Rahatlık Kavramı ve Hemşirelikte Kullanımı

Yıl 2013, Cilt: 6 Sayı: 4, 224 - 230, 01.11.2013

Firdevs Erdemir Ahu Çırlak

Öz

Karmaşık ve çok boyutlu bir kavram olan rahatlık hemşirelikte birçok kuramcı tarafından incelenmiş, hemşirelik modellerinde bir hemşirelik işlevi ve bakımının bir sonucu olarak ele alınmıştır. Ağrının, sıkıntının, üzüntünün, tedirginliğin olmaması durumunu tanımlayan rahatlık kavramı, 1994 yılında Katharine Kolcaba tarafından analiz edilmiştir. Rahatlık tiplerini ve boyutlarını tanımlayan Kolcaba, rahatlığın üç tipini (ferahlama, huzur, anlam bulma) ve dört boyutunu (fiziksel, psikospiritüel, çevresel ve sosyokültürel) içeren bir taksonomik yapı ortaya koymuştur. Orta düzeyde bir hemşirelik kuramı olarak kabul edilen rahatlık kavramı çeşitli bakım ortamlarında ve birçok hasta grubunda kullanılmıştır. Bu makalede rahatlığın ilgili literatürde nasıl açıklandığı ve değerlendirildiği, Kolcaba’nın rahatlığın ölçülmesi için geliştirdiği Genel Konfor Ölçeği ve bu ölçeğin çeşitli hasta gruplarının bakımına uyarlanması şeklinde oluşturulan ölçekler, rahatlık ile ilgili ülkemizde ve yurtdışında yapılan çalışmalar ele alınmış, rahatlık kavramının hemşirelik uygulamalarındaki yeri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Rahatlık, Kavram, Kuram, Hemşirelik.

The concept of comfort and Its Utilization in Nursing

Öz

Comfort which is complex and multi-dimensional concept in nursing examined by many theorists, evaluated as a result of nursing function
and nursing care in nursing models. The comfort that defines relief of pain and moving the individual from distress and sorrow was analyzed
by Katharine Kolcaba in 1994. Kolcaba, described three types (relief, ease and transcendence) and four dimensions (physical, psychospiritul,
social and environmental) of comfort. Comfort Theory is accepted as a middle range nursing theory and used variety of care settings and in
the care of various patients group. This article describes how to comfort evaluated and described the relevant literature, discuss the utilization
of this concept in nursing, the comfort theory and comfort scale developed by Kolcaba for the measurement of comfort and other scales
which are the adaptations of this scale as well as studies conducted in this area both in our country and abroad.

Anahtar Kelimeler

Comfort, Concept, Theory, Nursing

Kaynakça

• Angström-Brännström, C., Norberg, A., Jansson, L. (2008). Narratives of children with chronic illness about being comforted. Journal of Pediatric Nursing, 23(4), 310-316.
• Angström-Brännström C, Norberg A, Strandberg G, Söderberg A, Dahlqvist V. (2010). Parents' experiences of what comforts them when their child is suffering from cancer. Journal of Pediatric Oncology Nursing, 27(5), 266-275.
• Avcı, A., Tahmaz, L., Özgök, A., Yağcı, S., & Özgök, Y. (2003). Transrektal ultrasonografi eşliğinde yapılan 12 kadran prostat biyopsisinde uygulanan lokal anestezinin (İntrarektal lidokainli jel) hasta konforu üzerine olan etkisi. Türk Üroloji Dergisi, 29 (2), 159-163.
• Bulechek, G. M., Butcher, H. K., & Dochterman, J. M. (Eds.). (2008). Nursing Interventions Classification (NIC) (5th ed.). St. Louis, MO: Mosby Elsevier.
• Carpenito, L. J. (2012). Hemşirelik Tanıları El Kitabı (Çeviren: F, Erdemir.) Ankara: Nobel Tıp. (Orijinal yayının basım yılı 2010)
• Çırlak, A., Erdemir, F. (2013). Yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde yatan bebeklerin ebeveynlerinin rahatlık düzeyi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 16 (2),73- 81.
• Dowd, T., Kolcaba, K., Stenier, R. (2000). Using cognitive strategies to enhance bladder control and comfort. Holistic Nursing Practice, 14 (2), 91-103.
• Dowd, T., Kolcaba, K., Stenier, R., Fashinpaur, D. (2007). Comparison of a healing touch, coaching and combined intervention on comfort and stres in younger colece students. Holistic Nursing Practice, 21 (4), 194-202.
• Fawcett, J. (2005). Contemporary nursing knowledge analysis and evoulation of nursing models and theories. (2th ed., pp. 364–437). Philadelphia: Fa Davis Company.
• Goodwin, M., Sener, I., Steiner, S. (2007). A novel theory for nursing education: Holistic comfort. Journal of Holistic Nursing, 25 (4), 278-285.
• Hawley, M. P. (2000). Nurse comforting strategies: perceptions of emergency department patients. Clinical Nursing Research. 9(4), 441-459.
• Karabacak, Ü. (2004). Meme kanserli hastalarda konforu destekleyici hemşirelik bakımının ve eğitimin radyoterapi uygulaması ile etkileşimi. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İstanbul, Türkiye.
• Karabacak, Ü., Acaroğlu, R. (2011). Konfor kuramı. Maltepe Üniversitesi Bilim ve Sanat Dergisi, 4(1), 197-202.
• Karakaplan, S. (2007). Doğum şeklinin annelerin doğum sonu konforuna ve yenidoğan üzerine etkileri. Hemşirelik Programı Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, Türkiye.
• Kolcaba, K., Kolcaba, R. (1991). An analysis of the concept of comfort. Journal of Advanced Nursing, 16, 1301-1310.
• Kolcaba, K. (1992). Holistic comfort: Operationalizing the construct as a nurse-sensitive outcome. Advances in NursingScience,15(1), 1-10. Kolcaba, K. (1994). A theory of holistic comfort for nursing. Joumal of Advanced Nursing, 19, 1178-1184.
• Kolcaba, K. (2003). Comfort theory and practice: a vision for holistic healt care and research. New York: Springer Publish Company.
• Kolcaba, K., Dowd, T., Steiner, R., Mitzel, A. (2004). Efficacy of hand massage for enhancing the comfort of hospice patients. Journal of Hospice and Palliative Nursing, 6 (2), 91-102.
• Kolcaba, K., Dimarco, M. A. (2005). Comfort theory and ıts application to pediatric nursing. Pediatric Nursing, 31 (3), 187-194.
• Kuğuoğlu, S., Karabacak, Ü. (2008). Genel konfor ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 61 (16), 16-23.
• Lewis S.M., Collier I.C. (1992). Medical-surgical nursing. (3rd ed). St Louis MO: Mosby year book.
• McEwen, M (2002). Middle-Range Nursing Theories. In Theoretical Basis for Nursing. (Eds) M. Mc Ewen, E. M. Wills.Lippincot Williams&Wilkins Co,Philadelphia,ss.204- 205.
• McEven, M., Wills, E.M. (2006). Theoretical Basic for Nursing. 2th ed. United States: Lippicott Williams ve Wilkins, 196– 199.
• Malinowoski, A., Stamler, L. L. (2002). Comfort exploration of the concept in nursing. Journal of Advanced Nursing, 39 (6), 599-606.
• Moorhead, S., Johnson, M., Maas, M. L., & Swanson, E. (Eds.). (2008). Nursing Outcomes Classifi cation (NOC) (4th ed.). St. Louis, MO: Mosby Elsevier.
• Morse, M. J., Bottorff, J.L., Hutchinson,S. (1994). The phenomonology of comfort. Joumal of Advanced Nursing, 20, 189-195.
• Morse, M. J. (2000). On comfort and comforting. American Journal of Nursing, 100 (9), 34-38.
• Oliveira, I. (2013). Comfort measures: a concept analysis. Research and Theory for Nursing Practice, 27 (2), 95-114.
• Peterson, S.J., Bredow,T.S.(2012). Middle Range Theories: Application to Nursing Research. Third Edition, Lippincott Williams & Wilkins.
• Potter, P.A., Perry, A.G., Ross-Kerr, J.C., Wood, M.J. (2009). Canadian Fundamentals of Nursing. Revised Reprint (4rd ed.). Toronto: Elsevier.
• Wong, D.L., Hockenberry, M. J.(2003). Nursing Care of Infants and Children. (7th Edition), NewYork, Mosby Co.