MOTORLU ARACIN İŞLETİLMESİNDEN DOĞAN HUKUKİ SORUMLULUKTA “KUSUR”UN ÖNEMİ VE SORUMLULUĞA ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 23 Sayı: 2, 839 - 872, 26.11.2021

Ferhat Canbolat Günhan Gönül Koşar

Öz

Motorlu aracın işletilmesinden doğan hukuki sorumluluk bakımından esas
itibariyle araç sürücüsünün kusurlu olması aranmaz. Bu sebeple, kural olarak,
KTK m. 85/1’den doğan sorumlulukta kusur incelemesi yapılmasına ihtiyaç
bulunmamaktadır. Bununla beraber, uygulamada bir kusursuz sorumluluk olan
tehlike sorumluluğunun özü hiçe sayılarak bu hükmün uygulanması neticesinde
belirlenecek tazminat taleplerinde sorumlu işletenin/teşebbüs sahibinin kusurunun bulunmadığından bahisle tazminattan sorumlu olunmadığının ileri sürülmesi ya da kusurunun hafifliği gerekçe gösterilerek tazminatta indirim talep
edilmesi kabule şayan değildir. Sigorta şirketi ise, KTK m. 91 gereğince yaptığı
zorunlu mali sorumluluk sigortası sözleşmesi ile işletenin KTK m. 85/1 gereğince ortaya çıkacak olan kusursuz sorumluluğunu üstlenmekte ve ortaya çıkan
zararı belirli limitlerle karşılamayı taahhüt etmektedir. Dolayısıyla şartları
gerçekleştiğinde sorumluluğunun doğması bakımından sigorta şirketi, işletenin
kusurunun bulunup bulunmadığına bakılmaksızın sorumlu tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Motorlu araç, Kusur, İşleten, Sigorta Şirketi, Tazminat

Kaynakça

• Akipek Öcal, Şebnem: “Tehlike Sorumluluğu Kavramı ve Motorlu Taşıt Aracı İşletenin Sorumluluğu”, Prof. Dr. Seza Reisoğlu Armağanı, Ankara 2016, s. 511-539.
• Altınok Ormancı, Pınar: Zararı Azaltma Külfeti, İstanbul 2016.
• Altunkaya, Mehmet: “Araç İşletenin Sorumluluğunda Kusurun Rolü”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1-2, Yıl: 1999, s. 171-196.
• Antalya, O. Gökhan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt: II, İstanbul 2018.
• Aşçıoğlu, Çetin: Trafik Kazalarından Doğan Hukuk ve Ceza Sorumlulukları, Ankara 2012.
• Baysal, Başak: Haksız Fiil Hukuku, İstanbul 2019. (Baysal, Haksız Fiil)
• Baysal, Başak: Zarar Görenin Kusuru (Müterafik Kusur), İstanbul 2012. (Baysal, Zarar Gören)
• Bolatoğlu, Bolat: Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Hukuki Sorumluluğu (İşleten Kavramı ve Sorumluluğun Şartları), Ankara 1988.
• Brehm, Roland: Berner Kommentar, Die Entstehung durch unerlaubte Handlungen, Art. 41 - 61 OR Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Das Obligationenrecht, 4. Auflage 2013. (Brehm, Berner Kommentar) Brehm, Roland: Motorfahrzeughaftpflicht, Bern 2008. (Brehm, Motorfahrzeughaftpflicht)
• Çekin, Mesut Serdar: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Madde 71 Çerçevesinde Tehlike Sorumluluğu, İstanbul 2016.
• Çelik, Ahmet Çelik: “Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası)”, https://www.tazminathukuku.com/arastirma-yazilari/zorunlumali-sorumluluk-sigortasi-trafik-sigortasi.htm (E.T. 08.03.2021)
• Çeliktaş, Demet: 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda İşletenin Hukuki Sorumluluğu, İzmir 1987.
• Erdoğan, İhsan: “Haksız Fiilde Kusurlu Sorumluluk ve Özellikle Kusur Unsuru”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, Yıl: 1990, s. 109-134.
• Eren, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2016. (Eren, Borçlar Hukuku)
• Eren, Fikret: Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, Ankara 1975. (Eren, Uygun İlliyet)
• Fellmann, Walter/Kottmann, Andrea: Schweizerisches Haftpflichtrecht, Bern 2012.
• Giger, Hans: SVG Kommentar Strassenverkehrsgesetz mit weiteren Erlassen, Zürih 2014. (Giger, SVG Kommentar)
• Gönül Koşar, Günhan: Haksız Fiil Sorumluluğunda Kusur ve Etkisi, İstanbul 2020.
• Gürsoy, Kemal Tahir: İsviçre Hukukunda Trafik Kazalarından Doğan Hukuki Sorumluluğun Anahatları, Ankara 1974.
• Hatemi, Hüseyin/Gökyayla, Emre: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İstanbul 2015.
• Havutçu, Ayşe/Gökyayla, K. Emre: Uygulamada 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’na Göre Hukuki Sorumluluk, Ankara 1999.
• Honsell, Heinrich/Isenring, Bernhard/Kessler, Martin A.: Schweizerisches Haftpflichtrecht, Zürih 2013.
• Huguenin, Claire: Obligationenrecht- Allgemeiner und Besonderer Teil, Zürih 2014.
• Karacan Çetin, Hatice: Karayolları Trafik Kanununda Hukuki Sorumluluk (Türk, İsviçre ve Alman Hukukları Karşılaştırmalı), Ankara 2016.
• Karasu, Rauf: Yargıtay ve Sigorta Tahkimi İtiraz Hakem Heyeti Kararları Işığında Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (Trafik Sigortası), Ankara 2016.
• Kender, Rayegân, Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, İstanbul 2016.
• Kessler, Martin A.: Basler Kommentar, Obligationenrecht I: Art. 1–529 OR, 6. Auflage 2015. (Kessler, Basler Kommentar)
• Kılıçoğlu, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara 2018.
• Kurt, Leyla Müjde: “Zarar Görenin Zararı Azaltma Külfeti”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 64, Sayı:3, Yıl: 2015, s. 775-814.
• Nomer, Haluk Nami: “2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa Göre Motorlu Araç İşletenin Hukuki Sorumluluğu”, İstanbul Barosu Dergisi, Cilt:66, Sayı:1-2-3, Yıl: 1992, s. 1-54. (Nomer, İşleten)
• Nomer, Haluk Nami: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul 2015. (Nomer, Borçlar Hukuku)
• Nomer, Haluk Nami: Haksız Fiil Sorumluluğunda Maddi Tazminatın Belirlenmesi, İstanbul 1996. (Nomer, Maddi Tazminat)
• Oftinger, Karl/Stark, Emil W.: Schweizerisches Haftpflichtrecht Erster Bd.: Allgemeiner Teil, Zürih 1995. (Oftinger/Stark, Haftpflichtrecht I) Oftinger, Karl/Stark, Emil W.: Schweizerisches Haftpflichtrecht Zweiter Band: Besonderer Teil - Zweiter Teilband: Gefährdungshaftungen: Motorfahrzeughaftpflicht und Motorfahrzeughaftpflichtversicherung, Zürih 1995. (Oftinger/Stark, Haftpflichtrecht II/2)
• Oğuzman, M. Kemal/Öz, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt: II, İstanbul 2014.
• Özsunay, Ergun: “Türk Hukukunda İşleten’in Sorumluluğu ve Sorumluluktan Kurtulması Bakımından Kusur’un Etkisi ve Önemi”, Sorumluluk Hukukunda Yeni Gelişmeler Sempozyumu 1977, İstanbul Üniversitesi Mukayeseli Hukuk Enstitüsü Yayını 1980, s. 67-128.
• Roberto, Vito: Schweizerisches Haftpflichtrecht, Zürih 2002.
• Schwenzer, Ingeborg: Schweizerisches Obligationenrecht Allgemeiner Teil, Bern 2016.
• Tandoğan, Haluk: “İsviçre Hukukunda Motorlu Taşıt Aracı İşletenin Sorumluluğunun Niteliği, Şartları, Birden Fazla İşletenin Sorumluluğu ve Türk Hukuku İçin Öneriler”, Trafik Sigortası V. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası (25-28 Nisan 1973), Ankara 1975, s. 193-235. (Tandoğan, İsviçre)
• Tandoğan, Haluk: Kusura Dayanmayan Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, Ankara 1981. (Tandoğan, Kusura Dayanmayan)
• Tandoğan, Haluk: Türk Mes’uliyet Hukuku (Akit Dışı ve Akdi Mes’uliyet), (1961 Tıpkı Bası) İstanbul 2010. (Tandoğan, Mes’uliyet)
• Tiftik, Mustafa: Akit Dışı Sorumlulukta Maddi Tazminatın Kapsamı, Ankara 1994.
• Tunç, Ramazan: “Karayolları Trafik Kanununa Göre İşletenin Sorumluluğunun Hukuki Niteliği ve İşletene Tanınan Genel Kurtuluş Kanıtı (I)”, Yargıtay Dergisi, Cilt:17, Sayı: 4, Yıl: Ekim 1991, s. 525-539. (Tunç, Kurtuluş Kanıtı-I)
• Tunç, Ramazan: “Karayolları Trafik Kanununa Göre İşletenin Sorumluluğunun Hukuki Niteliği ve İşletene Tanınan Genel Kurtuluş Kanıtı (II)”, Yargıtay Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1-2, Yıl: Ocak 1992, s. 169-187. (Tunç, Kurtuluş Kanıtı-II)
• Werro, Franz: Commentaire romand, Code des obligations I Art. 1-529 CO, 2. édition 2012. (Werro, Commentaire romand)
• Yılmaz, Hamdi: “Sözleşme Dışı Sorumlulukta Kusur 100 (Yüz) Üzerinden Belirlenebilir Mi?”, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı:1, Yıl: 2005, s. 295-307.
• Yücel, Özge: Türk Borçlar Kanununa Göre Genel Tehlike Sorumluluğu, Ankara 2014.