Hüseyin Münzevî: Hayatı, Eserleri ve Edebî Kişiliği

Yıl 2024, Sayı: 30, 351 - 364, 21.10.2024

Sevâl Günbal Bozkurt

https://doi.org/10.30767/diledeara.1504326

Öz

İran şiirinde gazel türünün eski işlerliğini yitirdiği, bugünün insanının düşüncelerini yansıtmada yetersiz kaldığı ve bu nedenle artık şiirde yeni biçimlerden istifade edilmesi gerektiği tartışmalarının yaşandığı zamanlarda, Nîmâ Yûşic ekolünün başarılı bir takipçisi olan Hüseyin Münzevî, gazel türünde yazmış olduğu şiirlerle bu türe taze bir soluk getirmiştir. 1946 yılında Zencan’da doğan şair, henüz yirmi beş yaşındayken kaleme aldığı “Hançere-yi Zahmî-yi Tegazzül” adlı ilk şiir kitabı ile bilhassa gazel sahasında dikkat çekmiş olup, çağdaşı olan şair ve eleştirmenler tarafından yenilikçi bir şair olarak anılmıştır. ‘Sonsuz aşkın şairi’ olarak adlandırılan Münzevî, 2004 yılında elli sekiz yaşında vefat edene kadar Farsça ve Türkçe şiirler kaleme almaya devam etmiştir. Yazmış olduğu terâneler (şarkı) ise birçok İranlı sanatçı tarafından icrâ edilmiştir. Usta şair Şehriyar tarafından kaleme alınan Haydar Baba’ya Selâm isimli şiiri Farsçaya tercüme ederek çeviri alanındaki kabiliyetini de ortaya koymuştur. Bu çalışmada İranlı şair Hüseyin Münzevî’nin hayatı ve edebî kişiliği üzerinde durulacak olup, şairin bazı şiirleri Türkçeye tercüme edilecek ve şiirlerin tahlili yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hüseyin Münzevi, Modern İran Şiiri, Gazel, Üslup, Tema

Kaynakça

• Fethî, M. (1397). Gorihten der Meh – Berresî-yi Zindegî, Şi’r ve Gazel-i Hüseyin Münzevî, İntişârât-ı Nigâh.
• Feyz Âbâdî, M. (1389). Nakd ve Tahlil-i Derûnmâyehâ-yi Eşˈâr-i Hüseyin Münzevî, Dânişgâh-i Yezd, Gurûh-i Zebân ve Edebiyat-ı Farsî, Pâyân-nâme-i Kârşinâsî-yi Erşed.
• Kazimî, R. (1388). Sîb-i Nukre-i Mâh: Nakd-i Gazelhâ-yi Hüseyin Münzevî, İntişârât-ı Morvârid.
• Lengerûdî, Şems (1397). Tarih-i Tahlilî-yi Şi’r-i Nov, c. 4, Neşr-i Merkez.
• Mecîd Âbâdî, A. (1398). Horşidhâ-yi Hemişe, Sîb-i Sorh.
• Müfid, B. (1346). Mâh û Peleng. Şiraz: Sâzmân-ı Ceşn-i Hüner.
• Münzevî, H., (1388). Tiğ-i Zeng Zede, İntişârât-ı Âferîniş.
• Münzevî, H., (1398). Mecmu’â-yi Eş’âr-i Hüseyin Münzevî, İntişârât-ı Nigâh.
• Rehberiyan, M. R., (1400). Der Serâb-i Emn û Eman – Zindegî ve Şi’r-i Hüseyin Münzevî, İntişârât-ı Sâlis.