İSLAM HUKUKUNDA CEZAÎ SORUMLULUK VE TAZMİN İLİŞKİSİ

Yıl 2010, Sayı: 4, 16 - 23, 01.12.2010

Mücahit Çolak

Öz

Çalışmanın I. kısmında kişinin sorumluluğunun kendi fiilinin sonucu olduğu belirtilmiş, hak ve fiil ehliyetine temas edilmiştir. Çalışmanın II. kısmında tazmin kavramının tanımı yapılmış, kişinin mala ve cana verdiği zarar sonucunda şartları gereği cezaî sorumluluktan kurtulsa bile mağdurun hakkının korunması açısından tazmin yükümlülüğünden kurtulmasının mümkün olamayacağı belirtilmiştir. Çalışmanın III. Kısımda ise cezaî sorumluluğun temel şartları üzerinde durulmuştur. Sonuçta cezaî sorumluluğun temel sebebinin, kanunun emrettiklerini yapmamak ve yasakladıklarını yapmak olduğu belirtilmiştir

Anahtar Kelimeler

ceza, tazmin, sorumluluk, ehliyet

CRIMINAL LIABILITY AND COMPENSATION RELATIONSHIP IN ISLAMIC LAW

Öz

In the first part of this study, it was explained that person’s responsibility is result of his action and researched right and act capacities . In the second part of this study, it was maked definition of recovery, also , it was explained that is imposible to escape compensation liability even he escaped criminal liability. In the third part of study, it was examined about basic conditions of criminal liability. Finally, it was explained that the basic reason of criminal liability are not to do mantatory rules and to do prohibited rules

Anahtar Kelimeler

Penalty, recovery, liability, capacity

Kaynakça

• Abdulazîz Buhârî, Ahmed b. Muhammed. (1992), Keşfü’l-Esrâr alâ Usûli’l- Pezdevî, Kahire.
• Abdurrahim, Selâme. (1973), “ez-Zimmetü ve’l-Ehliyyetü fiş’-Şerâti’l-İslâmiyye ve’l-Kavânîni’l
• Vad’iyye”, el-Bahsu’l-İlmiyye, 20-21, Rabat. Ahmed, b. Hanbel. (1992), el-Müsned, İstanbul.
• Akşit, Cevat. t.y. İslam Ceza Hukuku Ve İnsânî Esasları, byy. Aktan, Hamza. (1989), “Âkile”, DİA, İstanbul.
• Âmidî, Seyfuddîn. (1967), el- İhkâm fî Usûli’l-Ahkâm, Kahire.
• Atmaca, Talip. (2002), İslam Hukukunda Ceza Ehliyeti, Yayımlanmamış Doktora tezi, Ankara
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Aydın, M. Âkif. (1996), Türk Hukuk Tarihi, İstanbul.
• Baktır, Mustafa. (1988), İslam Hukukunda Küllî Kaideler, Basılmamış Doçetlik Tezi, Erzurum.
• Bardakoğlu, Ali. (1994), “Ehliyet”, DİA, C. X, İstanbul
• ______________, “Diyet”, DİA, C. IX, 473) Behnesî, Ahmed Fethî. (1984), el-Mes’uliyyetu’l Cinâiyye fi’l-Fıkhi’l İslâmî, Kahire.
• Berki, Ali Himmet. (1955), Hukuk Tarihinden İslam Hukuku, Ankara.
• Bilmen, Ömer. Nasuhi. (1985), Hukukı İslamiyye ve Istılahatı Fıkhıyye Kamusu, İstanbul.
• Buhârî, Muhammed b. İsmail. (1992), el-Câmiu’s-Sahîh, İstanbul.
• Cebûrî, Hüseyin Halef. (1988), Avârıdu’l-Ehliyye İnde’l-Usûliyyîn, Mekke.
• Cessâs, Ebû Bekr Ahmed b. Ali er-Râzî. (1993), Ahkâmu’l-Kur’ân, Beyrut.
• Dağcı, Şamil. (2003), “İslam Ceza Hukukunda İrade -Suç İlişkisinin Cezaya Etkisi”, Marife, sy.1,y.3, Konya.
• __________ (1996), İslam Ceza Hukukunda Şahıslara Karşı Müessir Fiiller, Ankara.
• Dural, Mustafa. (1984),Türk Medenî Hukukunda Gerçek Kişiler, İstanbul.
• Ebû Dâvûd, S. es- Sicistânî. (1992), es-Sünen, İstanbul.
• Ebû Zehra,Muhammed, t.y, el-Cerîme ve’l-Ukûbe fi’l- Fıkhi’l-İslâmî (el-Cerîme), b.y.y Gazâlî, Muhammed Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed el-Gazâlî. (1364), el-Mustasfâ min İlmi’l-Usûl, Beyrut.
• Hudarî Beg, Muhammed. (1969), Usûlü’l-Fıkh, Mısır.
• İbn Bedrân, Abdulkadir. t.y. el Medhal ilâ Mezhebi’l İmâm Ahmed b. Hanbel, Dımaşk. İbn kudame, el- Makdisî. (1981), Ravdatü’n-Nâzır ve Cünnetü’l-Münâzır, Beyrut.
• İbn kudame, Muvaffakuddîn, Abdullah, t.y. el- Muğnî, Beyrut. İbn Manzûr, Cemâlüddîn Muhammed, t.y, Lisânü’l-Arab, Beyrut. İbn Rüşd, Muhammed b. Ahmed. (1985), Bidâyetü’l-Müctehid ve Nihâyetü’l-Muktasid, İstanbul.
• İbnü’l- Hümâm, Kemaleddîn Muhammed. t.y. Şerh’u Fethi’l Kadîr, Beyrut. Karaman, Hayreddin. (1989), İslam Hukuk Tarihi, İstanbul.
• ___________, (1991), Mukayeseli İslam Hukuku, İstanbul.
• Kâsâni, Alâu’d-Dîn Ebu Bekr. t.y. Bedâiü’s-Sanâî’ fî Tertîbi’ş-Şerâi’, Beyrut. Kubeysî, Muhammed b. Mesûd. t.y, es-Sağîr, Beyne Ehliyyeti’l-Vücûb ve Ehliyyeti’l-Edâ, Katar. Molla Hüsrev, Muhammed. (1966), Mir’âtü’l-Usûl Şerhü Mirkâti’l-Vusûl, İstanbul.
• Müslim, en-Nisabûrî. (1992), el-Câmiü’s-Sahîh, İstanbul.
• Nevevî, MuhyiddînYahya. t.y. el-Mecmu’ Şerhu’l-Mühezzeb, byy. Öner, Hamdi, (1943), “Ceza Hukukunda Ehliyet ve Mesuliyet”, A.C, s.y, XI, b.y.y.
• Rıza, Hüseyin Tevfik. (1964), Ehliyyetü’l- Ukûbe fi’ş-Şerî‘ati’l-İslâmiyye ve’l Kânûni’l- Mukâran, Kahire.
• Senhûrî, Abdürrezzak Ahmed. (1954), Mesâdiru’l-Hak fi’l-Fıkhi’l-İslâmî, Kahire.
• Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed b. Ebî Sehl. (1983), el-Mebsût, İstanbul.
• __________, t.y.Usûlü’s,-Serahsî, thk.Ebu’l Vefâ el-Afgânî. Beyrut. Şâfiî, Muhammed b.İdris . (1973), el-Ümm, Lübnan.
• __________(1973), İhtilâfu’l-Hadîs, (el- Ümm’ün VIII. Cildinde), Lübnan.
• Şa’rânî, Abdülvehhâb b. Ahmed. t.y, el- Mîzânu’l-Kübrâ, Mısır. Şensoy, Naci. (1949) “Çocuk Suçluluğu - Küçüklük – Çocuk Mahkemeleri Ve İnfaz Müesseseleri”
• İ.Ü.H.F.M., c. XV, sy. 1, İstanbul. Şevkânî, Muhammed. b. Ali. (1994), Neylü’l-Evtâr Şerhu’ Münteka’l-Ahbâr, Beyrut.
• Taner, Tahir. (1949) Ceza Hukuku, (Umumî Kısım), İstanbul.
• Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed. (1992) ,el Câmiü’s-Sahîh, İstanbul.
• Udeh, Abdülkadir. (1993), et- Teşrîu’l-Cinâî’l-İslâmî, Mukârenen bi’l-Kânûni’l-Vad’î, Beyrut.
• Uzunpostalcı, Mustafa. (1993), “Cenin”, DİA, c. VII, İstanbul.
• Yaylalı, Davut. (1980), İslam Hukukunda Adlî Deliller, Öğretim Üyeliği Tezi, Erzurum.
• Zerkâ, Mustafa Ahmed. (1989),Şerhu Kavâidi’l-Fıkhıyye, Beyrut.
• Zeydân, Abdulkerim. t.y. el Vecîz fî Usûli’l-Fıkh, İstanbul. Zuhaylî, Vehbe. (1986), Usûlü’l-Fıkh, Dımaşk.