HERMANN HESSE’DE BILDUNGSROMAN İZLEĞİNİ ARAMAK: “GENÇLİK GÜZEL ŞEY”

Year 2024, Volume: 26 Issue: 2, 557 - 570, 15.06.2024

Başak Öner Gündüz

https://doi.org/10.16953/deusosbil.1397927

Abstract

Alman edebiyatında 18 ve 19. yüzyıllarda sık görülen bir tür olan Bildungsroman, başka ulusların edebiyatlarında da örnekleri sergilenen ve günümüze kadar etkisini sürdürebilmiş bir roman türüdür. Genel olarak bir kahramanın, çocukluk döneminden başlayarak nasıl olgunlaştığını kronolojik bir şekilde anlatan otobiyografik anlatımlı romanlardır. Eğitim, gelişim ve sanatçı romanları gibi alt türleri bulunan Bildungsromanda, kahramanın gelişimi diyalektik bir şekilde gerçekleşir. Kahramanın gelişmesinin kıstası toplumla uzlaşmayı öğrenmesidir. Dolayısıyla Bildungsromanlar genel olarak mutlu bir sonla biter. Bu çalışmada, Alman edebiyatının Nobel ödüllü yazarı Hermann Hesse’nin ‘Gençlik Güzel Şey’ isimli uzun öyküsü, Bildungsroman özellikleri çerçevesinde incelenmiştir. Hesse, ‘Gençlik Güzel Şey’ eserinde çocukluk döneminde çevresi tarafından onaylanmayan tavırlara sahip olan ve yıllar sonra evine ideal kimliğine kavuşarak dönen bir gencin hikâyesini anlatır. Çalışmanın amacı, edebi eserin okumasını Bildungsroman çerçevesinde yapabilmek ve geleneksel Bildungsromanın dışında gelişmiş bir Bildungsroman versiyonunu göstermektir. Nitekim bu edebi eserin, bazı özellikler açısından Bildungsromanın geleneksel çizgisinde olduğu; fakat bazı özellikler açısından da Bildungsromanın modern versiyonlarına dahil edilebileceği görülmüştür.

Keywords

Bildungsroman, Oluşum Romanı, ‘Gençlik Güzel Şey’, Hermann Hesse, Alman Edebiyatı

LOOKING FOR THE BILDUNGSROMAN THEME IN HERMANN HESSE: “YOUTH IS A BEAUTIFUL THING”

Abstract

Bildungsroman, a genre frequently seen in German literature in the 18th and 19th centuries, is a type of novel whose examples are also exhibited in the literature of other nations and has maintained its influence until today. In general, they are autobiographical novels that tell chronologically how a hero matures, starting from his childhood. In Bildungsroman, which has subgenres such as education, development and artist novels, the development of the hero takes place in a dialectical manner. The criterion of the hero's development is that he learns to compromise with society. Therefore, Bildungsromans generally have a happy ending. In this study, the long story ‘Youth is a Beautiful Thing’ by Hermann Hesse, the Nobel Prize-winning author of German literature, was examined within the framework of Bildungsroman features. In his work 'Youth is a Beautiful Thing', Hesse tells the story of a young man who had attitudes that were not approved by those around him during his childhood, and who returns home years later with his ideal identity. The aim of the study is to read the literary work within the framework of Bildungsroman and to show a developed version of Bildungsroman other than the traditional Bildungsroman. As a matter of fact, this literary work is in the traditional line of Bildungsroman in terms of some features; however, it has been seen that it can be included in the modern versions of Bildungsroman in terms of some features.

Keywords

Novel of Educational Development, ‘Youth is a Beautiful Thing’, German Literature

References

• Almanca-Türkçe Sözlük. (1998). Das Bild. Die Bildung. İçinde Karl Steuerwald Almanca – Türkçe Sözlük (1. Baskı, s. 113).
• Asutay, H. (2012). Oluşum romanı geleneği ile günümüzdeki izleri üzerine. ZfWT: Zeitschrift für die Welt der Türken 4 (2) ss. 27 – 36.
• Aytaç, G. (2001). Yeni Alman Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Multilingual.
• Bahtin, M. M. (2016). Söylem Türleri. Çev. Okan N. Çiftçi, İstanbul: Metis Yayınları.
• Deutsch-Englisch Wörterbuch. (t.y.) Das Bild. İçinde Englisch-Deutsch Deutsch-Englisch Wörterbuch (1.Baskı, s. 623).
• Duran, Z. (2018). Bir oluşum romanı olarak hiç. Molesto: Edebiyat Araştırmaları Dergisi 1(2), ss. 31 – 42.
• Gürle, M. (2018). Ölülerle Konuşmak: Shakespeare’den Joyce’a Tutunamayanlar’da Edebi Miras Meselesi. 2. Baskı, Çev. Ümran Küçükislamoğlu, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Hesse, H. (2022). Gençlik Güzel Şey. 10. Baskı, Çev. Behçet Necatigil-Kamuran Şipal, İstanbul: Can Yayınları.
• Kudat, C. (2012). Deutsche Literatur: Arbeit mit Texten und Textausschnitten vom Mittelalter bis zum Naturalismus. 2. Baskı, Bursa: Dora Yayıncılık.
• Lukacs, G. (2007). Roman Kuramı. 2. Baskı, Çev. Cem Soydemir, İstanbul: Metis Yayınları.
• Metzler Autoren Lexikon. (2004). Hermann Hesse, İçinde Metzler Autoren Lexikon: Deutschsprachige Dichter und Schriftsteller vom Mittelalter bis zur Gegenwart (3. Baskı, s. 314)
• Özdemir, A. N. (2018). Tersine bir Bildungsroman: Tante Rosa. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 20(2), ss. 497 – 507.
• Pamuk, O. (2017). Saf ve Düşünceli Romancı. 2. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Parla, J. (2018a). Don Kişot’tan Bugüne Roman. İstanbul: İletişim Yayınları
• Parla, J. (2018b). Orhan Pamuk’ta Yazıyla Kefaret. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sevinç, C. (2016). Sanatçı romanı (Künstlerroman) olarak Karartma Geceleri. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 6(11), ss. 95 – 113.
• Soyöz, N. S. (2016). Cumhuriyet Öncesi Türk Edebiyatında Kadın Oluşum Romanı (Yüksek Lisans Tezi). İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü
• Tunçok, G. Z. (2019). Sevgi Soysal’ın “Yürümek” adlı romanını Bildungsroman ve kadın Bildungsromanı olarak okumak. Söylem Filoloji Dergisi 4(1), ss. 44 – 56.
• Ünal, D. Ç. (2020). Bildungsroman türünde avangart dönüşümler. Lacivert Dergi 16(96), ss. 50 – 55.
• Wilpert, G. v. (2001). Bildungsroman. İçinde Sachwörterbuch der Literatur (8. Baskı, s. 91)
• Yıldırım, S. (2006). İngiliz edebiyatında Bildungsroman geleneği: Henry Fielding’in Tom Jones, Charles Dickens’ın Great Expectations (Büyük Umutlar), James Joyce’un A Portrait of The Artist As A Young Man (Genç Bir Adamın Sanatçı Portresi) adlı romanları (Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ankara