1950 GENEL SEÇİMLERİ SÜRECİNDE CUMHURİYET HALK PARTİSİ VE DEMOKRAT PARTİ’NİN DOĞU VE GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGELERİNDE TEŞKİLÂTLANMASI

Year 2017, Issue: 19, 169 - 184, 01.12.2017

Barış Ertem

Abstract

Türkiye’nin 1946 yılında çok partili sisteme geçmesi, yaklaşık 80 milletvekili ve 1 buçuk milyon seçmeni olan Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerindeki illerin önemini artırmıştır. CHP1, 1946 Genel Seçimlerinde, bölgede var olan teşkilâtlarının yanında Halkevleri ve Halkodalarının da avantajını kullanarak, bölgedeki tüm milletvekilliklerini kazanmıştır. DP ise henüz yeni kurulmuş olduğundan bölgede teşkilâtlanmamış ve hiç vekillik kazanamamıştır. 1946 Seçimlerinden sonra partilerin bölgedeki teşkilâtlanma çalışmaları hızlanmış, iki siyasî partinin de bölgedeki etkisi artmıştır. 1950 Genel Seçimlerinde ise bölgedeki görüntü değişmiş, DP, 43 vekillik kazanırken, CHP 37 vekillik kazanabilmiştir. Böylece, DP, iktidara geldiği 1950 yılıyla birlikte, bölgede de güçlü bir konum kazanmıştır

Keywords

CHP, DP, Doğu Anadolu

ORGANIZATIONS OF THE REPUBLICAN PEOPLE'S PARTY CHP AND THE DEMOCRAT PARTY DP INTHEEASTERN AND SOUTHEASTERN ANATOLIA REGIONS DURING GENERALELECTION OF 1950

Abstract

With the transition of Turkey to the multi-party system in 1946, the importance of the Easternand South eastern Anatolian Regions, which had about 80 deputiesand 1.5 million electors, has increased. At the general election of 1946,The Republican People’s Party CHP has won all the deputies in the region, using the advantage of the “People's Houses” Halkevleri besides the organizations that existed in the region in these election. The Democrat Party DP has not yet formed in region and has not won a deputy in region. After the year of 1946,the efforts of the parties to organize in the regionaccelerated and the influence of the two political parties, CHP and DP, in the region has increased. At the election of 1950, the situation in the region has changed. The Democrat Party has won 43 deputies and CHP has won 37 deputies. And the Democrat Party has gained a strong position in the region

Keywords

CHP in Turkey, DP in Turkey, Eastern Anatolia

References

• TBMMZabıt Ceridesi (TBMMZC), Devre 2, Cilt 33
• TBMMZC,Dönem 8, Cilt 1 TBMMZC, Dönem 8, Cilt 6 T.C. Resmi Gazete, 26 Ocak 1940, no.4417
• T.C. Resmi Gazete, 12 Kasım 1942, no.5255
• T.C.Resmi Gazete, 24 Haziran 1947, no.6640
• T.C. Resmi Gazete, 21 Şubat 1950, no.7438
• Türkiye İstatistik Kurumu Milletvekili Genel Seçimleri İstatistikleri (1923-2007),(2008), Türkiye İstatistik Kurumu, Yayın no.3168, Ankara
• Siyasî Parti Yayın ve Evrakı CHP Genel Sekreterliğinin Parti Örgütüne Genelgesi: İkincikanun 1938’den 30 Haziran 1938 Tarihine Kadar, Cilt 12, (1938), Ulus Basımevi, Ankara CHP
• Talimatnamesi,(1940), Zerbamat Basımevi, Ankara Kurulmamış Vilâyetlerdeki Halkevleri ve Odaları
• Teftiş CHP Yedinci Büyük Kurultayı, (Basım yılı ve yeri bilgisi yok)
• Cumhuriyet Halk Partisi Yedinci Büyük Kurultayında Genel Başkan İsmet İnönü’nün Söylevi, (1947),Ankara
• Demokrat Parti Programı (1946), (Basım yeri bilgisi yok)
• Demokrat Parti: Tüzük ve Program (İkinci Büyük Kongrede Kabul Edilmiştir), (1949), Doğuş Matbaası, Ankara Kitaplar
• Ağaoğlu, Samet, (1992), Siyasi Günlük: Demokrat Parti’nin Kuruluşu, (Haz. Cemil Koçak)