Afet Hemşireliği Eğitimi ve Afet Öncesinde Afet Hemşiresinin Görevleri

Yıl 2015, Cilt: 8 Sayı: 2, 77 - 85, 01.05.2015

Bilge Kalanlar Gülümser Kubilay

Öz

Giriş: Hemşirelerin afet sürecinde yer alması ve konu ile ilgili eğitimlerin geliştirilmesi tüm dünyada kabul gören bir gerekliliktir. Amaç: Araştırmada, Jenning’in Hemşirelikte Afet Yönetim Modeli kullanılarak öğrencilere verilen afet hemşireliği ve yönetimi eğitiminin, öğrencilerin bilgi düzeylerine etkisini değerlendirmek amaçlanmıştır. Yöntem: Yarı deneysel türde yapılan çalışma, müdahale grubunda 75 ve kontrol grubunda 75 öğrenci olmak üzere 2010-2011 eğitim-öğretim yılında yapılmış ve hemşire öğrencilere 14 hafta süren afet hemşireliği ve afet yönetimi eğitim programı geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Eğitimin değerlendirilmesinde afet hemşireliği ve yönetimi soru formu kullanılmıştır. İstatistiksel analizlerde, yüzdelik, t testi, ANOVA analizlerinden yararlanılmıştır. Bulgular: Araştırmada, müdahale grubu ön test ile son testi arasında ve kontrol grubu ön ve son testleri arasında istatistikî açıdan anlamlı farklılıklar tespit edilmiştir. Bu farklılıklar hemşire öğrencilere Afet Hemşireliği ve Yönetimi konusunda verilen derste Jenning’in Hemşirelikte Afet Yönetim Modeli’nin kullanılabileceğini göstermektedir. Model uyarınca afet öncesinde, afet sırasında ve afet sonrasında afet hemşiresinin görevleri nelerdir sorularına verilen yanıtlar arasında müdahale grubu ile kontrol grubu arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık vardır (p<,05). Müdahale grubu ön testi ile son testi arasında ki bu fark istatistikî olarak da anlamlıdır (p<.05). İstatistiki açıdan anlamlı bulunan bu fark sonucu, müdahale grubu öğrencilerinin, afet öncesi, sırası ve sonrasında afet hemşiresinin görevlerinin neler olduğunu öğrendikleri göstermektedir. Sonuç: Bu bulgular doğrultusunda afet hemşireliği ve yönetimine ilişkin dersin hemşirelik müfredat programına yerleştirilmesi ve Jenning Modeli’nin afet hemşireliği ve yönetimi dersinde kullanılabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Afet Hemşireliği, Afet Yönetimi, Afet Eğitimi, Jenning’in Afet Hemşireliği Yönetim Modeli.

DisasterNursingEducationandRoles of DisasterNurse in Pre-Disaster

Öz

Background:Taking place in disasters and devoloping related trainings for nurses is a requirement accepted in all over the world.
Objectives: The study was carried out for disaster nursing and management teaching to nursing students by using Jenning’s Disaster Nursing
Management Model as. Methods:This semi-structural study was conducted with 75 students from intervention group and 75 students from
control group in the academic year 2010-2011 who accepted to participate in voluntarily. A 14 week’s training program on Disaster Nursing
Management was developed and implemented to students. Data was collected through disaster nursing and management questionnaire
implemented to the students. Statistical analysis, t-test, ANOVA analysis and percentage were used for evaluation of the dates.
Results:There were significant differences statistically between the results of intervention group pre-post test scores and control group preposttests scores which were defined as control group. These differences revealed that Jenning’s nursing disaster management model can be
implemented in the lessons for nursing students on disaster nursing and management. There were significant differences between the answers
given by the groups for the questions which are enquiring about nurses tasks before, during and after a disaster (p<.05). This differences
between Hacettepe University pre and posttest values was statistically significant as well (p<.05).This statistically significant difference
proved that intervention group2010-2011 academic year students learned pre-on-post responsibilities of disaster nursing. Conclusion: From
the result of the study, it can be derived that qualification and timeline of the training given students is enough for them to learn. Findings
from this study indicated that Jennings’s model can be used and the lesson of disaster nursing and management can be applied into nursing
curriculum.

Anahtar Kelimeler

Disaster Nursing, Disaster Management, Disaster Education, Jenning’s Disaster Nursing Management Model.

Kaynakça

• Abd, H., Adam., S., Mohamed, G. (2011). Awareness of hospital internal disaster management plan among health team members in a university hospital. Life Science Journal, 8(2), 42-52.
• Aker, A. T. (2006). Marmara depremleri: Epide-miyolojik bulgular ve toplum ruh sağlığı uygulamaları üzerine bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 17(3), 204-212.
• Al Khalaileh, M. A., et al. (2012). Jordanian nurses’ perceptions of their preparedness for di-saster management, International Emergency Nursing, 20 (1), 14–23.
• Bond, E., Beaton, R. (2005). Disaster nursing curri-culum development based on Vulnerability as-sessment in the Pacific Northwest. Nursing Clinics of North America, 40 (3), 441–451.
• Erkal, T., Değerliyurt, M. (2009). Afet yönetiminde kurumsal yapılanma ve mevzuat nedir? Nasıl ol-malıdır? İstanbul Deprem Sempozyumu (Sempozyum Kitabı). İstanbul. 20 Eylül, 97-108.
• Federal Emergency Management Agency. (2006). FEMA independent study program: IS-200 ICS for single resources and initial action incidents. Washington, DC:U.S.Government Printing Of-fice.
• Fung, O.W., Loke, A.Y., Lai, C. K. (2008). Disaster preparedness among Hong Kong nurses. Jour-nal of Advanced Nursing, 62 (6), 698-703.
• Goodhue, C.,Burke, R., Ferrer R., Chokshi, N., Dorey, F., Upperman, J. (2012). Willingness to respond in a disaster: A pediatric nurse prac-titioner national perspevtive. Journal of Pediatric Health Care, 26 (4), 7-20.
• Hsu, C., Mas, F.S., Jacobson, H., Papenfuss, R., Nkhoma, E.T., Zoretic, J. (2005). Assessing there adiness and training needs of non-urban physicians in public health emergency and response. Disaster Manage Response, 3 (4), 106-111.
• International Nursing Coalition for Mass Casualty Education (INCMCE) (2003). Educational competencies for registered nurses responding to mass casualty ıncidents. Eri-şim: 24.11.2013.http://www.nursing.vanderbilt.edu/incmce/compe tencies.html
• Khalaileh, B. E, Alasad, J. A. (2011). Jordanian nurses’ perceptions of their preparedness for disaster management, International Emergency Nursing, 20 (1), 14-23.
• Nowak, M. (2009). Development and evaluation: Disaster educational program for school nurses.
• Erişim:12.03.2014.http://sn.polyu.edu.hk/whocc/SNI2011CO NF/ppt/concurrent/CS2A001_Marian%20Nowak.pdf.
• Persiridis, T., Apostolara, P. (2010). Critical review transcultural nursing as atheoretical framework in support of disaster nursing. Erişim: 11.02.2013.http://magazine.enne.gr/wpcontent/uploads/2010/ 11/Tomos02_teyxos01Eng-dragg ed4.pdf
• Sanders, J., Frisch, N., Wing, S. (2005). Nursing students’ perceptions about disasternursing. Disaster Management Response, 3(80), 5.
• Schmıdt, C., Davis, j., Sanders J., Chapman, L. Cisco, M., Hady, A. (2011). Exploring nursing students’ level of preparedness for disaster res-ponse. Nursing Education Research, 32 (6), 380-383.
• Society of Disaster Nursing (SDN). (2002). Disaster nursing. Erişim:15.06.2012, http://www.jsdn.gr.jp/eng/diaster/_nhtml. Suserud, B., Haljamae, H. (1997). Acting at a disaster site: experiences expressed by Swedish nurses. Journal of Advanced Nursing, 25(1), 155-162.
• Şensoy, F., Nahcivan, N. (2012). Türk Kızılay’ında çalışan hemşirelerin afetlere hazırlık durumları. HASUDER, 15.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi.
• Erişim:11.02.2013.http://kongre.hasuder.org.tr/index.php/uhs k15/uhsk15/paper/view/759
• Tichy, M., Bond, A.E., Beckstrand, R.L., Heise, B. (2009). Nurse practitioners’ perception of disas-ter preparedness education. American Journal of Nurse Practitioners,13(1), 10-22.
• Usher, K., Mayner, L. (2011). Disaster nursing: A descriptive survey of Australian undergraduate nursing curricula. Australian Emergency Nursing Journal, 14(2), 75-80.