Giriş: Kanser tanısı almak, kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi tedaviler kısa ve uzun dönemde uyku bozukluğuna neden olmaktadır. Kanserli
çocukların %12.4-31’inin uyku bozukluğu yaşadığı bildirilmiştir. Uyku, ruh sağlığı, nörobilişsel yetenek ve sağlıkla ilişkili yaşam kalitesinde
önemli rol oynamaktadır. Ağrısı, anksiyetesi ve emosyonel stresi olan çocuklarda ise daha önemli bir yere sahiptir. Hem hastalık hem de
tedavi ile ilişkili fiziksel ve emosyonel bozukluklar ve başa etme mekanizması uykuyu etkilemektedir. Uyku düzenlenmesinde rol oynayan
homeostatik, kardiyo-respiratuar, nörolojik ve davranışsal mekanizmalar ve sirkadiyen ritmin bozulması kanserli çocuklarda uyku
bozukluğuna neden olmaktadır. Uykusuzluğun nedenleri açlık, bulantı, kusma, sık tuvalete gitme, kabus görme, yorgunluk, ağrı, ilaç
tedavisi, hastaneye yatış ve hastanedeki gürültü ve ışık olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bazı hastalarda steroid kullanımının da uykusuzluğa
neden olduğu bildirilmiştir. Kanser uykuyu ya tümöre bağlı beyin hasarı ile doğrudan etkiler ya da tedaviye bağlı olarak stres, kemoterapi,
radyoterapi, ağrı, yorgunluk, endokrinopati veya organ hasarı ile dolaylı yoldan etkiler. Kanser aynı zamanda uyku-uyanıklık döngüsünün
normal sirkadiyen ritmini bozarak uykuyu etkiler. Ancak bu konuyu açıklayan mekanizmalar yetersizdir. Sirkadiyen ritimler fizyolojik ve
davranışsal süreçlerin biyolojik döngüsüdür. Uyku bozukluğu, çocuk ve adölesanlarda fizyolojik büyüme, endokrin sistem, doğal öldürücü
hücre ve sitokin aktivitesinin bozulması sonucunda davranışsal ve bilişsel sorunlara neden olmakta ve çocukların yaşam kalitesini
azaltmaktadır
Background: The diagnosis of cancer, chemotherapy, radiotherapy and surgical treatment cause sleep disorders in the short and long term.
In children with cancer, sleep disorders are reported between 12.4-31%. Sleep plays a fundamental role in the psychological health,
neurocognitive ability and health-related quality of life. It is more important in children with pain, anxiety and emotional stress. Both disease
and treatment-related physical and emotional disorders and the mechanism of coping affect sleep. Homeostatic, cardio-respiratory,
neurological and behavioral mechanisms playing role in sleep regulation and circadian rythm disturbance cause sleep disorders in children
with cancer. The causes of sleep disorders were determined to be hunger, nausea, vomiting, frequent needing to use the bathroom,
nightmares, fatigue, pain, drug treatment, hospital admission and noise and light in the hospital. It has also been reported that the use of
steroids in some patients sleep disorders. Cancer can have either direct effects on sleep whereby the physical presence of a tumour causes
brain injury, or indirect effects, including those due to treatment stress, neurosurgery, hydrocephalus, chemotherapy, cranial radiation
therapy, pain, fatigue, endocrinopathies or organ damage. Cancer also affects sleep by disrupting the normal circadian rhythm of the sleepwake
cycle. But the mechanisms that explain this issue are insufficient. Circadian rhythms are biological cycles of physiological and
behavioral processes. Sleep disorders reduce the quality of life for children and lead to behavioral and cognitive problems as a result of the
deterioration of physiological growth, endocrine system, natural killer cell and cytokine activity in children and adolescents.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Research Article |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 1 Şubat 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Cilt: 11 Sayı: 1 |
Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi ULAKBİM Türk Tıp Dizini, Türk Medline, Türkiye Atıf Dizini, Şubat 2021 tarihinden beri EBSCO Host ve 26 Ekim 2021 tarihinden itibaren DOAJ ve 18 Ocak 2022 tarihinden beri Index Copernicus tarafından indekslenmektedir.