İllet, nahiv usulünün temel esaslarından biri olan
kıyasın bir parçasıdır. Eski dilcilerin arasında yaygın olan bir olgu olup nahvin doğuşundan itibaren dört aşamadan geçmiştir:
(Oluşum aşaması, büyüme aşaması, gelişme aşaması ve reddedilme aşaması), ve tüm bu
aşamalarda birçok nitelik ve özelliğe sahip olmuştur. Buna dayanarak, bu
araştırma, İbn Âşûr ve onun nahiv usulündeki en önemli konulardan biri olan
nahiv illetleri hakkındaki görüşlerini ele almıştır. İbn Âşûr’un dile dair
düşüncelerini, bakışı, çeşitli nahiv meselelerini tahlil etme ve karmaşık i’rap
vecihlerini izah etme konusundaki bilimsel kişiliğini ve zihinsel gücünü
(becerilerini) ortaya koyan bir çalışmadır.
Araştırma sonucunda araştırmacının elde ettiği en
belirgin bulgularından biri et-Tahrîr ve’t-Tanvîr adlı eser, tahlil ve
gerekçelendirme ile temayüz etmiştir. İstiğnâ (İhtiyaç Görmeme) illeti,
İstiskal (Ağırlık) illeti ve Benzerlik illeti gibi çeşitli illetlere
dayanmıştır. Dikkat edilmesi gerekir ki müellifin dayandığı bu illetlerin çoğu
basittir, öte
yandan İbn Âşûr çoğunlukla,
karmaşık olan meselelerin izahını yaparken şüpheyi gidermek amacıyla illeti
nahiv kuralı ile birlikte zikretmektedir.
The grammatical bug is one of the most important branches
of measurement. It is a common phenomenon among old linguists and has passed
through four stages since the birth of grammar. The stage of formation, the
stage of growth, then the stage of prosperity and the phase of veto. Thus
characterized in all these stages with many qualities and features. Based on
this, this research deals with the subject of grammatical reasoning in the interpretation
of Al-Tahrir wa-al-Tanwir. The purpose of the research was to shed light
on Tahir Ibn Ashour's linguistic thought and to clarify his position on the
nature of grammatical reasoning in order to identify his scientific
personality, his mental efforts in analyzing issues, and the justification of
complex literary judgments. The researcher was able to study this subject to
reach the results of the total: that his book is characterized by a lot of
interpretation and analysis. The grammatical reason
in his book is much. Tahir Ibn
Ashour was
often keen to combine grammatical rules and interpretations that explain the
locations of complexity and remove doubts and doubts.
العلّة
النحوية من أهمّ فروع أصل القياس. كانت متداولة بين المتقدّمين من أئمّة النّحو.
فمرّت بمراحل تاريخية: مرحلة التكوين، ومرحلة النمو، ثم مرحلة الازدهار فمرحلة النقض.
واتسّمت في كل هذه المراحل بصفات وميزات عديدة.
وانطلاقا من هذا تناول هذا البحث موضع التعليل النحوي في تفسير "التحرير
والتنوير". فكان الهدف من وراء البحث إلقاء الضوء على فكر الطاهر ابن عاشور اللغوي،
وبيان موقفه من طبيعة العلّة النحوية، بغية الوقوف على شخصيته العلمية، وجهوده
العقلية التي أظهرها في تحليل المسائل، وتبرير الأحكام الإعرابية المعقدة. ولقد
تمكن الباحث عن طريق دراسة هذا الموضوع الوصول إلى نتائج إجمالية منها: أن كتابه
يمتاز بوفرة التعليل والتحليل، فللعلل حضور بارز فيه، مثل علّة الاستغناء، علّة الاستثقال،
علّة التشبيه، وغيرها. ومن الملاحظ أنّ أغلب هذه التعليلات التي استأنس بها كانت بسيطة
لا تميل إلى التكلف. كما كان الطاهر ابن عاشور حريصا في
أغلب الأحيان على اقتران الحكم النحويّ بالتعليل الّذي يوضح مواقع التعقيد منها، ويزيل
عنها الرّيب والشكّ.
Primary Language | Arabic |
---|---|
Subjects | Religious Studies |
Journal Section | Articles |
Authors | |
Publication Date | June 30, 2019 |
Submission Date | April 20, 2019 |
Acceptance Date | June 17, 2019 |
Published in Issue | Year 2019 Volume: 2 Issue: 1 |
Contact: dinbil@alparslan.edu.tr
Religion and Science-Muş Alparslan University Faculty of Islamic Sciences Journal is licensed under Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License (CC BY NC).