DÎVÂNU LUGÂTİ’T-TÜRK, ALİ EMİRİ EFENDİ’Yİ NASIL BULDU?

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 23, 79 - 93, 30.11.2018

Feyzi Ersoy

Öz

Dîvânu Lugâti’t-Türk’ün ilginç bir bulunuş hikâyesi vardır. Kilisli Rıfat’ın naklettiği bu hikâye, Türkoloji camiasında genel kabul görmüş ve yaygınlaşmıştır. Hikâyeye göre, Ali Emiri Efendi, sahaflar çarşısında Burhan Efendi’nin dükkânında kitabı tesadüf eseri görmüş ve eserin kıymetini hemen anlayarak onu satın almıştır. Ancak Ali Emiri Efendi’nin Tarih ve Edebiyat dergisinde kendi kaleminden çıkan “Millet Kütüphanesi Ne Surette Teşekkül Etti?” başlıklı yazısında kitabın bulunuşuna ilişkin farklı bilgiler yer almaktadır. Bu makalede ağırlıklı olarak Dîvân’ın bulunuşuna ilişkin Ali Emiri Efendi’nin az bilinen yazısı değerlendirilmiştir. Ayrıca eserin bulunuşundan ilk yayınına kadar olan süreç ile ilgili bir tarihlendirme denemesi de yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dîvânü Lügâti't-Türk, Ali Emiri Efendi, Kilisli Rifat

Kaynakça

• AKALIN, Şükrü Halûk (2008). Bin Yıl Önce Bin Yıl Sonra Kâşgarlı Mahmud ve Divanü Lugati’t-Türk, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• AKAR, Ali (2005). Türk Dili Tarihi, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• ATALAY, Besim (1992). Divanü Lügat-it Türk Tercümesi, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Ali Emiri Efendi (1922). “Millet Kütüphanesi Ne Surette Teşekkül Etti” Tarih ve Edebiyat, 1/3, 31 Teşrinievvel 1338 (Ekim 1922), s. 53-65.
• ÇELİK, Kemal (1988). Ali Emirî, Hayatı-Şahsiyeti-Eserleri, 1857-1924, T.C. Ankara Üniversitesi, Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi (Danışman: Prof. Dr. Mustafa Kafalı), Ankara.