“1952 amateurism event” With its reflections on the press and amateurism in Turkey

Yıl 2011, Cilt: 13 Sayı: 2, 97 - 119, 01.03.2011

Selami Özsoy

Öz

Sportsmanship, a profession in today's world, has its amateurism and professionalism lines intertwined. Sportsmen legally seen as amateurs in many sports fields are known to earn more than the professionals accepted to be in the high earning range. The study investigates the concept of amateurism in sports in the context of the decision taken for wrestlers and athlete whose amateur status was not approved by the Turkish National Olympics Committee since the above mentioned sportsmen had accepted presents in 1948 London Olympics after they earned medals. The study reviewed the news and comments published in newspapers Akşam, Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet and Vatan in the period of 1948 London and 1952 Helsinki Olympics. According to the results, papers published that sportsmen were often given warnings about not to damaging the amateurism rule while they were presented with awards. The decision taken by the Turkish National Olympics Committee prior to 1952 Helsinki Olympics were criticized harshly in the news and comments published in those newspapers. The decision taken by the Turkish National Olympics Committee prior to 1952 Helsinki Olympics was discussed considerably during and after the games. It can be argues that this decision has lost its rationale by the changes in the concept of amateurism in Olympics in the 50 years that passed by.

Anahtar Kelimeler

-

Basına yansımalarıyla “1952 amatörlük olayı” ve Türk sporunda amatörlük

Öz

Günümüzde bir meslek haline gelen sporculuğun amatörlük ve profesyonellik sınırları belirsiz hale gelmiş durumdadır. Pek çok spor dalında, yasal olarak amatör görünen bazı sporcuların, toplumda kazancı yüksek kabul edilen meslek sahiplerinden daha fazla gelir elde ettiği bilinmektedir. Bu araştırmada spordaki amatörlük kavramı, Türkiye'de 1948 Londra Olimpiyatları'nda kazandıkları madalyaların ardından kendilerine sunulan ödülleri kabul ettikleri gerekçesiyle Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi tarafından amatörlükleri onaylanmayan güreşçiler hakkında alınan karar bağlamında değerlendirilmiştir. Araştırmada 1948 Londra ve 1952 Helsinki Olimpiyatları dönemindeki Akşam, Cumhuriyet, Hürriyet, Milliyet ve Vatan gazetelerinde yayınlanan haber ve yorumlar taranmıştır. Haber ve yorumlardan alıntılar yapılarak yaşanan gelişmeler kronolojik olarak anlatılmıştır. Sonuç olarak Londra Olimpiyatları'nın ardından gazetelerde sporculara ödüller verilirken amatörlük kuralının zedelenmemesi için sıkça uyarılar yapıldığı görülmüştür. 1952 Helsinki Olimpiyatları öncesinde Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi'nin aldığı karar, gazetelerdeki haber ve yorumlarda sert bir şekilde eleştirilmiştir. Bu karar, sonraki süreçte çok tartışılmış, aradan geçen 50 yılda olimpiyatlarda amatörlük anlayışının değişmesiyle dayanağını büyük ölçüde kaybetmiştir.

Anahtar Kelimeler

Olimpiyatlar, Amatörlük, Basın

Kaynakça

• Akşam Gazetesi (13 Ağustos 1948). Güreşçilerimize yardım komitesi ilk toplantısını yaptı. s. 1.
• Akşam Gazetesi (13 Temmuz 1952). Dört şampiyon güreşçimizin müsabakaya iştiraki muhtemel. s. 1.
• Akşam Gazetesi (17 Temmuz 1952). Dört güreşçimiz hakkında karar bugün verilecek. s. 1.
• Akşam Gazetesi (19 Temmuz 1952). Helsinki olimpiyatı bugün başlıyor. s. 1.
• Akşam Gazetesi (20 Ağustos 1948). Güreşçilerimizi taltif için daha şimdiden 150 bin lira temin olundu. s. 8.
• Akşam Gazetesi (3 Temmuz 1952). Güreşçilerimiz Helsinki’ye gidemeyecekler mi?. s. 7.
• Akşam Gazetesi (31 Ağustos 1948). Mersinli Ahmet’in yanaklarını kırmızıya çeviren öpücükler. s. 1.
• Atabeyoğlu, C. (1997). Olimpiyat oyunlarının 100. yılında Türkiye. İstanbul: Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Belgesel Yayınları: 3.
• Atabeyoğlu, C. (2003a). Hocamız ve Başkanımız Burhan Felek. İstanbul: Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Yayınları: 8.
• Atabeyoğlu, C. (2003b). Türk atletizminde ilk ve tek adam: Ruhi Sarıalp. İstanbul: Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi Yayınları: 11.
• Aydın, N. (1989). Futbol 1. Ankara: Başkent Yayınevi.
• Beden Eğitimi ve Spor IV (1979). Beş yıllık kalkınma planı özel ihtisas komisyonu raporu. Ankara.
• Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi (1983). İstanbul: İletişim Yayınları, 8. Cilt, s. 2219-2235.
• Cumhuriyet Gazetesi (14 Ağustos 1948). Londra Olimpiyatları’nın tatlı ve acı tarafları. Eşref Şefik, s.4.
• Erkiner, K. Uluslararası olimpiyat komitesi ve spor hukuku. Kadir Has Üniversitesi Spor Hukuku Enstitüsü. http://www.sporhukuku.org (Erişim: 1 Mayıs 2011).
• Fişek, K. (1985). 100 soruda Türkiye spor tarihi. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Hürriyet Gazetesi (10 Temmuz 1952). Milli Eğitim Bakanı T.İleri de güreşçiler meselesinde alınan son kararı takbih etti. s. 1.
• Hürriyet Gazetesi (12 Temmuz 1952). Milli Eğitim Bakanlığı B. Felek’in merkez istişare heyeti ve olimpiyat komitesindeki vazifesine son verdi. s. 1.
• Hürriyet Gazetesi (13 Ağustos 1948). Güreşçilerimize yardım komitesi dün toplandı. arslanlarımıza birer ev satın alınacak. s.1
• Hürriyet Gazetesi (14 Temmuz 1952). Bugünkü olimpiyat ve dünya milletleri. Eşref Şefik, s. 12.
• Hürriyet Gazetesi (16 Temmuz 1952). Dünyanın şöhretli güreş takımları hazır vaziyette. Eşref Şefik, s. 10.
• Hürriyet Gazetesi (17 Temmuz 1952). Hem güreşimizi, hem de Milli Takımı yakan karar. Eşref Şefik, s. 10.
• Hürriyet Gazetesi (21 Temmuz 1952). Helsinki’de güreşçilerimizin zaferleri. s.1.
• Hürriyet Gazetesi (26 Temmuz 1952). Şahsi ihtiraslar ve hisse dayanan kararlar. Adnan Akın, s. 12.
• Hürriyet Gazetesi (5 Temmuz 1952). Arslanların çok yerinde teessürü. s. 1-5.
• Hürriyet Gazetesi (5 Temmuz 1952). Dört şampiyonumuz hakkındaki karar derin bir infial yarattı. s.1.
• Hürriyet Gazetesi (6 Temmuz 1952). Yapılan izahlar tatmin edici değil, umumi efkâr müsebbipleri suçlu görüyor. s.1.
• Hürriyet Gazetesi (7 Temmuz 1952). Dört güreşçinin takımdan ihracı Helsinki’de bomba tesiri yaptı. s. 1.
• Hürriyet Gazetesi (8 Temmuz 1952). Artık iş işten geçmiştir. s. 12.
• Hürriyet Gazetesi (9 Temmuz 1952). Şampiyon güreşçilerimiz mahkemeye başvuracaklar. s. 12.
• Koryürek, C. (2003). Olimpiyadlar. İstanbul: Stil Matbaacılık.
• Milliyet Gazetesi (14 Temmuz 1952). Dünya şampiyonu güreşçiler, tekrar milli takıma alındılar. s. 1.
• Milliyet Gazetesi (15 Temmuz 1952). Dört güreşçimizi profesyonel ilan etmekle gülünç olduk. s. 1.
• Milliyet Gazetesi (15 Temmuz 1952). Güreşçilerin profesyonelliği meselesi. Ali Naci Karacan, s. 1.
• Milliyet Gazetesi (3 Temmuz 1952). 1948 Londra Olimpiyatları’nda şampiyon olan güreşçilerimiz Helsinki’ye gidemeyecekler mi?. s.7.
• Milliyet Gazetesi (5 Temmuz 1952). Dört güreşçinin ihracı teessürle karşılandı. s.1.
• Milliyet Gazetesi (7 Ağustos 1952). Güreşçilerimizin derecelerini yabancılar nasıl karşıladı?. Sulhi Garan, s.8.
• Öztürk, F. (1998). Toplumsal boyutlarıyla spor. Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Resmi Gazete (3 Kasım 2010). Spor hizmet ve faaliyetlerinde üstün başarı gösterenlerin ödüllendirilmesi hakkında yönetmelik.
• Resmi Gazete (9 Temmuz 2008). Başarılı sporculara aylık bağlanması ile devlet sporcusu unvanı verilmesi hakkında kanun.
• Türkçe Sözlük (1988). Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları.
• Türkiye futbol federasyonu profesyonel futbolcuların statüsü ve transferleri talimatı. www.tff.org.tr (Erişim: 3 Mayıs 2011).
• Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (1985). Olimpik Hareket. Gül Matbaası. İstanbul.
• Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi. TMOK, Londra 2012 Olimpiyat Oyunları için 17 milli sporcuya olimpik dayanışma bursu sağladı. http://www.olimpiyatkomitesi.org.tr/tr/Faaliyetler/Olimpik-Burslar-ve-Kurslar (Erişim: 1 Mayıs 2011).
• Uysal L.C. (2005). 1894’ten 2004’e olimpiyatlar tarihi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Vatan Gazetesi (10 Ağustos 1948). Teklif ediyoruz. Güreşçilerimiz taltif edilmelidir. s. 8.
• Vatan Gazetesi (22 Ağustos 1948). Güreşçilerimize birer ev temin edilecek. s. 8.
• Vatan Gazetesi (6 Ağustos 1948). Aslan güreşçilerimize yardım teklifi. s. 1.