4, S. 14, ss. 551-574.
• Baysal, Ulaş: İşçinin Yetersizliğinden Kaynaklanan Geçerli Sebeple İş Sözleşmesinin Feshi, Adalet Yayınevi, Ankara, Kasım 2011.
• Bedük, Mehmet Nusret: “İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi ve Feshin Hukuki Sonuçları”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2019, C. 27, S. 3, ss. 679-726.
• Bilgili, Abbas: İş Hukuku Açısından İş Yerinde Cinsel Taciz, Karahan Kitabevi, Adana, 2010.
• Birben, Erhan: “İşçinin Özel Yaşamı Nedeniyle İş Sözleşmesinin Feshi”, İş Hukukunda Genç Yaklaşımlar II, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, Ekim 2016, ss. 135-169.
• Büyükkılıç, Gül: “İş Hukuku Çerçevesinde İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) Olgusunun Değerlendirilmesi, ”, Legal İSGHD, Yıl: 2012, C. 9, S. 33, ss. 89-160.
• Bozbel, Savaş/Palaz, Serap: "İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Sonuçları" TİSK Akademi, Yıl: 2007/I, C. 2, S. 3, 2007 /I, ss. 66-81.
• Caniklioğlu, Nurşen: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2017, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, Kasım 2019, ss. 185-368.
• Centel, Tankut, “Türk Borçlar Kanunu’nda Genel Olarak İşçinin Kişiliğinin Korunması”, Sicil İHD, Yıl: 6, S. 24, Aralık 2011, ss. 13-18.
• Çelik, Nuri/Caniklioğlu, Nurşen/Canbolat, Talat, İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 31. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, Eylül, 2018.
• Demir, Fevzi: İş Hukuku ve Uygulaması, 11. Baskı, Albi Yayınları, İzmir, Eylül 2018.
• Dişel, Buse: “Ceza Mahkemesinin Mahkûmiyet Kararının Hukuk Mahkemesi Kararına Etkisi ve Bekletici Sorun Yapılması”, Prof. Dr. Bilge Umar’a Armağan I, İzmir, 2010, DEÜHFD, Yıl: 2009, C. 11, Özel Sayı, ss. 183-224.
• Doğan Yenisey, Kübra: “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2013, 2. Baskı, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, Kasım 2017, ss. 7-145.
• Döner, İsa: “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK m. 278)”, AÜEHFD, Yıl:2005, C.: IX, S. 3-4, ss. 63-94.
• Engin, Murat: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2014, 2. Baskı, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, Kasım 2017, ss. 131- 193.
• Erdem, Mustafa Ruhan: “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK m. 278)”, TBB Dergisi, S. 80, 2009, ss. 105-120.
• Erdem, Mustafa Ruhan/Parlak, Benay: “Ceza Hukuku Boyutuyla Mobbing”, TBB Dergisi, S. 88, 2010, ss. 261-286.
• Erdoğan, Canan: Kişilik Hakkı Kapsamında İşçilerin İzlenmesi ve Gözetlenmesi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2017.
• Erem, Faruk: “Ceza Hukuku’nda Meslek Sırrı”, AÜHFD, C. 1, S. 1, 1943, ss. 35-72, (Meslek Sırrı).
• Erem, Faruk: “Avukatlık Sırrı”, Ankara Barosu Dergisi, Yıl: 1969, S. 5, ss. 838-841.
• Ergin, Hediye: “İşçinin İşyerinde Çalışan Diğer Bir İşçiye Sataşması Nedeniyle İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshi”, Sicil İHD, Yıl: 2015, S. 34, ss. 71-87.
• Erkanlı Başbüyük, Betül: “İş Görmekten Kaçınma Sebebi Olarak İşyerinde Cinsel Taciz”, Legal İSGHD, Yıl: 2019, C. 16, S. 61, ss. 127-180, (Cinsel Taciz).
• Erkanlı Başbüyük: Betül, Tarafların İş sözleşmesinin Yapılması Sırasındaki Hak ve Yükümlülükleri, Adalet Yayınevi, Ankara, Mart 2015.
• Ertürk, Şükran: İş İlişkisinde Temel Haklar, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Mayıs 2002.
• Eyrenci, Öner: “İşe Girişte Personel Seçimi İle İlgili Hukuki Sorunlar”, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi 15. Yıl Armağanı, Bayrak Matbaacılık, 1991, ss. 239-262.
• Eyrenci, Öner/Taşkent, Savaş/Ulucan, Devrim: Bireysel İş Hukuku, 9. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, Mart 2019.
• Gerek, Nüvit: “İşveren Tarafından Gerçekleştirilen Haksız Fesih-Usulsüz Fesih-Kötü Niyetli Fesih”, Kara Tahta İş Yazıları Dergisi, Yıl: 2015, S. 2, ss. 1-17.
• Giyik, Abdülbaki: “Hekimin Sır Saklama Yükümlülüğü ile Suçu Bildirme Yükümlülüğü ve Bu Yükümlülüklerin Çatışması”, Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: IX, Sayı: 2, 2014, ss. 175-214.
• Güzel, Ali: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2010, Kamu-İş, Ankara, Ekim 2012, ss. 133-284.
• Güzel, Ali/Ertan, Emre: “İşyerinde Psikolojik Tacize (Mobbinge) Hukuksal Bakış: Avrupa Hukuku ve Karşılaştırmalı Hukuk”, Legal İSGHD, Yıl: 2007, C. 4, S. 14, ss. 509-549.
• Güzel, Ali/Ertan, Emre: “İşyeri Sendika Temsilcisine Yönelik Psikolojik Taciz ve Kötüniyet Tazminatı (Karar İncelemesi)”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2008/1, S. 16, (İnceleme), ss. 149-170.
• Hafızoğulları, Zeki/Acar, Bülent Hayri: “Suçu Bildirmeme Suçları”, Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ocak 2016, C. 2, S. 1, ss. 179-198.
• Hüseyinli, Namık/Aslan Atabay, Hatice: “Psikolojik Tacizin İçtihatlar Işığında Uygulamadaki Yeri”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2017, C. 8, S. 2, ss. 603-636.
• Işık, Göksu: “Hukuki Güvenlik İlkesi Bağlamında Suçu Bildirmeme Suçu”, Beykent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 3, S. 7, Aralık 2017, ss. 163-187.
• Kapancı, Kadir Berk: “Ceza Mahkemesi Kararlarının Hukuk Mahkemesi Kararlarına Etkisi (TBK m. 74)”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2016, C. 7, S. 1, ss. 511-552.
• Keser, Hakan: “İş Sözleşmesinin Bildirimli Feshinde Geçerli Sebep”, Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Mayıs 2016.
• Kitapçıoğlu Yüksel, Tülay: “Meslek ve Sürekli Uğraşıları Sebebiyle Tanıklıktan Çekinme Yükümlülüğü Altındaki Kişilerin Suçu Bildirme Yükümlülüğü”, Ceza Hukuku Dergisi, CHD, Yıl: 13, S. 38, Aralık 2018, ss. 193-215.
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 6. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, Ekim, 2019.
• Kocaoğlu, Serhat Sinan: Hakaret Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Mart 2019.
• Kocasakal, Ümit: Suçu Bildirmeme Suçları, Vedat Kitapçılık, İstanbul, Temmuz 2017.
• Kolcu, Selahattin: Suçu Bildirmeme Suçu, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Kasım 2016.
• Köseoğlu, Ali Cengiz: İş Sözleşmesinin İşçiden Kaynaklanan Nedenlerle Bildirimli Feshi, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2011.
• Limoncuoğlu, Alp: “İşçinin İş Sözleşmesini Psikolojik Tacize Dayalı Olarak Haklı Nedenle Feshinde Hak Düşürücü Sürenin Başlangıcı (Karar İncelemesi)”, Polat SOYER’e Armağan, DEÜHFD, Yıl: 2013, C. 15, Özel Sayı, 2014, ss. 547-571.
• Mollamahmutoğlu, Hamdi/Astarlı, Muhittin/Baysal, Ulaş: İş Hukuku Ders Kitabı, Cilt 1: Bireysel İş Hukuku, Gözden Geçirilmiş 3. Baskı, Lykeion Yayınları, Ankara, Eylül 2019.
• Narmanlıoğlu, Ünal: İş Hukuku Ferdi İş İlişkileri I, Beta Yayıncılık, 5. Bası, İstanbul, Aralık 2014.
• Odaman, Serkan: “İşçinin İşe Başvuru Esnasında İşvereni Yanıltması ve Hukuki Sonuçları”, Tekstil İşveren Dergisi, Ekim-2002, S. 274, ss. 40- 43, (İşçinin İşvereni Yanıltması).
• Odaman, Serkan: İşverenin Hizmet Sözleşmesini Ahlak ve İyiniyet Kuralları ve Benzerlerine Aykırılık Nedeniyle Fesih Hakkı”, Ankara, 2003, (Ahlak ve İyiniyet Kuralları ve Benzerleri).
• Odaman, Serkan: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2011, Kamu-İş, Ankara, Kasım 2013, ss. 131-234.
• Okur, Zeki: İş Hukuku’nda Elektronik Gözetleme, Legal Kitapevi, İstanbul, Ekim 2011.
• Öktem Songu, Sezgi: “Bir Haklı Fesih Sebebi Olarak ‘Sataşma’”, Sicil İHD, Yıl: 2018, S. 39, ss. 113-145, (Sataşma).
• Öktem Songu, Sezgi: “Anayasal Bir Temel Hak Olarak İfade Özgürlüğünün İşçi Açısından İşyerindeki Yansımaları”, Polat SOYER’e Armağan, DEÜHFD, Yıl: 2013, C. 15, Özel Sayı, 2014, ss. 609-650, (İfade Özgürlüğü).
• Öktem Songu, Sezgi: “İşçilerin İşyerinde Özel Amaçlı İnternet ve E-Posta Kullanımına İşverenin Müdahalesi Üzerine Bir Değerlendirme”, Sarper SÜZEK’e Armağan, C. I, Beta Yayıncılık, İstanbul 2011, ss. 1057- 1098.
• Özbek, Veli Özer/Doğan Koray/Bacaksız, Pınar: Ceza Muhakemesi Hukuku, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Ağustos 2019, (Ceza Muhakemesi).
• Özbek, Veli Özer/Doğan Koray/Bacaksız, Pınar: Türk Ceza Özel Hukuku Özel Hükümler, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Eylül 2019.
• Özbek, Veli Özer/Meraklı, Serkan: “Ceza Hukukunda Avukatın Kamu Görevlisi Olarak Kabul Edilebilirliği Sorunu”, Dr. Dr. h. c Silvia TELLENBACH’a ARMAĞAN, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Mayıs 2018, ss. 1157-1176.
• Özen, Mustafa: Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, Ekim 2017.
• Öztürk, Bahri/Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan ve Diğerleri: Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Güncellenmiş 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Eylül 2019.
• Savaş, F. Burcu: İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haklı Nedenle Feshi, Beta Yayıncılık, 2012.
• Savaş Kutsal, F. Burcu: “İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)”, Toprak İşveren Dergisi, Yıl: 2015, S. 105, Mart 2015, (Makale Formatı), ss. 1- 14, (www.toprakisveren.org.tr/140-isyerinde-Psikolojik-TacizMOBBiNG.Makale, E.T.: 11.09.2020).
• Senyen Kaplan, Emine Tuncay: “İş Hukukunda Kişilik Haklarının Özellikle Bilgisayarda Toplanan Bilgilere Karşı Korunması”, Prof. Dr. Cemal MIHÇIOĞLU’na Armağan, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 1997, C. 52, ss. 367-386, (Bilgisayar Bakımından İşçinin Kişilik Hakları).
• Senyen Kaplan, Emine Tuncay: Bireysel İş Hukuku, Yenilenmiş 8. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara, Eylül 2017, (İş Hukuku).
• Senyen Kaplan, Emine Tuncay: Mukayeseli İş Hukukunda İşçinin Kişilik Haklarının Bilgisayarda Toplanan Verilere Karşı Korunması, Kamu İş Dergisi, Yıl: 1999, S. 4, ss. 367-386.
• Sungurtekin Özkan, Meral: “Avukatlık Meslek Sırrının Anlam ve Önemi”, Hukuk Kurultayı 2000, Ankara Barosu, Ankara 2000, ss. 331-338.
• Süzek, Sarper: İş Hukuku, Yenilenmiş 18. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, Eylül 2019.
• Şen, Sabahattin: “Psikolojik Taciz ve İş Kanunu Boyutu”, Çimento İşveren Dergisi, Yıl: 2009, C. 23, S. 5, ss. 46-68.
• Taşkent, Savaş/Kurt, Dilek: “Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Türk İş Mevzuatında Kadın İşçinin Korunması”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2014/1, S. 40, ss. 29-50.
• Taşkın, Ahmet: “İşyerinde Mobbingin Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2015/1, ss. 221-258.
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Güncellenmiş 17. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• Törenli Çakıroğlu, Maral: “Hekimin Borçlarından Özel Olarak Sır Saklama Borcu”, DEÜHFD, Yıl: 2010, C. 12 S. 2, ss. 159-181.
• Tunçomağ, Kenan/Centel, Tankut: İş Hukukunun Esasları, Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul, Eylül 2016.
• Ünal, Canan: “Karşılaştırmalı Hukuk Işığında İşyerinde Psikolojik Tacizin İşverenin İşçinin Kişiliğini Koruma ve Eşit Davranma Borcu Kapsamında Değerlendirilmesi”, Legal İSGHD, Yıl: 2013, C. 10, S. 37, ss. 33-73.
• Ünlü, Vahap: “İş Başvurusu Sırasında İşçinin İşvereni Yanıltması”, Sicil İHD, Yıl: 4, S. 14, Haziran 2009, ss. 276-283.
• Ünver, Yener: İftira, Suç Uydurma, Suç Üstlenme, Yalan Tanıklık ve Bilirkişilik, İnfaz Kurumlarından Kaçma, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Haziran 2016.
• Yağlıdere, Umut Emre: “Sağlık Mesleği Mensuplarının Suçu Bildirmemesi Suçu (Türk Ceza Kanunu m. 280), Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 6, S. 1, Haziran 2018, ss. 59-79.
• Hüseyinli, Namık/Aslan Atabay, Hatice: “Psikolojik Tacizin İçtihatlar Işığında Uygulamadaki Yeri”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2017, C. 8, S. 2, ss. 603-636.
• Yamakoğlu, Efe: Bilişim Teknolojilerinin Kullanımının İş Sözleşmesi Taraflarının Fesih Hakkına Etkisi, Onikilevha Yayıncılık, İstanbul, Ocak 2020.
• Yurtcan, Erdener: Yargıtay Kararları Işığında Hakaret Suçları, 4. Bası, Seçkin Yayıncılık, 2019.
• Yürekli, Sabahattin: Türk Borçlar Kanununa Göre Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi, Güncellenmiş 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, Temmuz 2016.
• Yokuş Sevük, Hande: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, Kasım 2018.