AYFER TUNÇ’UN “CİNNET BAHÇESİ” ÖYKÜSÜNE YANSIYAN TAŞRA HÂLLERİ: KADINLIKLAR, ERKEKLİKLER

Yıl 2022, Sayı: 31, 330 - 350, 26.10.2022

Neşe Oktay

Öz

“Cinnet Bahçesi”, Ayfer Tunç’un Mağara Arkadaşları isimli kitabında yer alan dikkat çekici bir öyküdür. İlk bakışta bir polisiye hikâyeyi andıran metin bu hâliyle Müeyyet Eren ve öldürdüğü karısı Suna Eren hakkındadır. Ancak dikkatli bir okuma ile bu izlenimle başlayan öykünün polisiyenin ötesine geçtiği, bu bağlamda odak noktasının da katil ve maktulün dışında olduğu kolaylıkla fark edilir. Anlatılanın kişiler ve olayların arka planına yerleşen “taşra” ve taşrada hayatta kalmaya çalışan farklı kadınlık ve erkeklik hâlleri olduğu anlaşılacaktır. Taşrada yaşayan kadın ve erkeklerin toplumsal cinsiyet baskısı altında nasıl ezildiğini gösteren hikâyede kişilerin toplumsal cinsiyet hiyerarşisindeki yerleri yaşananların özüne teşkil eder. İşte makalede bu bakış açısıyla taşranın kişilere ve olaylara sinen izleri tespit edilmeye çalışılacak; bu yolla küçük yerlerin kendine has ve genelde iki yüzlü olan ahlak anlayışı ile bu yerlerdeki seçenekten mahrum yaşam tarzları ve “öteki” olarak hayatta kalmanın zorlukları üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Ayfer Tunç, “Cinnet Bahçesi”, Mağara Arkadaşları, kadın, erkek, taşra

Kaynakça

• Alkan, Ayten. (2009). Giriş: cinsiyet dinamiklerinin peşinden mekânın izini sürmek, Cins cins mekân içinde Der. A. Alkan, (ss. 7-35). Varlık Yayınları.
• ALKAN, Ahmet Turan. (2005). Memleketin taşra hali. Taşraya bakmak içinde Der. T. Bora, (ss. 67-76). İletişim Yayınları.
• Atay, Tayfun. (2021). ‘Erkeklik’ en çok erkeği ezer, Çin işi japon işi cinsiyet ve cinsellik üzerine antropolojik değiniler içinde, (ss. 27-58). İletişim Yayınları.
• Connell, R.W. (2015). Erkeklikler (Çev. N. Konukcu). Phoenix Yayınevi.
• Gürbilek, Nurdan. (2005). Taşra sıkıntısı, Yer Değiştiren Gölge içinde, (ss. 47-74). Metis Yayınları.
• Harmancı, Abdullah ve Solak, Ömer. (2010). Ayfer tunç öykülerinde sevgisizlik teması, Selçuk üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi, 23, 87-95.
• Laçiner, Ömer. (2005). Merkez(ler) ve taşra(lar) dönüşürken, Taşraya bakmak içinde Der. T. Bora), (ss. 13-36). İletişim Yayınları.
• Messerschmidt, J.W. (2019). Hegemonik erkeklik: formülasyon, yeniden formülasyon ve genişleme. Özyeğin Üniversitesi Yayınları.
• Özarslan, Osman. (2016). Hovarda âlemi taşrada eğlence ve erkeklik. İletişim Yayınları.
• Sancar, Serpil. (2009). Erkeklik: imkânsız iktidar. Metis Yayınları.
• Stevens, Anthony. (1999). Jung. Kaknüs Yayınları.
• Tunç, Ayfer. (1996). “Cinnet bahçesi”, Mağara arkadaşları içinde, (ss. 47-71). YKY.