KUTADGU BİLİG’DE AYET OLARAK DÜŞÜNÜLEN İBARELER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Year 2019, Volume: 13 Issue: 25, 81 - 95, 30.11.2019

Mehmet Vefa Nalbant

Abstract

11. yüzyılın Türk kültür tarihi için en önemli eserlerinden biri şüphesizdir ki Kutadgu Bilig’dir. Kutadgu Bilig, Türk kültür tarihinde İslamiyet’in resmi din olarak kabul edilmesiyle gerçekleşen sosyal ortamın ürünüdür. Bilim insanları Kutadgu Bilig’in hangi kaynak ve kültürlerin etkisi altında yazıldığını uzun yıllardan beri tartışmaktadırlar. Bu kaynak ve kültürlerin bazısı çok belirgin bir biçimde esere yansımışken bazısı ise daha örtülü olarak kalmıştır. Eserde İslam kültürünün etkisi ise açık olarak tespit edilebilmektedir. Özellikle kutsal kitaptan alınmış ayetler ve peygambere ait hadisler İslami kültürün etkisini göstermektedir. Bununla birlikte Kutadgu
Bilig’de yer alan ve farklı bilimsel çalışmalarda ayetlerle ilişkilendirilen beyit sayısı sanıldığı kadar çok değildir. Bu değerlendirmenin ispatı için çalışmamızda kurucu yapı sentaksının yöntemlerinden farklı bir şekilde yararlanılmıştır. Sonuç olarak Kutadgu Bilig’de ayetlerle ilişkilendirilen beyitlerin bu ayetlerle ilgisinin olup olmadığı belirlenmiştir.

Keywords

KUTADGU BİLİG, KURAN TERCÜMELERİ, AYET, KARAHANLI TÜRKÇESİ

References

• KARA, M. (1990). Bir Başka açıdan Kutadgu Bilig, Ankara: Birleşik Dağıtım Kitabevi.
• KÖK, A. (2004), Karahanlı Türkçesi Satır-Arası Kur’an Tercümesi (TİEM 73 1v-235v/2), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• USTA, H.İ. (2011). Orta Asya Kur’an Tefsiri (Metin-Tıpkıbasım), Ankara: Poyraz Ofset.
• ÜNLÜ, S. (2004), Karahanlı Türkçesi Satır Arası Kur’an Tercümesi Tiem 73, Giriş-Metin-İnceleme- Analitik Dizin, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• ÜŞENMEZ, E. (2013). Türkçe İlk Kur’an Tercümelerinden Özbekistan Nüshası, Satır Arası Türkçe- Farsça Tercümeli (Giriş-Metin-Sözlük-Ekler Dizini-Tıpkıbasım), İstanbul: Akademik Kitaplar.