The purpose of this study is to investigate the effect of partial vegetation on the wave propagation resulted from sudden dam failure in a residential area. Temporal variations of water depths and flood wave propagation velocities were determined and compared with those obtained from the experiments performed without vegetation. The experiments were performed on the distorted physical model of Urkmez Dam and its downstream region. The distorted physical model with horizontal scale of 1/150 and vertical scale of 1/30 contains the dam reservoir, the dam body, the residential area of Urkmez coastal town until the sea and the partial vegetation. In the model, the reservoir has an active volume of 11.222 m3, the dam body has a length of 2.84 m and a height of 1.07 m, and the downstream area is nearly 200 m2. Water depths were measured by e+ WATER L level sensors placed at various locations of the downstream region. Velocities were measured by ultrasonic velocity profilers (UVP) located near the level sensors. Flood wave propagation was recorded by the high definition digital camera. Experimental findings obtained from the physical model were converted to the prototype values, in nature. The changes in water depths and elapsed times, also the changes in velocities and their occurrence times were determined for different zones of the downstream area in the presence of vegetation. The experimental results revealed that in such a dam failure, the flood arrives at the sea in 6 s in the absence of vegetation, while in 10 s in the presence of vegetation. These values correspond to 2.74 min and 4.57 min, respectively in the prototype. The existence of vegetation resulted in decrease in flood propagation velocities mainly in the dense residential area, as expected. It was observed that the maximum water depths were increased at the left bank and decreased at the right bank, except at level sensor S6 which is very close to the creek. It was observed that the maximum depth averaged velocities were decreased in the sparse and dense residential areas. The existence of the vegetation changed considerably the local velocities during rising and recession stages of the water depth. It was found that the order of magnitude of the prototype velocities was high and such velocities can cause serious damage mainly in the buildings close to the dam body. Because the presence of vegetation caused a decrease in flood propagation velocities in the sparse and dense residential areas, it would reduce the damages on the buildings in these areas.
Technological Research Council of Turkey (TUBITAK)
110M240
The experiments were performed on the distorted physical model designed and built in the scope of the project number 110M240 supported by the Scientific and Technological Research Council of Turkey (TUBITAK). The authors thank TUBITAK for its financial support.
Bu çalışmanın amacı, bir yerleşim bölgesindeki ani baraj yıkılması ile meydana gelen dalga yayılmasında bitki örtüsünün etkisinin araştırılmasıdır. Su derinliklerinin zamana bağlı değişimleri ve taşkın dalgası yayılma hızları belirlenmiş ve bitki örtüsüz yapılan deneylerden elde edilenlerle karşılaştırılmıştır. Deneyler, Ürkmez Barajı ve mansap bölgesinin çarpıtılmış fiziksel modeli üzerinde gerçekleştirilmiştir. 1/150 yatay ölçekli ve 1/30 düşey ölçekli çarpıtılmış fiziksel model, baraj haznesi, baraj gövdesi, Ürkmez sahil kasabasının denize kadar olan yerleşim alanını ve kısmen bitki örtüsünü içermektedir. Modelde hazne aktif hacmi 11.222 m3, baraj gövdesi 2.84 m uzunluğunda ve 1.07 m yüksekliğinde olup mansap bölgesi alanı yaklaşık 200 m2'dir. Su derinlikleri, mansap bölgesinin çeşitli yerlerine yerleştirilen e + WATER L seviye ölçerleri ile ölçülmüştür. Hızlar, seviye ölçerlerin yakınında bulunan ultrasonik hız ölçüm cihazları (UVP) ile belirlenmiştir. Taşkın dalgasının yayılması, yüksek çözünürlüklü dijital kamera ile kaydedilmiştir. Fiziksel modelden elde edilen deneysel bulgular, doğadaki prototip değerlerine dönüştürülmüştür. Su derinliklerindeki ve geçen sürelerdeki değişimler, ayrıca hızlardaki değişimler ve bunların oluşma süreleri, bitki örtüsünün varlığında mansap bölgesinin farklı bölgeleri için belirlenmiştir. Deneysel sonuçlar bu tür bir baraj yıkılmasında, taşkının bitki örtüsü olmadan 6 saniyede, bitki örtüsü varlığında ise 10 saniyede denize ulaştığını ortaya koymuştur. Bu değerler prototipte sırasıyla 2.74 dakika ve 4.57 dakikaya karşılık gelmektedir. Bitki örtüsünün varlığı, beklendiği gibi, özellikle yoğun yerleşim alanlarında taşkın yayılma hızlarında düşüşe neden olmuştur. Maksimum su derinliklerinin sol sahilde arttığı ve sağ sahilde dereye çok yakın olan S6 seviye ölçeri dışında azaldığı görülmüştür. Seyrek ve yoğun yerleşim bölgelerinde derinlik ortalamalı maksimum hızların azaldığı gözlemlenmiştir. Bitki örtüsü varlığının, su derinliğinin yükselme ve alçalma safhalarında yerel hızları önemli ölçüde değiştirdiği tespit edilmiştir. Prototipteki hızların önemli mertebede olduğu ve bu hızların özellikle baraj gövdesine yakın binalarda ciddi hasarlara neden olabileceği ortaya çıkmıştır. Bitki örtüsü varlığının seyrek ve yoğun yerleşim alanlarında taşkın yayılma hızlarını azaltmış olması nedeniyle, bu bölgelerde bulunan binalardaki hasarları da azaltmış olacaktır.
Çarpıtılmış fiziksel model Ani baraj yıkılması Bitki örtüsü etkisi Taşkın dalgası yayılması
110M240
Primary Language | English |
---|---|
Subjects | Engineering |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Project Number | 110M240 |
Publication Date | September 15, 2021 |
Published in Issue | Year 2021 Volume: 23 Issue: 69 |
Dokuz Eylül Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi Dekanlığı Tınaztepe Yerleşkesi, Adatepe Mah. Doğuş Cad. No: 207-I / 35390 Buca-İZMİR.