KİŞİSEL SORUMLULUK BAĞLAMINDA ÖZNEL VE PSİKOLOJİK İYİ OLUŞ SOSYAL PSİKOLOJİK BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2010, Sayı: 4, 46 - 58, 01.12.2010

Yener Özen

Öz

Bireysel sorumluluk, yaşamda açık amaçlar belirleme ve bu amaçlara ulaşmak için tüm sorumlulukları ve görevleri tamamıyla kabullenmektir. Seçim özgürlüğü, yaşantınıza yön vermede sorumluluğunuzun olduğunu kabul etmeye yol açar. Özgür olmanın anlamı hayatta kaldığınız sürece ne olacağınız konusunda tercih yapmaktır. Yaşantılarının sorumluluğunu üstlenme, kişisel sorumluluğun başlangıcı ve ana öğesidir. Birey yaşamda ya kişisel sorumluluklarını kabul etmeyi öğrenir ya da bu sorumluluklardan nasıl kaçılacağını öğrenir. Eğer birey cesaretle duyguları, eylemleri, düşünceleri ve içinde bulunduğu duygu durumlarına ilişkin sorumluluğunu kabul etmekten nasıl kaçtığını söyleyebilirse iyi olma haline bir adım daha yaklaşmıştır demektir. Sorumlu birey kendine değer verebileceği türden davranışlar gösterirken diğer insanlar içinde değerli olur. Böyle bir birey, bir işi yapacağını söylediği zaman onu başarana kadar uğraşır. Sorumlu davranışın öğrenilmesi bir yaşam boyu sürer. Psikolojik iyi olma hali bireyde bu sorumlu davranışın geliştirilmesine yardımcı olmaktır. Sorumluluğun karşıtı ise sorumsuzluktur. Bu kavramı sorumsuzluk diye ele almak demek bireyin psikolojik ve öznel iyi olma durumlarının arızalı olduğu anlamına gelir ki; diğer geleneksel kuramlar zaten bu durumu hastalık olarak tanımlamaktadırlar. Öznel iyi oluş, bireyin yaşamı ile ilgili bilişsel değerlendirmesi ile olumlu duygulanımların varlığı ve olumsuz duygulanımların yokluğu olarak tanımlanmaktadır. Psikolojik iyi oluş, kişinin yaşam amaçlarını, potansiyelinin farkında olup olmadığını, diğer insanlarla ilişkisinin kalitesini içermektedir. Her iki tanımlamada kişisel sorumluluğun tanımını karşılamaktadır. Bu da bireyin öznel ve psikolojik iyi olma halinin tamamen bireyin sorumluluğu içerisinde olduğunu resmetmektedir. Böylece birey öznel ve psikolojik iyi olma halini iyi durumda tutma ve sürdürme yükümlülüğü kişinin kendine aittir ve bu da bireyin yaşamdaki en temel sorumluluğudur

Anahtar Kelimeler

Kişisel sorumluluk, Öznel iyi olma, Psikolojik iyi olma

PERSONAL RESPONSIBILITY IN THE CONTEXT OF CREATING SUBJECTİVE AND PSYCHOLOGİCAL WELL-BEING A SOCIAL PSYCHOLOGICAL ASSESSMENT

Öz

Individual responsibility, set a clear aim in life to reach this goal, and all the responsibilities and tasks is to fully accept. Freedom of choice, given the direction in your life is your responsibility to accept the lead. Free means to be alive as long as you make choices about what will happen to you. Responsibility of life, personal responsibility is the beginning and the main item. Individuals learn to accept personal responsibility in life either, or how many of these responsibilities will be to learn. If individuals with a sense of courage, actions, thoughts and feelings in situations where their responsibilities but to accept the well-being could say how many cases was a step closer to the means. Individuals may be responsible for its own people in such behavior, while others would be valuable. Such an individual would do when a business deal until it is accomplished. To learn responsible behavior lasts a lifetime. Psychological well-being of individuals, this is to help develop responsible behavior. The opposite is the responsibility of irresponsibility. I say irresponsible to take this concept of the individual psychological and subjective well-being refers to the situation that is defective, other traditional theories have already defined this condition as a disease. Subjective well-being, an individual's cognitive assessment of life associated with the presence of positive emotions and negative emotions can be defined as the absence of. Psychological well-being, a person's life goals, whether it is aware of the potential, involves the quality of relationships with other people. Both meet the definition of personal responsibility in defining. That the subjective and psychological well-being of individuals entirely within the responsibility of the individual is portrayed as. Individuals become so subjective and the psychological well-being and continuing obligation to keep in good condition of the person and the individual's own life is the most fundamental responsibilities

Anahtar Kelimeler

Personal responsibility, Subjective well-being, Psychological well-being

Kaynakça

• Adler, A., (2000), Bireysel Psikoloji, Hayat Yayınları, İstanbul
• Andrews, F. M., ve Robinson J.P., (1991), “Measures of Subjective Well-Being”, (Ed. J.P.
• Robinson, PR. Shaver Ve L.S. Wrigtman, Measures of Personality and Social Psychological Attitudes, New York: Academic Pres, Vol. 1 Aşkın, M., (1981), Bazı Kişilik Değişkenlerinin Kültürlerarası Sosyal Psikolojik Açıdan
• İncelenmesi, Yayınlanmamış Doçentlik Tezi, Erzurum _________ (1997), Psikopatoloji, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Ders Notları, Erzurum
• Ben-Zur, H., (2003), “Happy Adolescents: The Link Betvveen Subjective Well-Being
• Internal Resources and Parental Factors”, Journal of Youth and Adolescence, 32, 2, p. 67-79. Brim, OG, Ryff CD, Kessler RC, (2003), Healthy Are We?: A National Study of Well
• Being at Midlife, The University of Chicago Press Burger, J. M., (2006), Kişilik, Kaknüs Yayınları, İstanbul
• Cenkseven, F. (2004), Üniversite Öğrencilerinde Öznel Ve Psikolojik İyi Olmanın
• Yordayıcılarının İncelenmesi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Adana Cihangir-Çankaya, Z., (2005), Öz-Belirleme Modeli: Özerklik Desteği, İhtiyaç Doyumu ve İyi Olma, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara
• Corey, G., (2005), Psikolojik Danışma, Psikoterapi, Kuram ve Uygulamaları, Mentis Yayınları, Ankara
• Cooper, H., Okamura, L., McNeil, P. (1995b), “Situation and Personality Correlates of
• Psychological Well-Being: Social Activity and Personal Control”, Journal of Research in Personality, 29, p. 395-417. Cüceloğlu, D. (1997), İnsan ve Davranışı, Remzi Kitapevi, İstanbul
• Diener, E. (1984), “Subjective Well-Being”, Psychological Bulletin, 95, 3, p. 542-575.
• Diener, E., Emmons, R.A. (1985), “The Independence of Positive and Negative Affects”
• Journal of Personality and Social Psychology, 47, p. 1105-1117.
• Diener, E., Emmons, R.E. , Larsen, R.J., Griffin, S. (1985), “The Satisfaction with Life
• Scale”, Journal of Personality Assessment, 49, p. 71-75. Diener, E., Larsen, R. J. (1993), The Experience of Emotional Well-Being, (Ed. I. M.
• Lewis, J. M. Haviland) , Handbook of Emotions, New York: Guildford, p. 405-415. Diener, E., Diener, C, (1996), “Most People are Happy”, American Psychological Society, , 3, p. 181-185
• Diener, E., Suh, E., Oshi, S. (1997), “Recent Findings on Subjective Well-Being”, Indian
• Journal of Clinical Psychology, March, Diener, E., Suh, E. M., Lucas, R. E., Smith, H. E. (1999), “Subjective Well-Being: Three
• Decades Of Progress”, Psychological Bulletin, 125, p. 276-302. Diener, E., Oishi, S., Lucas, R.E. (2000), Money and Happiness, (Ed. E. Diener, E. M. Suh.) Culture and Subjective Well-Being, The MIT Press, USA, p. 185-218.
• Doğan, T., (2004), Üniversite Öğrencilerinin İyilik Halinin İncelenmesi. Hacettepe
• Üniversitesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Ewen, R. B. (2003), An Introduction to Theories of Personality, Third Edition
• Lawrence Erlbaum Associates, Inc. , USA. Feist, G. J., Gregory J., Bodner, T. E., Jacobs, J. F., Miles, M., (1995), “Integrating Top-Down and Bottom-Up Structural Models of Subjective Well-Being: A Longitudinal
• Investigation”, Journal of Personality and Social Psychology, 68, 1, p. 138-150
• Fisek, N. (1985). Halk Sağlığına Giris, H.Ü. Dünya Sağlık Örgütü Hizmet Arastırma ve Arastırıcı Yetistirme Merkezi Yayını No. 2, Çağ Matbaası, Ankara
• Fordham, F., (1994), Jung Psikolojisi, Say Yayınları, İstanbul Forest, K. B. (1996), “Gender and Pathways to Subjective Well-Being”Social Behavior and Personality, 24, p.19-34
• Geçtan, E. (1988), Psikanaliz ve Sonrası, 8. Basım, Remzi Kitabevi, İstanbul
• Gülaçtı, F., (1999), Üniversite Öğrencilerinin İnsan Doğasına İlişkin Tutumları, İçten
• Veya Dıştan Denetimli Olma ile Bazı Değişkenler Arasındaki İlişkiler, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum Haring, M. J., Stock, W. A., Okun, M. A. (1984), “A Research Synthesis of Gender and Social Class as Correlates of Subjective Well-Being”, Human Relations, 37, p. 645
• Hamilton, S. F., L. M. Fenzel. (1988), The İmpact Of Volunteer Experience On Adolescent Social
• Keyes, C. L. M., Shmotkin, D., Ryff, C. D., (2002), “Optimizing Well-Being: The Emiprical
• Encounter of Two Traditions”, Journal of Personality & Social Psychology, 82, 6, p. 1023
• Kılıççı, Y., (1992), Okulda Ruh Saglığı, Şafak Matbaacılık, Ankara.
• Lent, R., (2004), “Toward a Unifying Theoretical and Practical Perspective on Well-Being and Psychosocial Adjustment”, Journal of Counseling Psychology, 51, 4, p. 482-509
• Lucas, R. E., Gohm, C. L. (2000), Age and Sex Differences in Subjective Well-Being
• Across Cultures, (Ed. E. Diener ve E. M. Suh), Culture and Sujective Well-Being, Ed. E. Diener ve E. M. Suh MIT Press, USA Messina, J.J. (2004).Tools for Personal Growth: Accepting Personal Responsibility. www.Coping.org/growth/accept.html. (7-10-2008 tarihinde internet ortamından indirilmiştir).
• Minkler, M. (1999), Personal Responsibility For Health? A Review of the Arguments and the Evidence at Century’s End. Health Education & Behavior, 26 (1), 121-140.Myers, D. G.
• Diener, E. (1995), “Who is Happy?”, Psychological Science, 6, p. 10-19
• Nelson D. B. ve G. R, Low. (2004), Personal Responsibility Map, Oakwood Solutions, Lc
• Nelson-Jones, R., (1982), Danışma Psikolojisi Kuramları, (Edt. Akkoyun F.), Cassell Educational Limited
• Özen, Y. ve Gülaçtı, F., (2006). Grupla Psikolojik Danışmada Çağdaş Yaklaşımlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara
• Özen, Y. (2009). “İlköğretim Öğrencilerinin Kişisel ve Sosyal Soeumluluk Yordayıcılarının
• İncelenmesi” Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora tezi, Erzurum. Pavot, W., Diener, E. (1993), “Review of the Satisfaction With Life Scale”, Psychological Assessment, 5, 2, p. 164-172
• Pavot, W. G., Diener, E., Colvin, C. R., Sandvik, E. (1991), “Further Validation of the Satisfaction With Life Scale: Evidence for the Cross-Method Convergence of Well
• Being Measures”, Journal of Personality Assessment, 57, 1, p. 149-161
• Ryan, R. M., Deci, E. L., (2000), “Self-Determination Theory and the Facilitation of Intrinsic
• Motivation, Social Development, and Well-Being”, American Psychologist, 55, 1, p.68-78
• Ryff, C. D., (1989), “Happiness is Everything, or is It? Explorations on the Meaning of
• Psychological Well-Being”, Journal of Personality and Social Psychology, 57, 6, p. 1081
• Ryff, C.D., Essex, M.J., (1991), “My Children and Me: Midlife Evaluations of Grown Children and Self”, Psychology and Aging, 9, p. 195-205
• Ryff, C. D. , Singer, B., (1996), “Psychological Well-Being: Meaning, Measurement and Implications for Psychotherapy Research”, Psychotherapy and Psychosomatics, 65, p. 14-23
• Ryff, C.D., Keyes, C.L.M., (1995), “The Structure of Psychological Well-Being Revisited”
• Journal of Personality and Social Psychology, 69, 4, p. 719-727
• Ryff C.D., Magee, J.W., Kling, C.K., Wing, H.E., (1999), Forging Macro-Micro Linkages in the Study of Psychological Well-Being, The Self and Society in Aging
• Procesess, (Ed. Ryff C.D., Magee, J.W.), Springer Publishing Company, New York, p. 247-278
• Schimmack, U., Radhakrishnan, P., Oishi, S., Dzokoto V., Ahadi, S., (2002), “Culture
• Personality and Subjective Well-Being: Integrating Process Models of Life Satisfaction”, Journal of Personality and Social Psychology, 82, 4, p. 582-593
• Wallis, C, (2005), “The Science of Happiness”, Time, Special Mind and Body Issue, 7, p. 46
• Waterman, A.S., (1993), “Two Conceptions of Happiness: Contrasts of Personal
• Expressiveness (Eudaimonia) and Hedonic Enjoyment”, Journal of Personality and Social Psychology, 64, p. 678-691
• Wilson, W., (1967), “Correlates of Avowed Hapiness”, Psychological Bulletin, 67, p. 294
• Witmer, J.M., Sweeney, T. J., (1992), “A Holistic Model for Wellness and Prevention Over
• Life Span”, Journal Of Counseling &, Development, 71, 2, p. 140-148
• Yanbastı, G. (1996), Kişilik Kuramları, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir
• Yetim, Ü. (1991), Kisisel Projelerin Organizasyonu ve Örüntüsü Açısından Yaşam
• Doyumu, Ege Üni. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İzmir.