TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ UYGULAMALARINDA BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMININ VERİMLİLİĞE ETKİSİ: VAN ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE BİR UYGULAMA

Yıl 2016, Sayı: 16, 514 - 528, 01.09.2016

Abdullah Oğrak

Öz

Toplam kalite yönetimi TKY , bilişim teknolojileri ve verimlilik kavramları, günümüzün değişen ve gelişen pazar şartlarında işletmeler için her geçen gün önemleri daha da artan kavramlar haline gelmiştir. Bu sebeple bu çalışmanın amacı, TKY uygulamalarında bilişim teknolojileri kullanımının verimliliğe etkisinin işletme yöneticilerinin bakış açısıyla ele alınıp ölçülmesidir. Araştırma Van Organize Sanayi Bölgesi’nde üretim yapan işletmelerin yöneticileriyle anket yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Betimsel tarama modelinin benimsendiği çalışmada 75 yöneticiden elde edilen veriler analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre kalite uygulamalarında bilişim teknolojileri kullanımının işletme verimliliğine etki edeceği görüşü kişisel faktörlerden cinsiyet, yaş, çalışılan pozisyon ve görev süresine göre değişmezken eğitim seviyesine göre farklılık göstermektedir. Diğer taraftan kalite uygulamalarında bilişim teknolojileri kullanımının işletme verimliliğine etki edeceği görüşü işletmelere ilişkin faktörlerden pazar, ISO sahipliği, TKY felsefesinin varlığı, faaliyet alanı, hukuki yapı, TKY uygulama düzeyi, ISO türü ve TKY’nin uygulanma süresine göre değişmezken çalışan sayısı ve yıllık ciro miktarına göre farklılık göstermektedir

Anahtar Kelimeler

Toplam Kalite Yönetimi, Kalite, Bilişim Teknolojileri, Verimlilik, Van Organize Sanayi Bölgesi

THE IMPACT OF INFORMATION TECHNOLOGY USAGE IN TOTAL QUALITY MANAGEMENT PRACTICES ON PRODUCTIVITY: AN APPLICATION AT VAN ORGANIZED INDUSTRIAL ZONE

Öz

Total quality management, information technologies and productivity are concepts gained importance in today’s changing and developing market conditions for business. Thus, the purpose of this study is to measure the effect of information technology usage in Total Quality Management TQM practices on organizational productivity from the perspective of business managers. In the context of this purpose, a survey research was performed on organizations operating in Van Organized Industrial Zone. Descriptive screening model is adopted in this study and the data obtained from 75 managers were analyzed. Results show that, while managers’ perceptions about the impact of information technology usage in quality applications on organizational productivity do not vary according to personal demographic factors like gender, age, position and job tenure; they vary according to level of education. Besides, while managers’ perceptions about the impact of information technology usage in quality applications on organizational productivity do not vary according to organizational factors like market, ISO ownership, the presence of TQM philosophy, scope, legal structure, level of TQM implementation, ISO type and duration of TQM application; they vary according to the number of employees and annual turnover amounts

Anahtar Kelimeler

Total Quality Management, Quality, Information Technologies, Productivity, Van Organized Industrial Zone

Kaynakça

• Altınok, V. (2001), “Toplam Kalite Yaklaşımı”, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, S.1 (2).
• Ansal, Hacer. (2004), “Ekonomik Gelişmede Teknolojinin Rolü”, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yayınları, S.52.
• Aspinwall, Elaine M. ve Al, N. (2000), “The Development Of Total Quality Management In Qatar”, The TQM Magazine, S.12, s. 194.
• Bolat, T., ve Yılmaz, Ö. (2006), “Dış Kaynaklardan Yararlanma ve İşletme Performansı İlişkisi”, Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, S.4(5), s. 78-92.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009), Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Pegem Akademi, Ankara.
• Daugherty, P. J., Richey, R. G., Genchev, S. E., ve Chen, H. (2005), “Reverse logistics: superior performance through focused resource commitments to information technology”, Transportation Research Part E: Logistics and Transportation Review, S.41(2), s. 77-92.
• Girgin, Göksel Kemal. (2013), “Kalite Yönetim Sistemleri Ve Tüketicinin Korunması Duyarlılığı: İstanbul’daki 5 Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama”, Balıkesir University Journal of Social Sciences Institute, S.16(30)
• Görücü, Devrim. (2010), “Bilgi Teknolojileri Kullanımının İşletme İçi Verimliliğe Etkisi.” http://devrimgorucu.blogspot.com.tr/2010/12/bilgi-teknolojileri-kullanmnn- isletme.html, (Erişim Tarihi: 01.03.2016).
• Güleş, Hasan Kürşat. (2000), “Bilişim Sistemlerinin Toplam Kalite Yönetimindeki Yeri ve Önemi”, D.E.Ü. İ.İ.B.F. Dergisi, S.15(1), s.103-113.
• Halis, Muhsin. (2013), Toplam Kalite Yönetimi ve ISO 9000 Kalite Yönetim Sistemleri, Seçkin Yayınları, 2.Baskı, Ankara.
• Efil, İ. (1997). Yönetimde Kalite Çemberleri ve Uygulama Örnekleri. Uludağ Üniversitesi Vakfı Yayın, (11).
• Karasar, Niyazi. (2005), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları, Ankara.
• Kassem Amer Al, In’airat Mohammad, Al Bakri Anas. (2013). “Evaluation Tools of Total Quality Management in Business Organizations”, European Journal of Business and Management, S.5, s.41.
• Kaya, U. ve Daştan, A. (2005). “Toplam Kalite Yönetiminin Muhasebe Mesleğinde Uygulanabilirliği Üzerine Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, S. 19(1).
• Leonard, D. ve Mcadam, R. (2002). “Developing Strategic Quality Management A Research Agenda”, Total Quality Management, S. 13(4), s. 507-522.
• Özdaşlı, Kürşat. (2006). “Toplam Kalite Yönetimi ve Yenilik İlişkisi: Bir Örnek Olay”, Akademik Bakış, Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, S. 10, s. 1-16
• Soltani, Ebrahim. (2005), “Top management: A threat or an opportunity to TQM?”, Total Quality Management, S. 16(4), s. 463-476.
• Soltanı Ebrahim, Lai Peı-Chun ve Gharneh Naser Shams. (2005), “Breaking Through Barriers to TQM Effectiveness: Lack of Commitment of Upper-Level Management”, Total Quality Management and Business Excellence, S. 16(8-9), s. 1009-1021.
• Tekin, Mahmut. (2007). Bilgi Çağında Toplam Kalite Yönetimi. Üçüncü Baskı, Günay Matbaası, Konya.
• Ustasüleyman, T. ve Perçin, S. (2012). “Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Yaklaşımı İle Toplam Kalite Yönetimi (TKY) Uygulamalarında Kritik Başarı Faktörlerinin Önem Derecesinin Belirlenmesi” Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, S. 26(1).
• Ünalmış, M. Mustafa. (2013). İşletmelerde Ürün Tasarım Sürecinde Bilgi Teknolojileri Kullanımına Yönelik Bir Alan Araştırması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
• Üstay, Behçet. (2010), Toplam Kalite Yönetimine Geçişte İşletmenin Değişim Süreci Üzerine Bir Araştırma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldız Mehmet, Özilhan Derya, Zerenler Muammer, Tekin Mahmut. (2005), “Bilişim Teknolojileri Kullanımının İşletme Performansına Etkileri. Lojistik Sektöründe Bir Uygulama”, V. Ulusal Üretim Araştırmaları Sempozyumu, İstanbul.
• Yılmaz, Malik. (2003), “Bilgi Merkezleri ve Toplam Kalite Yönetimi İlişkisi: Bir Uygulama”, Doğuş Üniversitesi Dergisi, S.4(2), s. 257-268.
• http//www.bendevar.com/v3/makale_605.html (Erişim Tarihi: 06.06.2015)