THE RELATIONSHIP BETWEEN EXCHANGE RATE, INFLATION AND INTEREST RATE IN TURKEY

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 4, 1065 - 1086, 19.12.2019

Sedat Yenice , Ersin Yenisu

https://doi.org/10.16953/deusosbil.467312

Cited By: 9

Öz

The main objective of the study is to
determine financial relations between principal macro-economic indicators in
Turkey empirically. In this respect, it is necessary to examine whether there
is a pass-through effect of inflation and interest rate on the exchange rate
and to examine the relation between inflation and interest rate. The period
between April 2018 and January 2003 is used in the analysis, data on average
monthly exchange rate, inflation and interest rates. In the study,
cointegration analysis was done with ARDL bound test approach and then was done
also causality analysis with Toda-Yamamoto test. According to the findings
obtained from the study it has been found to be unidirectional causality from
exchange rate to inflation and interest rates. According to the results, the
effect of the exchange rate on the interest rate and inflation is valid. On the
other hand according to the findings it has been identified cointegration
relationship between interest rates and inflation in Turkey and concludes that
the verification of the Fisher hypothesis has been reached.

Anahtar Kelimeler

Exchange Rate, Inflation, Interest Rate, Toda-Yamamoto Causality, ARDL Bound Test

TÜRKİYE’DE DÖVİZ KURU, ENFLASYON VE FAİZ ORANLARININ ETKİLEŞİMİ

Öz

Bu çalışmanın temel
amacı Türkiye’nin başlıca finansal makro ekonomik göstergeleri arasındaki
ilişkileri ampirik olarak test etmektir. Diğer bir deyişle döviz kurundan
enflasyon ile faiz oranına geçiş etkisi ve enflasyonla faiz oranı arasında
ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Bu kapsamda 2003 Ocak ile 2018 Nisan
dönemleri arasında Türkiye’deki döviz kuru, enflasyon ve faiz oranlarının aylık
ortalama verileri analizde kullanılmıştır. Çalışmada yöntem olarak ARDL sınır
testi yaklaşımı ile eşbütünleşme analizi yapılmış daha sonra ise Toda–Yamamoto
testi ile nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir. Çalışmadan elde edilen
bulgulara göre Türkiye’de döviz kurundan enflasyon ve faiz oranına doğru tek
yönlü nedensellik olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlara göre döviz kurundan faiz
oranı ve enflasyona doğru geçiş etkisi işlemektedir. Diğer taraftan bulgulara
göre enflasyon ile faiz oranı arasında eşbütünleşme ilişkisi tespit edilmiş ve
Türkiye’de Fisher hipotezinin doğrulandığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Döviz Kuru, Enflasyon, Faiz, Toda-Yamamoto Nedensellik, ARDL Sınır Testi

Kaynakça

• Ahmed, D. A., & Abdelsalam, M. A. M. (2018). Inflation instability impact on interest rate in Egypt: Augmented Fisher Hypothesis Test. Applied Economics and Finance, 5(1), 1-13.
• Ajao, M. G. & Igbekoyi, O. E. (2013). The determinants of real exchange rate volatility in Nigeria. Academic Journal Of Interdisciplinary Studies, 2(1), 459-471.
• Akçağlayan, A. (2008). 2001 krizinde uygulanan faiz politikasının döviz kuru üzerindeki etkisi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(16).
• Akdemir, S. & Özçelik, M (2018). Döviz kurlarının yurtiçi fiyatlara geçiş etkisi: Türkiye ekonomisi 2003-2017 dönemi uygulaması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 35-50.
• Akıncı, M. & Yılmaz, Ö. (2016). Enflasyon-faiz oranı takası: Fisher hipotezi bağlamında Türkiye ekonomisi için dinamik en küçük kareler yöntemi. Sosyoekonomi, 24(27), 33-55.
• Ali, T. M., Mahmood, M. T. & Bashir, T. (2015). Impact of interest rate, Inflation and money supply on exchange rate volatility in Pakistan. World Applied Sciences Journal, 33(4), 620-630.
• Alimi, S. R. & Ofenyelu, C. O. (2013). Toda-Yamamoto causality test between money market interest rate and expected inflation: The Fisher Hypothesis Revisited. European Scientific Journal, 9(7). 125-142.
• An, L. & Wang, J. (2012). Exchange rate pass-through: Evidence based on vector autoregression with sign restrictions. Open Econ Rev., 23, 359-380.
• Aristei, D. & Gallo, M. (2014). Interest rate pass-through in the Euro area during the financial crisis: A multivariate regime-switching approach. Journal of Policy Modeling, 36, 273-295.
• Asari, F. F. A., Baharuddin, N. S., Jusoh, N., Mohamad, Z., Shamsudin, N. & Jusoff, K. (2011). A Vector Error Correction Model (VECM) approach in explaining the relationship between interest rate and inflation towards exchange rate volatility in Malaysia. World Applied Sciences Journal, 12, 49-56.
• Ayub, G., Rehman, N. U., Igbal, M., Zaman, Q. & Atif, M. (2014). Relationship between inflation and interest rate: Evidence from Pakistan. Research Journal of Recent Sciences, 3(4), 51-55.
• Azgün, S. (2013). Türkiye’de döviz kuru hareketlerinin iç fiyatlara (İthalat fiyatları, ÜFE ve TÜFE) Geçişi. Sosyoekonomi, 2, 93-106.
• Bal, H., Demiral, M. & Yetiz, F. (2017). Döviz kurunun yurtiçi fiyatlara yansıması: OECD ülkelerinden bulgular. Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(2), 133-151.
• Bayraktutan, Y. & Arslan, İ. (2003). Türkiye’de döviz kuru, ithalat ve enflasyon ilişkisi: Ekonometrik analiz (1980-2000). Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 5(2), 89-104.
• Beirne, J. & Bijsterbosch, M. (2011). Exchange rate pass-through in central and eastern European EU Member States. Journal of Policy Modeling, 33, 241-254.
• Berument, H. & Paşaoğulları, M. (2003). Effects of the real exchange rate on output and inflatıon: Evidence from Turkey. The Developing Economies, 4, 401-435.
• Bjqrnland, H. C. & Hungnes, H. (2006). The importance of interest rates for forecasting the exchange rate. Journal of Forecasting, 25, 209-221.
• Bredin, D., Fitzpatrick, T. & Reilly, G. (2002). Retail interest rate pass-through: The Irish experience, The Economic and Social Review, 33(2), 223-246.
• Büyükakın, F., Cengiz, V. & Türk, A. (2009). Parasal aktarım mekanizması: Türkiye’de döviz kuru kanalının VAR analizi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(1), 171-191.
• Byrne, J. P. & Nagayasu, J. (2010). Structural breaks in the real exchange rate and real interest rate relationship. Global Finance Journal, 21, 138-151.
• Cai, Y. (2018). Testing the Fisher Effect in the US. Economics Bulletin, 38(2), 1-15.
• Cambazoğlu, B. & Karaalp, H. S. (2012). Parasal aktarım mekanizması döviz kuru kanalı: Türkiye örneği. Celal Bayar Üniversitesi İ.İ.B.F. Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(2), 53-66.
• Ceylan, F., Kahyaoğlu, H., Tüzün, O. & Ekinci, R. (2017). Enflasyon ve döviz kurları arasında ortak doğrusal olmayan geçişkenlik. “Economic and Social Impacts of Globalization konferansında sunulmuş bildiri, Proceeding Book, 24-30.
• Cheikh, N. B. & Louhichi, W. (2016). Revisiting the role of inflation environment in exchange rate pass-through: A panel threshold approach. Economic Modelling, 52, 233-238.
• Cheung, Y. W., Tam, C. D. & Yıu, M. S. (2008). Does the Chinese interest rate follow the us interest rate?. Internatıonal Journal of Fınance and Economıcs, 13, 53-67.
• Choi, I. & Park, D. (2008). Causal relation between interest and exchange rates in the Asian currency crisis. Japan and the World Economy, 20, 435-452.
• Choudhri, E. U. & Hakura, D. S. (2006). Exchange rate pass-through to domestic prices: Does the inflationary environment matter? Journal of International Money and Finance, 25, 614-639.
• Coriccelli, F., Jazbec, B. & Masten I. (2004). Exchange rate pass-through in acceding countries: The role of exchange rate regimes, EUI Working Paper/16, 1-32.
• Çiçek, M. (2010). Türkiye’de faiz, döviz ve borsa: Fiyat ve oynaklık yayılma etkileri, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 65(2), 1-28.
• Dahiru, H. & Sulong, Z. (2017). The determinants of inflation in nigeria from 1970-2014. World Applied Sciences Journal, 35(10), 2202-2214.
• Darvas, Z. (2001). Exchange rate pass-through and real exchange rate in EU candidate countries. Discussion paper 10/01 Economic Research Centre of the Deutsche Bundesbank, 1-68.
• Dedeoğlu, D. & Kaya H., (2015). Model belirsizliği altında döviz kurunun enflasyona etkisi. Central Bank Review, 15(2), 79-93.
• Delatte, A. L. & Villavicencio, A. L. (2012). Asymmetric exchange rate pass-through: Evidence from major countries. Journal of Macroeconomics, 34, 833–844.
• Demirgil, B. & Türkay, H. (2017). Türkiye’de faiz oranlarını etkileyen faktörler: bir ARDL/Sınır testi uygulaması. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 19(3), 907-928.
• Dickey, D. A. & Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74 (366), 427-431.
• Doğan, B., Eroğlu, Ö. & Değer, O. (2016). Enflasyon ve faiz oranı arasındaki nedensellik ilişkisi: Türkiye örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 405-425.
• Dreger, C. (2010). Does the nominal exchange rate regime affect the real interest parity condition? North American Journal of Economics and Finance, 21, 274-285.
• Ekinci, E. B. M. (2016). Parametrik olmayan regresyon analizi: Faiz oranı, enflasyon ve döviz kuru arasındaki ilişkinin incelenmesi örneği. Bankacılık ve Sigortacılık Araştırmaları Dergisi. 2(9), 28-37.
• Enders, W. (2010). Applied Time Series Econometrics. New York: Wiley.
• Engel, C. (2002). The responsiveness of consumer prices to exchange rates and the implications for exchange rate policy: A survey of a few recent new open- economy. NBER Working Paper, No: 8725.
• Faruqee, H. (2006). Exchange rate pass-through in the Euro Area. International Monetary Fund Staff Papers, 53(1), 63-88.
• Frimpong, S. & Adam, A. M. (2010). Exchange rate pass-through in Ghana. International Business Research, 3(2), 186-192.
• Gerlach, S. & Stuart, R. (2015). Money, interest rates and prices in Ireland, 1933-2012. Irish Economic and Social History, 42, 1-32.
• Gül, E. & Ekinci, A. (2006). Türkiye’de enflasyon ve döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisi: 1984-2003. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 91-105.
• Güneş, Ş. (2013). Türkiye’de kur rejimi uygulaması ve enflasyon ilişkisi üzerine bir analiz. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 65-77.
• Güven, E. T. A. & Uysal, D. (2013). Türkiye’de döviz kurlarındaki değişme ile enflasyon arasındaki ilişki (1983-2012). Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5(9), 141-156.
• Hajek, J. & Horvath, R. (2016). Exchange rate pass-through in an emerging market: The case of the Czech Republic. Emerging Markets Finance and Trade, 52, 2624-2635.
• Hofffmann, M. & MacDonald, R. (2009). Real exchange rates and real interest rate differentials: A present value interpretation. European Economic Review, 53, 952-970.
• Hristov, N., Hülsewig, O. & Wollmershauser (2014). The interest rate pass-through in the Euro area during the global financial crisis. Journal of Banking & Finance, 48, 104-119.
• Işık, N., Acar, M. & Işık, H. B. (2004). Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: Bir eşbütünleşme analizi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9(2), 325-340.
• Ito, T. & Sato, K. (2008). Exchange rate changes and inflation in post-crisis Asian economies: Vector Autoregression Analysis of the exchange rate pass-through. Journal of Money, Credit and Banking, 40(7), 1407-1438.
• Jiang, J. & Kim D. (2013). Exchange rate pass-through to inflation in China, Economic Modelling, 33, 900-912.
• Junior, R. P. N. (2007). Inflation targeting and exchange rate pass-through. Economics Aplication, 11(2), 189-208.
• Kamacı, A. (2015). Enflasyon ve döviz kuru ilişkisi: 25 avrupa birliği ülkesi için panel eşbütünleşme ve nedensellik analizi. Sakarya İktisat Dergisi, 1, 89-111.
• Kara, H. & Öğünç, F. (2012). Döviz kuru ve ithalat fiyatlarının yurt içi fiyatlara etkisi.  İktisat İşletme ve Finans, 27(317), 1-20.
• Karaca, O. (2005). Türkiye'de faiz oranı ile döviz kuru arasındaki ilişki: Faizlerin düşürülmesi kurları yükseltir mi?,. Discussion Paper, Turkish Economic Association, No. 2005/14.
• Korkmaz, Ö. (2017). Enflasyon oranını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: Türkiye üzerine bir uygulama. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 32(2), 109-142.
• Köksel, B. & Destek, M. A. (2015). Türkiye ekonomisinde Fisher hipotezinin test edilmesi: 2002-2014 dönemi üzerine bir ampirik analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(41), 1247-1253.
• Köse, N., Emirmahmutoğlu, F. & Aksoy, S. (2012). The interest rate–inflation relationship under an inflation targeting regime: The case of Turkey. Journal of Asian Economics, 23, 476-485.
• Kwiatkowski, D., Phillips, P. C., Schmidt, P. & Shin, Y. (1992). Testing the null hypothesis of stationarity against the alternative of a unit root. Journal of Econometrics, 54, 159-178.
• Mackinnon, J. G. (1996). Numerical Distribution Functions for Unit Root and Cointegration Tests. Journal of Applied Econometrics. 11, 601-618.
• Madesha, W., Chidoko, C. & Zivanomoyo, J. (2013). Empirical test of the relationship between exchange rate and inflation in Zimbabwe. Journal of Economics and Sustainable Development, 4(1), 52-59.
• Masatçı, K. & Darıcı, B. (2006). Türkiye’de faiz oranlarının belirlenmesinde içsel ve dışsal faktörlerin rolü. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6, 18-31.
• Mehrotra, A. N. (2007). Exchange and interest rate channels during a deflationary era: Evidence from Japan, Hong Kong and China. Journal of Comparative Economics, 35, 188-210.
• Mohanty, B. & Bhanumurthty, N. R. (2014). Exchange rate regimes and inflation: Evidence from India. International Economic Journal, 28(2), 311-332.
• Obstfeld, M. (2001). International macroeconomics: Beyond the Mundell–Fleming model. NBER Working Paper, No:8369.
• Obstfeld, M., & K. Rogoff (2001). The six major puzzles in international macroeconomics: Is there a common cause?” NBER Macroeconomics Annual, 15, 339-412.
• Oke, M. O. & Adetan, T. T. (2018). An empirical analysis of the determinants of exchange rate in Nigeria. International Journal of Scientific Research and Management (IJSRM), 6(5), 412-423.
• Okur, A. (2017). Türkiye ekonomisinde faiz oranı ve döviz kurunun enflasyon hedefi üzerine etkisi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(13), 146-164.
• Özdamar, G. (2015). türkiye ekonomisinde döviz kuru geçiş etkisi: ARDL-sınır testi yaklaşımı bulguları. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi, 32, 66-97.
• Öztürk, K. (2010). Döviz kuru oynaklığı ve döviz kuru oynaklığının faiz oranı oynaklığı ile olan ilişkisi: Türkiye örneği. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Uzmanlık Yeterlilik Tezi.
• Öztürk, N. & Durgut, D. (2011). Faiz oranlarının belirleyicileri: Türkiye için ampirik bir analiz. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 3(1), 117-144.
• Peker, O. & Görmüş, Ş. (2008). Türkiye’de Döviz Kurunun Enflasyonist Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,13(2), 187-202.
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R .J. (2001). Bounds testing approach to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics. 16 (3), 289-326.
• Peseran, M. H. & Shin, Y. (1997). An autoregressive distributed lag modelling approach to cointegration analysis. Symposium at the Centennial of Ragnar Frisch.
• Petek, A. & Çelik, A. (2017). Türkiye’de enflasyon, döviz kuru, ihracat ve ithalat arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi (1990-2015). Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(626), 69-87.
• Phillips, P. B. C. & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika. 75, 335-346.
• Ponomarev, I., Trunin, P. & Ulyukaev, A. (2016). Exchange rate pass-through in Russia. Problems of Economic Transition, 58(1), 54-72.
• Rowland, P. (2003). Exchange rate pass-through to domestic prices: The case of Colombia. Banco de la República, 1-33.
• Sahadudhhen, I (2012). A cointegratıon and error correction approach to the determinants of inflatıon in India. Internatinal Journal Economics Reserve, 3(1), 105-112.
• Samani, H. A. & Ansari, M. S. (2017). Investigating the relationship between interest rate and exchange rate: Application to a VAR model. Conference Paper,. 1-12.
• Saraçoğlu, M., Kuzu, M. & Kocaoğlu, F. (2015). Türkiye ekonomisinde sermaye hareketleri, döviz kuru, enflasyon ve faiz arasındaki etkileşimlerin küresel ekonomi politik çerçevesinde analizi. Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 1(2), 75-110.
• Sek, S. K. (2009). Interactions between monetary policy and exchange rate in inflation targeting emerging countries: The case of three East Asian countries. International Journal of Economics and Finance, 1(2), 27-44.
• Selim, S. & Güven, E. T. A. (2014). Türkiye’de enflasyon, döviz kuru ve işsizlik arasındaki ilişkinin ekonometrik analizi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(1), 127-145.
• Sever, E. & Mızrak, Z. (2007). Döviz kuru, enflasyon ve faiz oranı arasındaki ilişkiler: Türkiye uygulaması. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 7(13), 265-283.
• Seyidoğlu, H. (2007). Uluslararası İktisat: Teori, Politika ve Uygulama (Geliştirilmiş 15. Baskı). İstanbul: Güzem Yayınları.
• Shodipe, O. T. (2018). The impact of real interest rate on real exchange rate: Empırıcal evidence from Japan. Eastern Illinois University, 1-31.
• Sı, D. K., Lı, X. L., Chang, T. & Bai, L. (2018). Co-movement and causality between nominal exchange rates and interest rate differentials in BRICS countries: A wavelet analysis. Romanian Journal of Economic Forecasting, 21(1), 5-19.
• Sollis, R. & Wohar, M. E. (2006). The real exchange rate–real interest rate relation: Evidence from tests for symmetric and asymmetric threshold cointegration. International Journal of Finance and Economics, 11, 139-153.
• Srithilat, K., Sun, G., Chanthanivong, T. ve Thavisay, M. (2018). The relationship between inflation, exchange rate, and currency substitution: Evidence from panel vector error correction model approach. International Journal of Economics and Financial Issues, 8(2), 79-84.
• Taşbaşı, A. Ş. (2014). Küçük açık ekonomilerde döviz kuru ile faiz oranı arasındaki oynaklık değiş-tokuşunun kestirimi: Hong Kong örneği. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, 36(1), 103-117.
• Toda, H. Y. & Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics. 66, 225-250.
• Tunalı, H. & Yalçınkaya, Y. (2016). Geleneksel olmayan para politikası uygulamasında enflasyon ile döviz kuru arasındaki nedensellik ilişkisinin analizi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 66(2), 61-112.
• Uysal, D., Mucuk, M. & Alptekin V. (2008). Finansal serbestleşme sürecinde Türkiye ekonomisinde faiz ve kur ilişkisi. KMU İİBF Dergisi, 10(15), 48-64.
• Winkelried, D. (2014). Exchange rate pass-through and inflation targeting in Peru. Empirical Economics, 46, 1181-1196.
• Yanamandra, V. (2015). Exchange rate changes and inflation in India: What is the extent of exchange rate pass-through to imports?. Economic Analysis and Policy, 47, 57-68.
• Yılancı, V. (2009). Fisher hipotezinin Türkiye için sınanması: Doğrusal olmayan eşbütünleşme analizi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 205-213.
• Yıldırım, C. (2016). Tüketici fiyat endeksi ile faiz oranı ilişkisinin ekonometrik bir incelemesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12, 431-445.
• Yücememiş, B. T., Alkan, U. & Dağıdır, C. (2015). Yeni bir para politikası aracı olarak faiz koridoru: Türkiye’de para politikası kurulu faiz kararlarının enflasyon üzerindeki etkisi. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 7(13), 449-478.