TÜRK ROMANINDA 27 MAYIS DARBESİ SÜRECİNDE BASININ DURUMU

Yıl 2019, Sayı: 22, 220 - 230, 01.06.2019

Ferhat Çetinkaya

Öz

Basının toplum üzerindeki etki dereceleri her toplumda ve her devirde tartışılagelen bir durumdur. Bir iletişim aracı olarak topluma hizmet veren basın, insanların düşün dünyasından inanç, ahlâk ve davranışlarına kadar birçok noktada bireyi etkileme gücüne sahiptir. Basının 27 Mayıs Darbesi’ne giden süreçteki etkisi tartışılmaz bir gerçektir. Özellikle dönemin muhalif basının DP iktidarı aleyhine yayımları, Demokrat Parti’yi birçok kez zor duruma düşürmüştür. Öte yandan iktidar partisi de bu suçlamalara sessiz kalmamış ve zaman zaman gazetecileri tutuklattırmış ya da basın yasağı koymuştur. Ayrıca radyoyu da günden güne tekeline alarak politikalarını benimsetmeye çalışmıştır. 27 Mayıs Darbesi’nin önemli sacayaklarından sayılan basının tutumu Türk romanına da çeşitli yönlerden konu olmuştur. Türk romanında 27 Mayıs Darbesi birçok yönden tartışılmış ve kurgulanmıştır. 27 Mayıs Darbesi’ni konu eden romanlarda darbeye giden süreçte basının önemli bir yere sahip olduğu romancıların ortak görüşüdür. Ne var ki, roman özgün bir yapıdadır ve bir bilim ya da araştırma türü değildir. Bundan dolayı romancılar kurmacanın zenginliğinden ve özgürlüğünden faydalanarak kendi görüşleri doğrultusunda basın meselesini ele almış ve işlemiştir. Bu çalışmada, söz konusu darbe sürecinde Türk romanında basının durumu ele alınırken aynı zamanda roman yazarının yaklaşımı da ortaya konulmaya çalışılmıştır

Anahtar Kelimeler

Radyo, Gazete, 27 Mayıs, Darbe

THE STATE OF PRESS IN THE PROCESS OF THE COUP OF MAY 27

Öz

The degrees of the impact of press on a society have been a question of debate in every society for every age. Serving the society as a tool of communication, the press has the power to affect the individuals in various respects including their thoughts, their faith, morals and behaviours. The effect of press on the process leading to the coup of May 27 is an indisputable reality. The dissemination of the opposition media against the DP government, especially in the period, has put the Democratic Party on several occasions.The ruling party did not keep quiet about these accusations either and had the journalists arrested or imposed a ban on press. It has also monopolized the radio and tried to have the policies adopted. The attitude of press, which may be deemed one of the important pillars of the coup of May 27, was also treated in Turkish novels from various aspects. The coup of May 27 was discussed and fictionalised in many aspects in Turkish novels. It is the common view of the novelists that the press occupies an important place in the process leading to the coup in the novels regarding the coup of May 27. However, a novel has a unique structure and is not a type of science or research. Therefore, novelists addressed and discussed the issue of press in line with their own opinions, benefiting from the richness and freedom of fiction. The aim of the study is to address the state of press in Turkish novels in the coup process and to reveal the approach of the novelists

Anahtar Kelimeler

Radio, Newspaper, May 27, Coup

Kaynakça

• Altaş, Sedat. (2011). Çarıklı Demokrasi. İstanbul: İkinci Adam Yayınları.
• Asker, Ayşe. (2014). “DP’nin Radyoyu İktidar Aracı Yapması: 1957 Seçim Sonuçlarının Radyo Aracılığıyla Erken Yayınlanması”. İletişim: Araştırmaları Dergisi. Cilt 12. Sayı: 1. ss. 125.156.
• Başar, Kürşat (2016). Başucumda Müzik. İstanbul: Everest Yayınları.
• Başgil, Ali Fuad. (2011). 27 Mayıs İhtilali ve Sebepleri. İstanbul: Yağmur Yayınları.
• Bozdağ, İsmet. (1997). Menderes Menderes. İstanbul: Emre Yayınları.
• Çokum, Sevinç (2014). Karanlığa Direnen Yıldız. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Eroğul, Cem. (2014). Demokrat Parti Tarihi ve İdeolojisi. İstanbul: Yordam Kitap Yayınları.
• Gaytancıoğlu, Serkan. (2011). Demokrat Parti İktidarı ve Vatan Cephesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürsel, Nedim (2014). Yüzbaşının Oğlu. İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
• Işınsu, Emine (2013). Tutsak. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınevi.
• İlgün, Melike (2013). Bir Başvekil Sevdim. İstanbul: Alfa Yayınları.
• İlhan, Attilâ (2014a). Bıçağın Ucu. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İlhan, Attilâ (2014b). Kurtlar Sofrası. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• İlhan, Attilâ (1982). Yaraya Tuz Basmak. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Karakoyunlu, Yılmaz (2004). Yorgun Mayıs Kısrakları. İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
• Karakuş, Emin. (1977). Kırk Yıllık Bir Gazeteci Gözü İle İşte Ankara. İstanbul: Hürriyet Yayınları.
• Kocagöz, Samim (2009). İzmir’in İçinde. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Kuyaş, Nilüfer (2007). Yeni Baştan. İstanbul: Oğlak Yayıncılık.
• Pultar, Gönül (1999). Ellerimden Su İçsinler. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Sepetçioğlu, Mustafa Necati (2015). Güneşin Dört Köşesi. İstanbul: İrfan Yayınevi.
• Türkali, Vedat (2014). Bir Gün Tek Başına. İstanbul: Everest Yayınları.
• Turhan, Nesrin (2004). İhtilalin Süvârisi. İstanbul: Doğan Kitap Yayınları.
• Yeşilyurt, Süleyman. (1997). Bayar Gerçeği. Ankara: Ser Ajans Stratejik Araştırma ve Kültür Yayınları.