ESKİŞEHİR İNÖNÜ İLÇESİ OSMANLI DÖNEMİ CAMİLERİ

Year 2025, Issue: 39, 125 - 153, 07.07.2025

Demet Kara

https://doi.org/10.15182/diclesosbed.1570307

Abstract

Eskişehir’in en batısında bulunan İnönü ilçe merkezinde Osmanlı döneminde inşa edilen camiler, bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. İlçede Türkiye Selçuklularının kuruluş yıllarına kadar uzanan bir yerleşim olsa da bu döneme ait herhangi bir eser günümüze gelememiştir. Selçuklu ile Bizans sınırında bir uç yerleşimi olan İnönü’de en eski yapı, bu çalışmada da yer alan 1388 tarihli Alâeddin Camii’dir. Çalışma kapsamında ele alınan diğer camiler ise, Alçengel (Şeyh Kuddusi), Yeni Mahalle Çarşı ve Orta Mahalle Camileri olmak üzere dört başlıkta değerlendirilmiştir. Alâeddin Camii ve Alçengel (Şeyh Kuddusi) Camileri, Osmanlının erken dönemlerinden itibaren ilçenin hem Osmanlı beyleri hem de ahiler tarafından yerleşim bölgesi olduğunu göstermektedir. Özellikle Alâeddin Cami’nin plan ve mimari kurgulamasındaki denemeler, geleneksellikten uzaklaşmadan cami mimarisinde yeni arayışların olduğunu ortaya koysa da, bu denemeler erken dönemde iki örneği geçememiştir. 18. yüzyılda inşa edilen diğer iki camide ise Osmanlı’nın klasik cami plan ve mimari kurgusunun uygulandığı tespit edilmiştir.

Keywords

Osmanlı, İnönü, Cami, Mimari, Ahi

Ethical Statement

-

Supporting Institution

-

Project Number

-

Thanks

-

References

• Altınsapan, E. ve Parla, C. (2004). Eskişehir Selçuklu ve Osmanlı yapıları I. Anadolu Üniversitesi.
• Altınsapan, E. (1988). Sivrihisarda Türk mimarisi. (YÖK Tez Merkezi, Yüksek Lisans). Konya Selçuk Üniversitesi.
• Arıkan, R. ve Çetin, M.C. (2018) Bilecik ve Çevresindeki Ahi Zaviyeleri ve Ahi Teşkilatının Osmanlı Devleti’nin Kuruluşundaki Rolü. A. Gökbel vd. (Ed.) IV. Uluslararası Ahilik Sempozyumu içinde, (ss.283-299) Neyir Matbaacılık.
• Arslan, N. (2014). Eskişehir kitabeleri. Türk Dünyası Vakfı.
• Âşık Paşazade. (2003). Osmanoğulları’nın tarihi. (Haz. K. Yavuz ve M.A.Y. Saraç). K Kitaplığı.
• Ayverdi, E. H. (1956). İstanbul mi’mâri çağının menşe’i Osmanlı mimarisinin ilk devri 630- 805 (1230-1402). İstanbul Fetih Cem’iyeti İstanbul Enstitüsü.
• Çelikkanat, F. (1973). 50. yılında Eskişehir. Özgün Yayınları.
• Danişmend, İ. H. (1971). İzahlı Osmanlı tarihi kronolojisi 5. Yaylacık Matbaası.
• Doğru, H. (1991). XVI. yüzyılda Sultanönü sancağında ahiler ve ahi zaviyeleri. Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi.