ANIT AĞAÇLARIN HUKUKİ REJİMİ

Year 2021, Volume: 23 Issue: 2, 1483 - 1509, 26.11.2021

Muradiye Çevikçelik

https://doi.org/10.33717/deuhfd.998247

Abstract

Anıt ağaçlar, geçmişle günümüz arasında bağlantı kuran taşınmaz tabiat
varlıklarıdır. Anıt ağaçlar; alışılmışın üzerinde boyutlara sahip olan boyutsal
anıt ağaçlar, kültürel veya tarihi açıdan özel bir yeri bulunan kültürel anıt
ağaçlar ve türünün genel özelliklerinden esaslı şekilde farklı bir gelişim gösteren görsel anıt ağaçlar olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır. Anıt ağaçların
koruma altına alınarak sağlıklı bir şekilde gelecek kuşaklara ulaştırılmasının ilk
ve en önemli aşaması tescil işlemlerinin tamamlanmasıdır. Tescil işlemiyle anıt
ağaçların bilgileri kayıt altına alınmakta ve anıt ağaçlar için koruma alanı
tespit edilmektedir. Tescil edilmiş bir anıt ağaca zarar verici nitelikte eylemlerde bulunanlar cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalmaktadır. Bu makalede;
anıt ağaç kavramı, anıt ağaçların tespit ve tescili ile tescil kararının sağladığı
korumalar ele alınacaktır.

Keywords

Anıt ağaçlar, Ağaç kültü, Tabiat varlıkları, Tescil kararı, İdare hukuku

References

• Akyılmaz, Bahtiyar/Sezginer, Murat/Kaya, Cemil: Türk İdare Hukuku, 12. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2020.
• Alp, Şevket: “Van Gölü Havzası’nda Anıt Ağaçları, Tespit Edilen Sorunlar ve Koruma Önerileri”, Plant, C. 7, S. 23, Mart-Mayıs 2017, s. 56-59.
• Arslan, Seher: “Türklerde Ağaç Kültü ve “Hayat Ağacı””, Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, C. 1, S. 1, 2014, s. 59-71.
• Asatekin, N. Gül: Kültür ve Doğa Varlıklarımız Neyi, Niçin, Nasıl Korumalıyız?, T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı DÖSİMM Basımevi, Ankara, 2004.
• Atik, Meryem/Balta, Sıla/Durak, Ayşe: “Peyzajda Yaşayan Doğal Tarih: Anıt Ağaçlar”, Plant, C. 7, S. 23, Mart-Mayıs 2017, s. 22-26.
• Baytop, Asuman: Türkiye’de Botanik Tarihi Araştırmaları, Tübitak Yayınları, Ankara, 2004.
• Bilgin, Sakine Nilüfer: Ormanların İdare Hukuku Açısından Korunması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2008.
• Cowan, Andrew: “Protecting Our Ancestors Legacy for the Generations of the Future”, 2004, http://www.wbrc.org.uk/atp/Protecting%20our%20 ancestors%20legacy%20-%20Arbor%20Ecology.pdf, Erişim Tarihi: 08.04.2021.
• Çakmak, N. Münci: İdare Hukukunda Kuramsal Olarak Kamu Yararı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2013.
• Çaycı, Ahmet: “Kavramlar ve Tanımlar”, Mitoloji ve Din, Ed. Remzi Duran, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2018.
• Çolak, Nusret İlker: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Hukuku, 2. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Ergun, Metin: “Türk Ağaç Kültü İnancının Dede Korkut Hikayelerindeki Yansımaları”, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı – Belleten, C. 46, S. 1998/1, 1998, s. 71-80.
• Ersöz, Ahmet Kürşat: Türk İdare Hukuku Kapsamında Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• Evliya Çelebi: Günümüz Türkçesiyle Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi: Kütahya- Manisa- İzmir- Antalya- Karaman- Adana- Halep- Şam- Kudüs- Mekke- Medine, Hazırlayan: Seyit Ali Kahraman, 9. Kitap, 1. Cilt, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2011.
• Genç, Musa/Güner, Ş. Teoman: Göller Bölgesi’nin Anıt Ağaçları, Isparta Valiliği İl Özel İdare Müdürlüğü, İdeal Matbaası, Ankara, 2003.
• Gözler, Kemal: İdare Hukuku, Cilt I, 3. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2019.
• Güneş, Yusuf: Orman Hukuku, Ed. Aynur Aydın, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019.
• İstanbul Büyükşehir Belediyesi: İstanbul’un Doğal Mirası Anıt Ağaçlar Anadolu Yakası, İhlas Gazetecilik, İstanbul, 2014.
• Karahanoğulları, Onur: İdarenin Hukukla Kavranması: Yasallık ve İdari İşlemler (Yargı Kararlarına Dayalı Bir İnceleme), 3. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2015.
• Küçük, Abanoz: “Türk Ağaç Kültü Etrafında Teşekkül Eden Dokuz Oğul Efsanesi ve Toplumsal İşlevleri”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, C. 11, S. 22, 2018, s. 69-76.
• Özçelik, R: “Mersin-Aydıncık İlçesi Anıt Dallı Servileri (Cupressus sempervirens L. var. horizontalis (Mill.) Gord.)”, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, C. 10, S. 2, 2006, s. 197- 201.
• Palabaş Uzun, Seyran/Bozali, Nuri/Sivrikaya, Fatih: “Kahramanmaraş’ın Tarihine Işık Tutan Anıt Ağaçlar”, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, C. 14, S. 2, 2011, s. 43-51.
• Polat, Zöhre: “Doğanın Mirası Anıt Ağaçlar”, Türk Tarım – Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, C. 5, S. 8, 2017, s. 908-916.
• Read, Helen: Veteran Trees a Guide to Good Management, English Nature Veteran Trees Initiative, UK, 2000.
• Sağlam, Serkan/Özkan, Ulaş Yunus: “Zamanın Gizli Tanıkları ve Günümüzün Görkemli Yapıtları Anıt Ağaçlar”, Plant, C. 7, S. 23, 2017, s. 16-20.
• Sancakdar, Oğuz: Taşınmaz Kültür ve Tabı̇at Varlıkları Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2012.
• Sarıbaş, Metin: “Batı Karadeniz Bölgesi’nin Kayda Girmemiş Anıt Ağaçları”, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, C. 52, S. 1, 2015, s. 13-21.
• Satıl, Fatih: “Türk Kültüründe Ağaç ve Çınar”, 20.02.2017, https://gazetemerhaba.com/turk-kulturunde-agac-cinar/, Erişim Tarihi: 28.03.2021.
• Serdaroğlu, Ümit: “Arkeolojik Sitlerde Koruma, Kullanma ve Planlama Sorunları”, Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurultayı, Ankara, 13-16 Mart 1990, s. 69-74.
• Sicard, Harald Von: “The Tree Cult in the Zimbawe Culture”, African Studies, C. 5, S. 4, 1946, s. 257-267.
• Umar, Bilge/Çilingiroğlu, Altan: Eski Eserler Hukuku, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara, 1990.
• Ünal, Mehmet/Başpınar, Veysel: Orman Hukuku, 4. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2017.
• Yılmaz Turgut, Nükhet: Çevre Politikası ve Hukuku, 2. Baskı, İmaj Yayınevi, Ankara, 2012.
• Yurdadön Aslan, Pınar/Özkır, Duygu/Ofluoğlu, Yasemin: “Bursa Kent Belleği ve Kimliğinin İnşasında Anıt Ağaçların Rolü”, C. 7, S. 19, 2016, s. 800-829.
• Yücer, Hür Mahmut/Küçük, Serhat: “Tasavvuf Literatüründe Ağaç Sembolizmi ve Muhyî’nin Temsîl-i Şecer İsimli Eseri”, Academic Platform Journal of Islamic Research, C. 3, S. 1, 2019, s. 13-28.