TEORİSYENLERİN İZİNDE: XIII. YÜZYIL SONU XIV. YÜZYIL BAŞLARINDA LEVANT’TA TİCARİ ABLUKA DÜŞÜNCESİ

Yıl 2024, Sayı: 35, 215 - 232, 29.02.2024

Azer Gürcan

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1386280

Öz

Haçlı Seferleri, Avrupa’nın Orta Çağ’daki en büyük dini hareketlerinden biridir. XIII. yüzyılın sonuna doğru, ilk haçlı seferinin (1096) üzerinden neredeyse iki yüzyıl geçmiş olmasına rağmen haçlı hareketi fikri ve arzusu hâlâ canlı bir konu olarak gündemdedir. Bu yüzyıl, özellikle 18 Mayıs 1291 tarihinde Akkâ şehrinin Memlûk Devleti tarafından fethi sonrasında, Haçlı hareketinin yeniden canlanma ve yeni bir yaklaşıma ihtiyaç duyduğu bir dönem olarak kendini göstermektedir. Çalışmada XIII. yüzyıl sonu ve XIV. yüzyıl başındaki Haçlı algısı hakkında farklı yazarların bakış açılarına ve bu görüşlerin farklı teorisyenler tarafından nasıl yorumlandığına odaklanılacak olup, Haçlı teorisyenlerinin Doğu Akdeniz'deki taktiksel fikirleri incelenecek, yenilikçi stratejik yaklaşımlarını ve bu yaklaşımların dönemin hem politik hem de ekonomik dinamikleriyle nasıl ilişkilendiği analiz edilecektir. Çalışmada, Fidentius, Haytonus, Pierre Dubois, Marino Sanudo gibi siyasi teori üreten düşünürlerle birlikte, Ramon Llull, Guillelmus Adae ve Brocardus'un misyonerlik konusundaki teorilerini ele alan Latince ve Eski Fransızca kaynaklardan sıkça yararlanılmıştır. Kullanılan kaynaklar, birincil kaynaklardır. Bibliyografyadan da anlaşılacağı üzere, teorisyenlerin haçlı seferi fikirlerine ilişkin eski anlatılar modern araştırma ve çalışmalarla zenginleştirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Haçlı Seferleri, Levant, Haçlı Teorisyenler, Ticari Abluka

Kaynakça

• Atiya, A. S. (1938). The Crusade In The Later Middle Ages. Methuen.
• Bontea, C. (2018). The Theory of the Passagium Particulare: A Commercial Blockade of the Mediterranean in the Early Fourteenth Century?. İçinde G. Theotokis & A. Yıldız (Eds.). A Military History of the Mediterranean Sea: Aspects of War, Diplomacy, and Military Elites, (ss. 202-219), Brill.
• Brocardus (1906). Directorum Ad Passagium Faciendum. İçinde Recueil Des Historiens Des Croisades II, (ss. 367-517), Imprimerie Nationale.
• Cerlini, A. (1940), Nuovo Lettere Di Marino Sanudo il Vecchio, La Bibliofilia 42, 321-359.
• Daiber, H. (1981). Der Missionar Raimundus Lullus und Seine Kritik am Islam. Studia Lulliana 25 (1), 47-57.
• Dalché, P. G. (2010). Cartex Réflexion Stratégique et Projets De Croisade A La Fin Du XIIIe Et Au Début Du XIVe Siécle, Francia 37, 77-95 .
• Delaville De Roulx, J. (1886). La France En Orient Au XIVe Siècle I. Ernest Thorin.
• Demulger, A. (1989). Vie et Mort de l’ordre De Temple 1118-1314. Ed. Du Seuil.
• Dupront, A. (1997). Le Mythe de Croisade. Gallimard.
• Edson, E. (2007). The World Map 1300-1492. John Hopkins University Press.
• Fidentius de Padua (1913). Liber Recuperationis Terrae Sanctae. İçinde Bibliteca-bio Bibliografica Della Terra Santa e Dell’Oriente Francescano II, (ss. 1-60), Collegio di S. Bonaventura.
• Foulques de Villaret (2008). Comment De Terre Sainte Peut Estre Recouvree Par Les Chrestiens. İçinde J. Paviot (Eds.). Projets De Croisade: v. 1290- v.1330, Académie Des Inscriptions et Belles Lettres.
• Giunta, F. (1959). Aragonesi e Catalani Nel Mediterranea II. U. Manfredi.
• Golubovich, G. (1913). Biblioteca Bio-Bibliografica Della Terra Santa e Dell’Oriente Francescano. Collegio Di S. Bonaventura.
• Guillelmus Adae (1906). De Modo Saracenos Extirpandi, İçinde Recueil Des Historiens Des Croisades II, (ss. 524-555), Imprimerie Nationale.
• Harte, J. (2008). How One Fourteenth Century Venetian Remembered The Crusades: The Maps and Memories Of Marino Sanudo. Penny History Review, 15 (2), 9-17.
• Haytonus (1906). Flos Historiarum Terre Orientis. İçinde Recueil Des Historiens Des Croisades II, (ss. 255-363), Imprimerie Nationale.
• Housley, N. (1986). The Avignon Papacy and The Crusades 1305-1378. Oxford University Press.
• Kamar, E. (1961). Project De Ramon Lull De Acquisitione Terrae Sanctae. Studia Orientalia Christiana Collectanea 6, 3-131.
• Kedar, B. Z. & Schein, S. (1979). Un Project De “Passage Particuliers” Proposé Par L’ordre De l’Hopital 1306-1307. Bibliothéque de l’Ecole Des Chartes, 211-226.
• Laiou, A. (1970). Marino Sanudo Torsello, Byzantium And Turks: the Backround To the Anti-Turkish League of 1332-1334. Speculum 45 (3), 374-392.
• Leopold, A. R (2000). How To Recovery The Holy Land: The Crusade Proposals of Late Thirteenth and Early Fourteenth Centuries. Ashgate.
• Les Registes De Nicolas IV (1886), E. Langlois (Eds.), Ernest Thorin.
• Marino Sanudo Torsello (1611). Liber Secretorum Fidelium Crucis. Typis Wechelianisi apud heredes Joannis Aubrii.
• McCormick, M. (1991). Marino Sanudo Torsell. İçinde A. Kazhdan (Eds.). Oxford Dictionary of Byzantium, (ss. 1840). Oxford University Press.
• Paviot, J. (2012). Fidentius of Padua, Christian- Muslim Relations: a Bibliographical History (1200-1350) V. D. Thomas (Eds), Brill.
• Pierre Dubois (1891). Recuperatione Terre Sancte. Alphonse Picard.
• Pirenne, H. (1959). Mohammed and Charlmagne. Meridien Books.
• Pryor, J. H. (2004). Akdeniz’de Coğrafya, Teknoloji ve Savaş. Kitap Yayınevi.
• Schein, S. (1991). Fideles Crucis: The Papacy, the West, and the Recovery of the Holy Land 1274-1314. Clarendon Press.
• Tanner, N. P. (1990). Decrees of The Ecumenical Counsils: Nicaea I to Lateran V. I, Georgtown University Press.
• Tyerman, C. J. (1982) Marino Sanudo Torsello And The Lost Crusade: Lobbying In The Fourteenth Century. Transaction of The Royal Historical Society, 32, 57-73.
• Wallmeyer, G. (2019). With Pen and Sword Knights As Crusade Advisors Between 12th and 14th Century. Francia, 46, 453-468.