Review
BibTex RIS Cite

A REVIEW ON THE RELATIONSHIP BETWEEN REJECTION SENSITIVITY AND SOCIAL ANXIETY

Year 2025, Volume: 27 Issue: 2, 581 - 604, 15.06.2025
https://doi.org/10.16953/deusosbil.1524069

Abstract

Since humans are social beings, being accepted, loved and admired are among their basic motivations. Therefore, the individual dislikes and tends to avoid experiences of rejection. Since it would be utopian to assume that people will always be accepted in their lives, reactions to experiences of rejection may differ from person to person. While some act more flexibly and consider this situation normal and acceptable, in others, this situation leads to intensely negative reactions and behaviors such as intense anxiety and avoidance. In this context, 'rejection sensitivity', which includes over-arousal, expeccy, easy perception of rejection situations and disproportionate reactions to rejection in the individual's experiences, can disrupt both individual and social functionality of individuals. Although the concept of rejection sensitivity is explained by different theories, basically all of them focus on interactions, rejection experiences and negative experiences in early childhood. In other words, the quality of relationships with significant others is the inheritor of rejection sensitivity in one's current relationships. In order to get rid of the anxiety experienced in social environments or relationships due to rejection expectations, people exhibit avoidance behavior and try to eliminate the possibility of rejection. Therefore, making distorted perceptions and interpretations of others' thoughts, feelings and actions and striving not to be exposed to this situation are among the elements that form the basis of both social anxiety and rejection sensitivity. As a result of all these, it becomes an inevitable fact that the feeling of loneliness increases and relationship satisfaction and quality decrease. With this review study, it is aimed to explain rejection sensitivity based on different theories and to examine the relationship between rejection sensitivity and social anxiety by including different terms including interpersonal interaction. The research results obtained in the literature were discussed in relation to each other and recommendations were made.

References

  • Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. N. (2015). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Psychology press.
  • Akdik, A. (2023). Anneden algılanan narsisistik özellikler, reddedilme duyarlılığı ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ı̇lişkinin ı̇ncelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
  • Asher, S. R. & Paquette, J. (2003). Loneliness and peer relations in childhood. CurrentDirections in Psychological Science, 12 (3), 75–78.
  • Atan, T., Ünver, Ş. & İslamoğlu, İ. (2019). Analysis of Rejection Sensitivity Levels of Students Studying at University. Toplum Bilimleri Dergisi, 27, 529-538.
  • Atılgan, I. (2020). Üniversite öğrencilerinin romantik ilişkiler ile ilgili akılcı olmayan inançlarının nesne ilişkileri gerçeği değerlendirme boyutları ve ilişki doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 642311)
  • Ayduk, O., May, D., Downey, G. & Higgins, E. T. (2003). Tactical differences in coping with rejection sensitivity: The role of prevention pride. Personality and social psychology bulletin, 29 (4), 435-448.
  • Ayduk, O., Mendoza-Denton, R., Mischel, W., Downey, G., Peake, P. K. & Rodriguez, M. (2000). Regulating the interpersonal self: strategic self regulation for coping with rejection sensitivity. Journal of personality and social psychology, 79 (5), 776.
  • Barış Şahbudak, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin reddedilme hassasiyetinin hatırlanan anne baba kabul reddi ve çocukluk çağı ruhsal travma deneyimleri ile açıklanması (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 435149)
  • Beck, J. S. (2021). Bilişsel davranışçı terapi (2. Baskı). (I. T. Cömert ve M. Şahin, Çev.) Ankara: Nobel yayın (Orjinal çalışma basım tarihi 2018).
  • Bernstein, D. P., Rafaeli, E. ve Young, J. (2019). Şema terapi-ayırıcı özellikler. İstanbul: Psikonet Yayıncılık.
  • Besikci E., Agnew C. R. & Yildirim A. (2016). It’s my partner, deal with it: Rejection sensitivity, normative beliefs, and commitment. Personal Relationships, 23 (3), 384- 395. doi: https://doi.org/10.1111/pere.12131
  • Bintaş Zörer, P. (2015). Bağlanma kuramı perspektifinden sosyal kaygı: Erken dönem uyumsuz şemalar ve reddedilme duyarlılığının rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 427332)
  • Blehar, M. C., Lieberman, A. F. & Ainsworth, M. D. S. (1977). Early face-to-face interaction and its relation to later infant-mother attachment. Child development, 182-194.
  • Bowlby, J. (1979). The Bowlby-Ainsworth attachment theory. Behavioral and Brain Sciences, 2 (4), 637-638.
  • Bozkuş, O. (2014). Evlilik uyumunun yordayıcıları olarak olumlu yanılsama, reddedilme duyarlılığı ve narsisizm (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 363155)
  • Çağlayaner, A. (2020). Üniversite öğrencilerinde reddedilme duyarlılığının; yaşam doyumu, narsisizm, benlik saygısı ve yalnızlık ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 641034)
  • Çağlayaner, A. & Çoklar Okutkan, I. (2021). Reddedilme duyarlılığı ile yalnızlık arasındaki ilişki: Kırılgan narsisizm, büyüklenmeci narsisizm ve benlik saygısının aracı rolü. Klinik Psikoloji Dergisi, 5 (2), 160-182.
  • Calvete E. (2014). Emotional Abuse as a Predictor of Early Maladaptive Schemas in Adolescents: Contributions to the Development of Depressive and Social Anxiety Symptoms. Child Abuse and Neglect, 38 (4), 735-746.
  • Calvete, E., Orue I. & Hankın, B. L. (2013). Early Maladaptive Schemas and Social Anxiety in Adolescents: The Mediating Role of Anxious Automatic Thoughts. Journal of Anxiety Disorders, 27 (3), 278-288.
  • Çolak, G. V., Koç, A. E. & Hocaoğlu, C. (2021). Reddedilmek; içsel korkumuz. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 5 (9), 45-56.
  • Downey, G. & Feldman, S. (1996). Implications of rejection sensitivity for intimate relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 70 (6), 1327-1343.
  • Downey, G., Freitas, A. L., Michaelis, B. & Khouri, H. (1998a). The self-fulfilling prophecy in close relationships: rejection sensitivity and rejection by romantic partners. Journal of Personality and Social Psychology, 75 (2), 545-560. doi:https://doi.org/10.1037/00223514.75.2.545.
  • Downey, G., Lebolt, A., Rincon, C. & Freitas, A. L. (1998b). Rejection sensitivity and children’s interpersonal difficulties. Child Development, 69 (4), 1074-1091.
  • Downey, G., Mougious, V., Ayduk, O., London, B.E. & Shoda, Y. (2004). Rejection sensitivity and the defensive motivational system: Insights from the startle response to rejection cues. Psychol Sci, 15 (10), 668-673.
  • Edwards, A. A. R. (2014). Youth reports of psychological maltreatment, social anxiety, and aggression: Evaluating rejection sensitivity as a mediator. Columbia University: Proguest
  • Eldoğan D. (2012). Üniversite öğrencilerindeki erken dönem uyumsuz şemalar ve sosyal fobi belirtileri ilişkisinde duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 314995)
  • Eren Gümüş. A. (2006). Sosyal kaygı ile başa çıkma. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Erözkan, A. (2004). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılıkları ile reddedilme duyarlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 85-98.
  • Erözkan, A. (2005). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 129-155.
  • Erözkan, A. (2007). Üniversite öğrencilerinin reddedilme duyarlılıkları ile sosyal kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (17), 225-240
  • Erözkan, A. (2009). Rejection sensitivity levels with respect to attachment styles, gender, and parenting styles: A study with Turkish students. Social Behavior and Personality: an international journal, 37 (1), 1-14.
  • Fang, A., Asnaani, A., Gutner, C., Cook, C., Wilhelm, S. & Hofmann, S. G. (2011). Rejection sensitivity mediates the relationship between social anxiety and body dysmorphic concerns. Journal of anxiety disorders, 25 (7), 946-949.
  • Faraji, H. & Sucu, Ö. (2023). Yetişkinlerde İlk Nesne İlişkileri ve Reddedilme Duyarlılığı ile Yakın İlişkiler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Humanistic Perspective, 5 (3), 967 995.
  • Farrell, J. M., Reiss, N. & Shaw I. A. (2015). Şema terapi klinisyenin rehberi. İstanbul: Psikonet Yayıncılık.
  • Feldman, L. B. & Rivas-Vazquez, R. A. (2003). Assessment and treatment of social anxiety disorder. Professional Psychology: Research and Practice, 34 (4), 396–405. https://doi.org/10.1037/0735-7028.34.4.396
  • Gao, S., Assink, M., Cipriani, A. & Lin, K. (2017). Associations between rejection sensitivity and mental health outcomes: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 57, 59-74.
  • Harb, G. C., Heimberg, R. G., Fresco, D. M., Schneier, F. R., & Liebowitz, M. R. (2002). The psychometric properties of the Interpersonal Sensitivity Measure in social anxiety disorder. Behaviour research and therapy, 40 (8), 961-979.
  • Hazan, C. ve Shaver, P. R. (1994). Deeper into attachment theory. Psychological Inquiry, 5 (1), 68–79.
  • Higgins, E. T. (1997). Beyond pleasure and pain. American Psychologist, 52 (12), 1280–1300.
  • Ibrahim, D. M., Rohner, R. P., Smith, R. L. & Flannery, K. M. (2015). Adults’ remembrances of parental acceptance- rejection in childhood predict current rejection sensitivity in adulthood. Family and Consumer Sciences Research Journal, 44 (1), 51.
  • İlhan, G. (2018). İlişki stillerinin reddedilme duyarlılığı ve ilişkide güven üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 514393)
  • İnce, Ş. İ. (2020). Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul- reddi ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 628930)
  • Janovsky, T., Rock, A. J., Thorsteinsson, E. B., Clark, G. I. & Murray, C. V. (2020). The relationship between early maladaptive schemas and interpersonal problems: A meta‐analytic review. Clinical Psychology & Psychotherapy, 27 (3), 408-447.
  • Jovey, M. & Jackson, H. J. (2004). Early maladaptive schemas in personality disordered individuals. Journal of Personalitiy Disorders, 18 (5), 467-478.
  • Kaçmaz, Ö. (2020). Boşanmış aileye sahip bireylerde bağlanma stillerinin ilişki doyumu ve reddedilme duyarlılığı ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 646353)
  • Kandemir, H. (2021). Üniversite öğrencilerinde bağlanma stillerine göre reddedilme duyarlılığı ve şiddet eğiliminin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 702479)
  • Kartal, P. (2022). Sosyal anksiyete bozukluğu tanılı hastalarda reddedilme duyarlılığı, narsistik kırılganlık, duygu düzenleme güçlüğünün işlevsellikle ilişkisi (Tıpta uzmanlık tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 747058)
  • Khaled, E. A. (2021). Effectiveness of coping strategies program in reducing the rejection sensitivity and social anxiety with college students. Universal Journal of Educational Research, 9 (5), 901-910.
  • Khaleque, A., Uddin, M. K., Hossain, K. N., Siddique, M. & Shirin, A. (2019). Perceived parental acceptance–rejection in childhood predict psychological adjustment and rejection sensitivity in adulthood. Psychological Studies, 64 (4), 447-454.
  • Khoshkam, S., Bahrami, F., Ahmadi, S. A., Fatehizade, M., & Etemadi, O. (2012). Attachment style and rejection sensitivity: The mediating effect of self-esteem and worry among Iranian college students. Europe’s Journal of Psychology, 8 (3), 363-374.
  • Kışlak, Ş. T. & Çavuşoğlu, P. Ş. (2006). Evlilik uyumu, bağlanma biçimleri, yüklemeler ve benlik saygısı arasındaki ilişkiler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 9 (9), 61-66.
  • Kim, D. & Son, C. (2016). Effects of acceptance and commitment therapy (ACT) on social anxiety, rejection sensitivity and acceptance of social anxiety disorder prone college students. The Korean journal of clinical psychology, 35 (35), 101-119.
  • Klein, M. (2011). Haset ve şükran (3. Baskı). (Koçak O. & Erten, Y. Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Koç, M., Uğur, E., Çolak, Ç. H. &Yolcu, M. N. (2018). Sosyal anksiyete-reddedilme duyarlılığı ve psikolojik belirtilerin yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. In ERPA 2018: International Congresses on Education (pp. 281-286). Educational Researches and Publications Associations.
  • Kolcheva, N. (2022). Rejection sensitivity in adulthood and ıts relationship with perceived parental acceptance–rejection in childhood. Diogenes, 30 (1), 99-115.
  • Kotan, T. Ş. (2016). Boşanmış ve boşanmamış ailelere sahip üniversite öğrencilerinde reddedilme duyarlılığının bağlanma stilleriyle ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 454299)
  • Kökdemir, G. Y. (2016). Anne-babadan algılanan kabul-red ile yetişkin duygusal bağlanma boyutlarının ilişkisi: Reddedilme duyarlılığının aracı rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 449885)
  • Köksal, H. (2019). Evli bireylerin bağlanma stilleri ve reddedilme duyarlılığının evlilik uyumunu yordama gücü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 587077)
  • Kurtyılmaz, Y., Can, G. & Ceyhan, A. A. (2017). Üniversite öğrencilerinin ilişkisel saldırganlık ile benlik saygısı, sosyal bağlılık ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiler. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 7 (47), 33-52.
  • Küyük, S. (2021). Romantik ilişkiler bağlamında bilişsel çarpıtmalar ve reddedilme duyarlılığı arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 692740)
  • Lavell, C. H., Zimmer-Gembeck, M. J., Farrell, L. J. & Webb, H. (2014). Victimization, social anxiety, and body dysmorphic concerns: Appearance based rejection sensitivity as a mediator. Body Image, 11 (4), 391-395.
  • Li, X. (2011). The relative research on rejection sensitivity, self-esteem, social support and social anxiety of teenagers. In Education and Management: International Symposium, ISAEBD 2011, Dalian, China, August 6-7, 2011, Proceedings, Part III (pp. 54-60). Springer Berlin Heidelberg.
  • Lin, Y. & Fan, Z. (2023). The relationship between rejection sensitivity and social anxiety among Chinese college students: The mediating roles of loneliness and self esteem. Curr Psychol, 42 (15), 12439–12448. doi: https://doi.org/10.1007/s12144-02102443-7
  • Maiolatesi, A. J., Wang, K., Burton, C. L., Harkness, A., Esserman, D. A., Safren, S. A. & Pachankis, E. (2023). Rejection sensitivity and sexual minority men’s social anxiety disorder: The moderating role of sexual identity strength. Self and identity, 22 (4), 563- 591.
  • Mairet, K., Boag, S. & Warburton W. (2014). How Important is Temperement? The Relationship between Coping Styles, Early Maladaptive Schemas and Social Anxiety. Interpersonal Journal of Psychology and Psychological Therapy, 14 (2), 171-190.
  • Marston, E. G., Hare, A. & Allen, J. P. (2010). Rejection sensitivity in late adolescence: Social and emotional sequelae. Journal of research on adolescence, 20 (4), 959-982.
  • Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review google schola, 2, 21-28.
  • McDonald, K. L., Bowker, J. C., Rubin, K. H., Laursen, B. & Duchene, M. S. (2010). Interactions between rejection sensitivity and supportive relationships in the prediction of adolescents’ internalizing difficulties. Journal of youth and adolescence, 39, 563- 574.
  • Mischel, W. & Shoda, Y. (1995). A cognitive-affective system theory of personality: Reconceptualizing situations, dispositions, dynamics, and invariance in personality structure. Psychological Review, 102 (2), 246–268.
  • Noda, S., Masaki, M., Kishimoto, T. & Kaiya, H. (2022). Effect of rejection sensitivity on the development of anxious-depressive attack in Japanese outpatients: the mediating roles of rumination, social anxiety, and depressive symptoms. Frontiers in psychology, 13, 1016879.
  • Önürme, G. B. (2023). Algılanan ebeveyn reddi ve borderline kişilik bozukluğu inançları arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve öfkenin aracı rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi, İstanbul.
  • Özen, A., Sümer, N. & Demir, M. (2011). Predicting Friendship Quality with Rejection Sensitivity and Attachment Security. Journal of Social and Personal Relationships, 28 (2), 163-181.
  • Özen, D. Ş. & Güneri, F. K. (2018). Basic determinant of success of interpersonal relationship: rejection sensitivity. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10 (4), 444-459.
  • Özkan, B. (2016). Reddedilme duyarlılığı ve iyimserliğin, rasyonel olmayan ilişki inançları ile romantik ilişki doyumu arasındaki ilişkilerde aracı rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 446917)
  • Rohner, R. P. (2004). The parental "Acceptance-rejection syndrome": Universal correlates of perceived rejection. American Psychologist, 59 (8), 830–840.
  • Rudolph, J. & Zimmer‐Gembeck, M. J. (2014). Parent relationships and adolescents' depression and social anxiety: Indirect associations via emotional sensitivity to rejection threat. Australian Journal of Psychology, 66 (2), 110-121.
  • Safran, J. D. (2019). Psikanaliz ve psikanalitik terapiler (2. Baskı). (G. Akkaya, Çev.) İstanbul: Okuyan Us yayınları.
  • Sapmaz, F. (2011). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın sosyal anksiyete, reddedilme duyarlılığı ve kişilerarası duyarlılık üzerine etkisi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 328089)
  • Sarıçam, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin reddedilme duyarlılıkları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 288259)
  • Sevin, G. (2023). The relationship between rejection sensitivity and social anxiety: Mediator role of post-event processing and moderator role of difficulties in emotion regulation (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 840050)
  • Staebler, K., Helbing, E., Rosenbach, C. & Renneberg, B. (2011). Rejection sensitivity and borderline personality disorder. Clinical psychology & psychotherapy, 18 (4), 275-283.
  • Sucu, Ö. (2022). Yetişkin bireylerde ilk nesne ilişkileri ve reddedilme duyarlılığı ile yakın ilişkiler arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 792873)
  • Tarhan, B. (2023). The association between attachment styles and rejection sensitivity in romantic relationships: Roles of emotion regulation and intolerance of uncertainty (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ekonomi Üniversitesi, İzmir.
  • Turan Çatık, B. (2021). Bağlanma stillerinin romantik ilişkilerde reddedilme duyarlılığı, kıskançlık nedenleri ve öfke ifade tarzıyla ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Uncu, O. (2021). Reddedilme duyarlılığı, hissedilen yalnızlık ve aleksitimik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 693460)
  • Watson, J. & Nesdale, D. (2012). Rejection sensitivity, social withdrawal, and loneliness in young adults. Journal of Applied Social Psychology, 42 (8), 1984- 2005. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2012.00927.x
  • Weinstein, A., Abu, H.B., Timor, A. & Mama, Y. (2016). Delay discounting, risk-taking, and rejection sensitivity among individuals with internet and video gaming disorders. Journal of Behavioral Addictions, 5 (4), 674-682.
  • Yıldız, S. A. (2021). Beliren yetişkinlerde yalnızlığın yordayıcıları olarak bağlanma stilleri, reddedilme duyarlılığı ve mükemmeliyetçiliğin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 683557)
  • Young, J. E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Florida: Professional Resource Press.
  • Young, J. E. & Klosko, J. S. (2011). Hayatı yeniden keşfedin. (S. Kohen ve D. Güler, Çev.). İstanbul: Psikonet Yayınları.
  • Young, J. E., Klosko, J. S. & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide.New York: Guilford Publications.
  • Young, J. S., Klosko, J.S. & Weishaar M. E. (2017). Şema terapi. İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • Yüksel, R. (2015). Hemşirelik öğrencilerinde yalnızlık ile reddedilme duyarlılığı ve sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 390219)
  • Zaid, S. M., Taresh, S. M. & Aljumaili, M. H. (2023). Rejection Sensitivity and Social Anxiety among University Students in Yemen. International Journal of Emerging Issues in Social Science, Arts and Humanities (IJEISSAH), 2 (1), 31- 41.
  • Zebil, B. (2023). The relation between emerging adults' attachment styler and rejection sensitivity: the intervening role of emotion regulation (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ekonomi Üniversitesi, İzmir.
  • Zimmer-Gembeck, M. J., Gardner, A. A., Hawes, T., Masters, M. R., Waters, A. M. & Farrell, L. J. (2021). Rejection sensitivity and the development of social anxiety symptoms during adolescence: A five-year longitudinal study. International Journal of Behavioral Development, 45 (3), 204-215.
  • Zimmer‐Gembeck, M. J. & Nesdale, D. (2013). Anxious and angry rejection sensitivity, social withdrawal, and retribution in high and low ambiguous situations. Journal of personality, 81 (1), 29-38.

REDDEDİLME DUYARLILIĞI İLE SOSYAL KAYGI ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR DERLEME

Year 2025, Volume: 27 Issue: 2, 581 - 604, 15.06.2025
https://doi.org/10.16953/deusosbil.1524069

Abstract

İnsanın sosyal bir varlık olmasından ötürü kabul görme, sevilme ve beğenilme temel motivasyonlarındandır. Dolayısıyla birey, reddedilmeye yönelik deneyimlerden hoşlanmamakta ve kaçınma eğiliminde olmaktadır. İnsanın yaşamında her daim kabul göreceğine yönelik bir durum ütopik olacağından reddedilmeye ilişkin deneyimlere verilen tepkiler kişiden kişiye farklılık gösterebilmektedir. Bazıları daha esnek davranıp bu durumu normal, kabul edilebilir karşılarken bazılarında ise bu durum yoğun şekilde olumsuz tepkilere ve yoğun kaygı ile kaçınma gibi davranışlara yol açmaktadır. Bu bağlamda bireyin yaşantılarında reddedilmeye yönelik aşırı uyarılmışlık hali, beklentide olma, reddedilme durumlarını kolaylıkla algılama ve orantısız biçimde verilen tepkileri içeren ‘reddedilme duyarlılığı’ kişilerin hem bireysel hem de sosyal anlamda işlevselliğini bozabilmektedir. Reddedilme duyarlılığı kavramı farklı teorilerle açıklansa da temelde hepsi erken dönem çocukluk yaşantısındaki etkileşimlere, reddedilme deneyimlerine ve olumsuz yaşantılara odaklanmaktadır. Başka bir deyişle önemli diğerleri ile olan ilişkilerin niteliği kişinin mevcut ilişkilerinde reddedilme duyarlılığının mirasçısı konumundadır. Kişiler reddedilme beklentilerinden ötürü sosyal ortamlarda veya ilişkilerde yaşadığı kaygıdan kurtulabilmek amacıyla kaçınma davranışı sergilemekte ve reddedilme olasılığını elemine etmeye çabalamaktadır. Dolayısıyla diğerlerinin düşüncelerine, duygularına ve eylemlerine yönelik çarpıtılmış şekilde algılamalarda ve yorumlamalarda bulunma ve bu duruma maruz kalmama için çabalama hem sosyal kaygının hem de reddedilme duyarlılığının temelini oluşturan unsurlardandır. Tüm bunların sonucunda yalnızlık duygusunun artması, ilişki doyumunun ve kalitesinin azalması kaçınılmaz bir gerçek haline dönüşmektedir. Yapılan bu derleme çalışmasıyla reddedilme duyarlılığını farklı teorilere dayandırarak açıklayabilmek ve reddedilme duyarlılığı ile sosyal kaygı arasındaki ilişkiyi kişilerarası etkileşimi içeren farklı terimleri dahil ederek incelemek amaçlanmıştır. Literatürde ulaşılan araştırma sonuçları birbiri ile ilişkilendirilerek tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.

References

  • Ainsworth, M. D. S., Blehar, M. C., Waters, E., & Wall, S. N. (2015). Patterns of attachment: A psychological study of the strange situation. Psychology press.
  • Akdik, A. (2023). Anneden algılanan narsisistik özellikler, reddedilme duyarlılığı ve erken dönem uyum bozucu şemalar arasındaki ı̇lişkinin ı̇ncelenmesi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü).
  • Asher, S. R. & Paquette, J. (2003). Loneliness and peer relations in childhood. CurrentDirections in Psychological Science, 12 (3), 75–78.
  • Atan, T., Ünver, Ş. & İslamoğlu, İ. (2019). Analysis of Rejection Sensitivity Levels of Students Studying at University. Toplum Bilimleri Dergisi, 27, 529-538.
  • Atılgan, I. (2020). Üniversite öğrencilerinin romantik ilişkiler ile ilgili akılcı olmayan inançlarının nesne ilişkileri gerçeği değerlendirme boyutları ve ilişki doyumu arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 642311)
  • Ayduk, O., May, D., Downey, G. & Higgins, E. T. (2003). Tactical differences in coping with rejection sensitivity: The role of prevention pride. Personality and social psychology bulletin, 29 (4), 435-448.
  • Ayduk, O., Mendoza-Denton, R., Mischel, W., Downey, G., Peake, P. K. & Rodriguez, M. (2000). Regulating the interpersonal self: strategic self regulation for coping with rejection sensitivity. Journal of personality and social psychology, 79 (5), 776.
  • Barış Şahbudak, S. (2016). Üniversite öğrencilerinin reddedilme hassasiyetinin hatırlanan anne baba kabul reddi ve çocukluk çağı ruhsal travma deneyimleri ile açıklanması (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 435149)
  • Beck, J. S. (2021). Bilişsel davranışçı terapi (2. Baskı). (I. T. Cömert ve M. Şahin, Çev.) Ankara: Nobel yayın (Orjinal çalışma basım tarihi 2018).
  • Bernstein, D. P., Rafaeli, E. ve Young, J. (2019). Şema terapi-ayırıcı özellikler. İstanbul: Psikonet Yayıncılık.
  • Besikci E., Agnew C. R. & Yildirim A. (2016). It’s my partner, deal with it: Rejection sensitivity, normative beliefs, and commitment. Personal Relationships, 23 (3), 384- 395. doi: https://doi.org/10.1111/pere.12131
  • Bintaş Zörer, P. (2015). Bağlanma kuramı perspektifinden sosyal kaygı: Erken dönem uyumsuz şemalar ve reddedilme duyarlılığının rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 427332)
  • Blehar, M. C., Lieberman, A. F. & Ainsworth, M. D. S. (1977). Early face-to-face interaction and its relation to later infant-mother attachment. Child development, 182-194.
  • Bowlby, J. (1979). The Bowlby-Ainsworth attachment theory. Behavioral and Brain Sciences, 2 (4), 637-638.
  • Bozkuş, O. (2014). Evlilik uyumunun yordayıcıları olarak olumlu yanılsama, reddedilme duyarlılığı ve narsisizm (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 363155)
  • Çağlayaner, A. (2020). Üniversite öğrencilerinde reddedilme duyarlılığının; yaşam doyumu, narsisizm, benlik saygısı ve yalnızlık ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 641034)
  • Çağlayaner, A. & Çoklar Okutkan, I. (2021). Reddedilme duyarlılığı ile yalnızlık arasındaki ilişki: Kırılgan narsisizm, büyüklenmeci narsisizm ve benlik saygısının aracı rolü. Klinik Psikoloji Dergisi, 5 (2), 160-182.
  • Calvete E. (2014). Emotional Abuse as a Predictor of Early Maladaptive Schemas in Adolescents: Contributions to the Development of Depressive and Social Anxiety Symptoms. Child Abuse and Neglect, 38 (4), 735-746.
  • Calvete, E., Orue I. & Hankın, B. L. (2013). Early Maladaptive Schemas and Social Anxiety in Adolescents: The Mediating Role of Anxious Automatic Thoughts. Journal of Anxiety Disorders, 27 (3), 278-288.
  • Çolak, G. V., Koç, A. E. & Hocaoğlu, C. (2021). Reddedilmek; içsel korkumuz. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 5 (9), 45-56.
  • Downey, G. & Feldman, S. (1996). Implications of rejection sensitivity for intimate relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 70 (6), 1327-1343.
  • Downey, G., Freitas, A. L., Michaelis, B. & Khouri, H. (1998a). The self-fulfilling prophecy in close relationships: rejection sensitivity and rejection by romantic partners. Journal of Personality and Social Psychology, 75 (2), 545-560. doi:https://doi.org/10.1037/00223514.75.2.545.
  • Downey, G., Lebolt, A., Rincon, C. & Freitas, A. L. (1998b). Rejection sensitivity and children’s interpersonal difficulties. Child Development, 69 (4), 1074-1091.
  • Downey, G., Mougious, V., Ayduk, O., London, B.E. & Shoda, Y. (2004). Rejection sensitivity and the defensive motivational system: Insights from the startle response to rejection cues. Psychol Sci, 15 (10), 668-673.
  • Edwards, A. A. R. (2014). Youth reports of psychological maltreatment, social anxiety, and aggression: Evaluating rejection sensitivity as a mediator. Columbia University: Proguest
  • Eldoğan D. (2012). Üniversite öğrencilerindeki erken dönem uyumsuz şemalar ve sosyal fobi belirtileri ilişkisinde duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 314995)
  • Eren Gümüş. A. (2006). Sosyal kaygı ile başa çıkma. Ankara: Nobel Yayınları.
  • Erözkan, A. (2004). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılıkları ile reddedilme duyarlılıklarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5 (2), 85-98.
  • Erözkan, A. (2005). Üniversite öğrencilerinin kişilerarası duyarlılık ve depresyon düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (14), 129-155.
  • Erözkan, A. (2007). Üniversite öğrencilerinin reddedilme duyarlılıkları ile sosyal kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (17), 225-240
  • Erözkan, A. (2009). Rejection sensitivity levels with respect to attachment styles, gender, and parenting styles: A study with Turkish students. Social Behavior and Personality: an international journal, 37 (1), 1-14.
  • Fang, A., Asnaani, A., Gutner, C., Cook, C., Wilhelm, S. & Hofmann, S. G. (2011). Rejection sensitivity mediates the relationship between social anxiety and body dysmorphic concerns. Journal of anxiety disorders, 25 (7), 946-949.
  • Faraji, H. & Sucu, Ö. (2023). Yetişkinlerde İlk Nesne İlişkileri ve Reddedilme Duyarlılığı ile Yakın İlişkiler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Humanistic Perspective, 5 (3), 967 995.
  • Farrell, J. M., Reiss, N. & Shaw I. A. (2015). Şema terapi klinisyenin rehberi. İstanbul: Psikonet Yayıncılık.
  • Feldman, L. B. & Rivas-Vazquez, R. A. (2003). Assessment and treatment of social anxiety disorder. Professional Psychology: Research and Practice, 34 (4), 396–405. https://doi.org/10.1037/0735-7028.34.4.396
  • Gao, S., Assink, M., Cipriani, A. & Lin, K. (2017). Associations between rejection sensitivity and mental health outcomes: A meta-analytic review. Clinical Psychology Review, 57, 59-74.
  • Harb, G. C., Heimberg, R. G., Fresco, D. M., Schneier, F. R., & Liebowitz, M. R. (2002). The psychometric properties of the Interpersonal Sensitivity Measure in social anxiety disorder. Behaviour research and therapy, 40 (8), 961-979.
  • Hazan, C. ve Shaver, P. R. (1994). Deeper into attachment theory. Psychological Inquiry, 5 (1), 68–79.
  • Higgins, E. T. (1997). Beyond pleasure and pain. American Psychologist, 52 (12), 1280–1300.
  • Ibrahim, D. M., Rohner, R. P., Smith, R. L. & Flannery, K. M. (2015). Adults’ remembrances of parental acceptance- rejection in childhood predict current rejection sensitivity in adulthood. Family and Consumer Sciences Research Journal, 44 (1), 51.
  • İlhan, G. (2018). İlişki stillerinin reddedilme duyarlılığı ve ilişkide güven üzerindeki etkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 514393)
  • İnce, Ş. İ. (2020). Üniversite öğrencilerinde algılanan ebeveyn kabul- reddi ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve duygu düzenleme güçlüğünün aracı rolünün incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 628930)
  • Janovsky, T., Rock, A. J., Thorsteinsson, E. B., Clark, G. I. & Murray, C. V. (2020). The relationship between early maladaptive schemas and interpersonal problems: A meta‐analytic review. Clinical Psychology & Psychotherapy, 27 (3), 408-447.
  • Jovey, M. & Jackson, H. J. (2004). Early maladaptive schemas in personality disordered individuals. Journal of Personalitiy Disorders, 18 (5), 467-478.
  • Kaçmaz, Ö. (2020). Boşanmış aileye sahip bireylerde bağlanma stillerinin ilişki doyumu ve reddedilme duyarlılığı ile ilişkisi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 646353)
  • Kandemir, H. (2021). Üniversite öğrencilerinde bağlanma stillerine göre reddedilme duyarlılığı ve şiddet eğiliminin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 702479)
  • Kartal, P. (2022). Sosyal anksiyete bozukluğu tanılı hastalarda reddedilme duyarlılığı, narsistik kırılganlık, duygu düzenleme güçlüğünün işlevsellikle ilişkisi (Tıpta uzmanlık tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 747058)
  • Khaled, E. A. (2021). Effectiveness of coping strategies program in reducing the rejection sensitivity and social anxiety with college students. Universal Journal of Educational Research, 9 (5), 901-910.
  • Khaleque, A., Uddin, M. K., Hossain, K. N., Siddique, M. & Shirin, A. (2019). Perceived parental acceptance–rejection in childhood predict psychological adjustment and rejection sensitivity in adulthood. Psychological Studies, 64 (4), 447-454.
  • Khoshkam, S., Bahrami, F., Ahmadi, S. A., Fatehizade, M., & Etemadi, O. (2012). Attachment style and rejection sensitivity: The mediating effect of self-esteem and worry among Iranian college students. Europe’s Journal of Psychology, 8 (3), 363-374.
  • Kışlak, Ş. T. & Çavuşoğlu, P. Ş. (2006). Evlilik uyumu, bağlanma biçimleri, yüklemeler ve benlik saygısı arasındaki ilişkiler. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 9 (9), 61-66.
  • Kim, D. & Son, C. (2016). Effects of acceptance and commitment therapy (ACT) on social anxiety, rejection sensitivity and acceptance of social anxiety disorder prone college students. The Korean journal of clinical psychology, 35 (35), 101-119.
  • Klein, M. (2011). Haset ve şükran (3. Baskı). (Koçak O. & Erten, Y. Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
  • Koç, M., Uğur, E., Çolak, Ç. H. &Yolcu, M. N. (2018). Sosyal anksiyete-reddedilme duyarlılığı ve psikolojik belirtilerin yapısal eşitlik modeliyle incelenmesi. In ERPA 2018: International Congresses on Education (pp. 281-286). Educational Researches and Publications Associations.
  • Kolcheva, N. (2022). Rejection sensitivity in adulthood and ıts relationship with perceived parental acceptance–rejection in childhood. Diogenes, 30 (1), 99-115.
  • Kotan, T. Ş. (2016). Boşanmış ve boşanmamış ailelere sahip üniversite öğrencilerinde reddedilme duyarlılığının bağlanma stilleriyle ilişkisinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 454299)
  • Kökdemir, G. Y. (2016). Anne-babadan algılanan kabul-red ile yetişkin duygusal bağlanma boyutlarının ilişkisi: Reddedilme duyarlılığının aracı rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 449885)
  • Köksal, H. (2019). Evli bireylerin bağlanma stilleri ve reddedilme duyarlılığının evlilik uyumunu yordama gücü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 587077)
  • Kurtyılmaz, Y., Can, G. & Ceyhan, A. A. (2017). Üniversite öğrencilerinin ilişkisel saldırganlık ile benlik saygısı, sosyal bağlılık ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişkiler. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 7 (47), 33-52.
  • Küyük, S. (2021). Romantik ilişkiler bağlamında bilişsel çarpıtmalar ve reddedilme duyarlılığı arasındaki ilişkide bilinçli farkındalığın aracı rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 692740)
  • Lavell, C. H., Zimmer-Gembeck, M. J., Farrell, L. J. & Webb, H. (2014). Victimization, social anxiety, and body dysmorphic concerns: Appearance based rejection sensitivity as a mediator. Body Image, 11 (4), 391-395.
  • Li, X. (2011). The relative research on rejection sensitivity, self-esteem, social support and social anxiety of teenagers. In Education and Management: International Symposium, ISAEBD 2011, Dalian, China, August 6-7, 2011, Proceedings, Part III (pp. 54-60). Springer Berlin Heidelberg.
  • Lin, Y. & Fan, Z. (2023). The relationship between rejection sensitivity and social anxiety among Chinese college students: The mediating roles of loneliness and self esteem. Curr Psychol, 42 (15), 12439–12448. doi: https://doi.org/10.1007/s12144-02102443-7
  • Maiolatesi, A. J., Wang, K., Burton, C. L., Harkness, A., Esserman, D. A., Safren, S. A. & Pachankis, E. (2023). Rejection sensitivity and sexual minority men’s social anxiety disorder: The moderating role of sexual identity strength. Self and identity, 22 (4), 563- 591.
  • Mairet, K., Boag, S. & Warburton W. (2014). How Important is Temperement? The Relationship between Coping Styles, Early Maladaptive Schemas and Social Anxiety. Interpersonal Journal of Psychology and Psychological Therapy, 14 (2), 171-190.
  • Marston, E. G., Hare, A. & Allen, J. P. (2010). Rejection sensitivity in late adolescence: Social and emotional sequelae. Journal of research on adolescence, 20 (4), 959-982.
  • Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review google schola, 2, 21-28.
  • McDonald, K. L., Bowker, J. C., Rubin, K. H., Laursen, B. & Duchene, M. S. (2010). Interactions between rejection sensitivity and supportive relationships in the prediction of adolescents’ internalizing difficulties. Journal of youth and adolescence, 39, 563- 574.
  • Mischel, W. & Shoda, Y. (1995). A cognitive-affective system theory of personality: Reconceptualizing situations, dispositions, dynamics, and invariance in personality structure. Psychological Review, 102 (2), 246–268.
  • Noda, S., Masaki, M., Kishimoto, T. & Kaiya, H. (2022). Effect of rejection sensitivity on the development of anxious-depressive attack in Japanese outpatients: the mediating roles of rumination, social anxiety, and depressive symptoms. Frontiers in psychology, 13, 1016879.
  • Önürme, G. B. (2023). Algılanan ebeveyn reddi ve borderline kişilik bozukluğu inançları arasındaki ilişkide reddedilme duyarlılığı ve öfkenin aracı rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Işık Üniversitesi, İstanbul.
  • Özen, A., Sümer, N. & Demir, M. (2011). Predicting Friendship Quality with Rejection Sensitivity and Attachment Security. Journal of Social and Personal Relationships, 28 (2), 163-181.
  • Özen, D. Ş. & Güneri, F. K. (2018). Basic determinant of success of interpersonal relationship: rejection sensitivity. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10 (4), 444-459.
  • Özkan, B. (2016). Reddedilme duyarlılığı ve iyimserliğin, rasyonel olmayan ilişki inançları ile romantik ilişki doyumu arasındaki ilişkilerde aracı rolü (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 446917)
  • Rohner, R. P. (2004). The parental "Acceptance-rejection syndrome": Universal correlates of perceived rejection. American Psychologist, 59 (8), 830–840.
  • Rudolph, J. & Zimmer‐Gembeck, M. J. (2014). Parent relationships and adolescents' depression and social anxiety: Indirect associations via emotional sensitivity to rejection threat. Australian Journal of Psychology, 66 (2), 110-121.
  • Safran, J. D. (2019). Psikanaliz ve psikanalitik terapiler (2. Baskı). (G. Akkaya, Çev.) İstanbul: Okuyan Us yayınları.
  • Sapmaz, F. (2011). Bilişsel davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın sosyal anksiyete, reddedilme duyarlılığı ve kişilerarası duyarlılık üzerine etkisi (Doktora tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 328089)
  • Sarıçam, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin reddedilme duyarlılıkları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 288259)
  • Sevin, G. (2023). The relationship between rejection sensitivity and social anxiety: Mediator role of post-event processing and moderator role of difficulties in emotion regulation (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 840050)
  • Staebler, K., Helbing, E., Rosenbach, C. & Renneberg, B. (2011). Rejection sensitivity and borderline personality disorder. Clinical psychology & psychotherapy, 18 (4), 275-283.
  • Sucu, Ö. (2022). Yetişkin bireylerde ilk nesne ilişkileri ve reddedilme duyarlılığı ile yakın ilişkiler arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 792873)
  • Tarhan, B. (2023). The association between attachment styles and rejection sensitivity in romantic relationships: Roles of emotion regulation and intolerance of uncertainty (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ekonomi Üniversitesi, İzmir.
  • Turan Çatık, B. (2021). Bağlanma stillerinin romantik ilişkilerde reddedilme duyarlılığı, kıskançlık nedenleri ve öfke ifade tarzıyla ilişkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Okan Üniversitesi, İstanbul.
  • Uncu, O. (2021). Reddedilme duyarlılığı, hissedilen yalnızlık ve aleksitimik özellikler arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 693460)
  • Watson, J. & Nesdale, D. (2012). Rejection sensitivity, social withdrawal, and loneliness in young adults. Journal of Applied Social Psychology, 42 (8), 1984- 2005. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2012.00927.x
  • Weinstein, A., Abu, H.B., Timor, A. & Mama, Y. (2016). Delay discounting, risk-taking, and rejection sensitivity among individuals with internet and video gaming disorders. Journal of Behavioral Addictions, 5 (4), 674-682.
  • Yıldız, S. A. (2021). Beliren yetişkinlerde yalnızlığın yordayıcıları olarak bağlanma stilleri, reddedilme duyarlılığı ve mükemmeliyetçiliğin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 683557)
  • Young, J. E. (1990). Cognitive therapy for personality disorders: A schema-focused approach. Florida: Professional Resource Press.
  • Young, J. E. & Klosko, J. S. (2011). Hayatı yeniden keşfedin. (S. Kohen ve D. Güler, Çev.). İstanbul: Psikonet Yayınları.
  • Young, J. E., Klosko, J. S. & Weishaar, M. E. (2003). Schema therapy: A practitioner’s guide.New York: Guilford Publications.
  • Young, J. S., Klosko, J.S. & Weishaar M. E. (2017). Şema terapi. İstanbul: Litera Yayıncılık.
  • Yüksel, R. (2015). Hemşirelik öğrencilerinde yalnızlık ile reddedilme duyarlılığı ve sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nden edinilmiştir. (Tez No. 390219)
  • Zaid, S. M., Taresh, S. M. & Aljumaili, M. H. (2023). Rejection Sensitivity and Social Anxiety among University Students in Yemen. International Journal of Emerging Issues in Social Science, Arts and Humanities (IJEISSAH), 2 (1), 31- 41.
  • Zebil, B. (2023). The relation between emerging adults' attachment styler and rejection sensitivity: the intervening role of emotion regulation (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ekonomi Üniversitesi, İzmir.
  • Zimmer-Gembeck, M. J., Gardner, A. A., Hawes, T., Masters, M. R., Waters, A. M. & Farrell, L. J. (2021). Rejection sensitivity and the development of social anxiety symptoms during adolescence: A five-year longitudinal study. International Journal of Behavioral Development, 45 (3), 204-215.
  • Zimmer‐Gembeck, M. J. & Nesdale, D. (2013). Anxious and angry rejection sensitivity, social withdrawal, and retribution in high and low ambiguous situations. Journal of personality, 81 (1), 29-38.
There are 97 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Applied and Developmental Psychology (Other)
Journal Section Articles
Authors

Gaye Özdemir Önder 0009-0004-4723-7328

Elif Ünal 0000-0002-2237-4105

Early Pub Date June 2, 2025
Publication Date June 15, 2025
Submission Date July 29, 2024
Acceptance Date February 13, 2025
Published in Issue Year 2025 Volume: 27 Issue: 2

Cite

APA Özdemir Önder, G., & Ünal, E. (2025). REDDEDİLME DUYARLILIĞI İLE SOSYAL KAYGI ARASINDAKİ İLİŞKİ ÜZERİNE BİR DERLEME. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 27(2), 581-604. https://doi.org/10.16953/deusosbil.1524069