DİYARBAKIR KENTİ CİVARINDA DİCLE NEHRİ TARAÇALARININ YAŞ BULGULARINA AİT İLK DEĞERLENDİRMELER

Yıl 2018, Sayı: 20, 199 - 205, 01.06.2018

Sabri Karadogan

Öz

Diyarbakır kenti civarında Dicle nehri vadisi boyunca oluşan yer şekilleri ve Kuvaterner depoları uzun bir geçmişe ait birçok tektonik ve volkanik aktivitenin, iklim değişikliklerinin ve insan müdahalelerinin izlerini taşır. Söz konusu izler ve bunlardan elde edilecek bulgular sadece yerel ölçekte değil bölgesel ölçekte Kuvaterner jeomorfolojisinin evrimine ait soruları da aydınlatacaktır. Bu bağlamda nehrin eski kent civarındaki vadisindeki taraçalarda bir araştırma programı uygulandı. Bu makale söz konusu araştırma programının aşamalarını, özet bulgularını, taraçaların evrimini ve yaş yorumlarına ilişkin ilk yorum ve değerlendirmeleri içermektedir

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır, Dicle Nehri, Jeomorfoloji, Taraça, Yaşlandırma

INITIAL EVALUATIONS FOR AGE FINDINGS OF TIGRIS RIVER TERRACES IN THE NEAR OF DIYARBAKIR CITY

Öz

In and along the valley of the Tigris river in the surroundings of Diyarbakır City, several types of Quaternary deposits and landforms record a long history of tectonic activity, volcanism, climate and Man’s activity. The dynamic signification of these archives concerns, not only the local, but also the regional geomorphological evolution of the Quaternary landscapes in the area. In this context, we initiated a research programme on the geomorphology of the Tigris terraces. This study covers process and summary findings of the research program and initial comments and evaluations on the age of Dicle Tigris River terraces

Anahtar Kelimeler

Diyarbakır, Dicle Tigris River, Geomorphology, Terrace, Aging

Kaynakça

• Doğan, Uğur (2005), “Holocene fluvial development of the Upper Tigris Valley (Southeastern Turkey) as documented by archaeological data”, Quaternary International. c. 129. s. 1: 75-86.
• Karadoğan, Sabri, Gülriz Kozbe. (2013), “Yukarı Dicle Havzasının (Batman-Bismil Arası) Jeomorfolojik Özellikleri ve Arkeolojik Yerleşme/Buluntu Yerlerinin Dönemler Boyunca Mekan Etkileşimleri”, (editör) Ertuğ Öner, İlhan Kayan için Armağan Yazılar, Ege Univ. Yay., Izmir. c. 181: 540-564.
• Kuzucuoğlu, Catherine (2002), “Preliminary observation on the Tigris Valley terraces between Bismil and Batman”, (editörler) Numan Tuna, Jale Velibeyoğlu, Salvage Project of the Archaeological Heritage of the Ilısu-Carchemish Dam Reservoirs Activities in 2000. METU, Ankara: 759-771.
• Kuzucuoğlu, Catherine (2014), “The regional scale of the Neolithic in Anatolia”, (Editor) Gilles Arnaud-Fassetta, Nathalie Carcaud. Issues about chronology and environmental contexts. French Geoarchaeology in the 21st century. CNRS Pub., Paris: 129-146.
• Kuzucuoğlu, Catherine, Sabri Karadoğan, (2015), “Hevsel Bahçeleri: Diyarbakır Çevresinde İnsan Faaliyetlerinin Geçmişine ve Dicle Nehrinin Fluviyal Gelişimine Ait Bir Arşiv”, (editör) Nevin Soyukaya, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı, Alan Yönetimi Başkanlığı Yayınları: 4, s:183-197, (Türkçe Kitap Bölümü).
• Nicoll, Kathleen (2010), “Landscape Development within a Young Collision Zone: Implications for Post-Tethyan Evolution of the Upper Tigris River System in Southeastern Turkey”, International Geology Review, 52 (4-6): 404-422.