Kutsal Zaman Öznel Refahı Etkiliyor Mu? Dünya Değerler Araştırması 6. Dalgasından Türkiye İçin Kanıtlar

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 6, 30 - 62, 30.04.2024

Selim Yılmaz

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye'de kutsal zamanın öznel refah üzerindeki etkisini araştırmaktır. Dünya Değerler Araştırması'nın altıncı dalgası Türkiye'de Haziran-2011 ile Ağustos-2011 tarihleri arasında, Hicri 1432 Ramazan’ı da kapsayacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu özelliği ile Dünya Değerler Araştırması'nın altıncı dalgası, kutsal zaman ile kutsal zaman öncesini karşılaştırma imkânı sağlayan bir veri kaynağıdır. Öznel refah göstergeleri olarak, mutluluk ve yaşam memnuniyeti düzeyleri iki soru üzerinden hesaplanmış ve kutsal zaman öncesi ile kutsal zaman dilimi arasında bir karşılaştırma yapılmıştır. Toplam 11 hipotez oluşturulmuş ve önce kategorik bir ayrım yapılmadan tüm örneklem için, daha sonra da erkek-kadın, evli-evli olmayan, ücretli çalışan-çalışmayan ayrımına göre test edilmiştir. Ücretli çalışan kadınların kutsal zaman diliminde kutsal zaman öncesine göre daha mutsuz oldukları ve yaşam memnuniyetlerinin daha düşük olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kutsal Zaman, Ramazan Ayı, Öznel Refah, Mutluluk, Yaşam Memnuniyeti

Kaynakça

• Abadi, Mehdi Zare Bahram vd.“The Effect of Islamic Fasting in Quran on Spiritual Intelligence And Happiness of Fasting Persons”. Quran Medicine 1/3 (2012), 66-71.
• Akerlof, George A. – Kranton, Rachel E. Kimlik İktisadı. çev. Can Madenci. Ankara: Efil Yayınevi, 1. Basım, 2016.
• Aktaş, Erkan – Yılmaz, İlkay. “Mersin’de Ramazan Ayının Gıda Tüketim Harcamaları Üzerine Etkisi”. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi 31/2 (2012), 177-194.
• Altunışık, Remzi vd. Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: Sakarya Kita-bevi, 2002.
• Bialkowski, Jedrzej vd. “Fast profits: Investor sentiment and stock returns during Ramadan”. Jour-nal of Banking & Finance 36 (2012), 835-845.
• Brooke, Steven vd. “The Friday Effect: How Communal Religious Practice Heightens Exclusio-nary Attitudes”. British Journal Of Political Science 53/1 (2022), 122-139.
• Campante, Filipe – Yanagizawa-Drott, David. “Does Religion Affect Economic Growth And Happiness? Evidence From Ramadan”. Quarterly Journal Of Economics 130/2 (2015), 615-658.
• Cohen, Jacob. “Quantitative Methods In Psychology”. Psychological Bulletin 112/1 (1992), 155-159.
• Diener, Ed – Seligman, Martin E. P. “Beyond Money: Toward an Economy of Well-Being”. Psy-chological Science in the Public Interest 5/1 (2004), 1-31.
• Diener, Ed. “Subjective Well-Being and Personality”. Advanced Personality, ed. David F. Barone vd. 311-334. New York: Plenum Press, 1998.
• Doğan, İsmail. Dünden Bugüne Türk Ailesi Sosyolojik Bir Değerlendirme. Ankara: Atatürk Kültür Mer-kezi Yayını: 369, 2009.
• Dölek, İlbey. “Kutsal Bir Zaman Dilimi Olarak Noel Ritüelinin Kutlama Gelenekleri "Alman Ruteryanlar Örneği"”. Turkish Studies 9/10 (2014), 371-390.
• Durkheim, Emile. The Elementary Forms of the Religious Life. çev. J. W. Swat (from French to Eng-lish). London: George Allen & Unwin Ltd., 1915.
• Eliade, Mircea. The Sacred & The Profane: The Nature of Religion. çev. W. R. Trask (from French to English). New York: Harvest Book, 1956.
• Eyerci, Cem vd. “Ramadan Effect on Prices and Production: Case of Turkey”. Statistika 101/2 (2021), 159-186.
• F. Ali, Khawla vd. “Ramadan Fasting in Health and Disease: A Narrative Review”. Ibnosina Journal of Medicine and Biomedical Sciences 12 (2019), 240-257.
• Field, Andy. Discovering Statistics Using SPSS. London: SAGE Publications Ltd. Third Edition, 2009.
• Husain, Fazal. “A Seasonality in the Pakistani Equity Market: The Ramadhan Effect”. The Pakistan Development Review 37/1 (1998), 77-81.
• Knapp, Thomas R. “Treating Ordinal Scales as Interval Scales: An Attempt To Resolve the Cont-roversy”. Nursing Research 39/2 (1990), 121-123.
• Konat, Gökhan – Koncak, Ahmet. “Kadın Girişimciliğinin İşgücüne Katılımında Doğurganlık ve Ekonomik Büyüme Kapsamında İncelenmesi: Fourier Testlerinden Kanıtlar”. KADEM Ka-dın Araştırmaları Dergisi 8/2 (2022), 231-255.
• Küçüksille, Engin – Özmutaf, Nezih Metin. “Is There Ramadan Effect in Turkish Stock Mar-ket?”. International Journal of Alanya Faculty of Business 7/3 (2015), 105-110.
• Lopez-Martin, Carmen. “Ramadan effect in the cryptocurrency markets”. Review of Behavioral Fi-nance 14/4 (2022), 508-532.
• Maurizio, Pugno. On the Foundations of Happiness in Economics: Reinterpreting Tibor Scitovsky. London and New York: Routledge, 2016.
• McMahon, Darrin M. “From the happiness of virtue to the virtue of happiness: 400 b.c.– a.d. 1780”, Journal of the American Academy of Arts & Sciences 133/2 (2004), 5-17.
• Mehmood, Sultan vd. “Ramadan Fasting Increases Judicial Leniency in Judges from Pakistan and India”. Toulouse School of Economics (TSE) Working Paper No: 1393 (2023), 1-51. Erişim 28 Ma-yıs 2023. https://publications.ut-capitole.fr/id/eprint/46520/1/wp_tse_1393.pdf
• Mousavi, Seyed Ali vd. “The Effects of Fasting on the Level of Happiness in the General Popula-tion of Kermanshah, Iran”. Journal of Fasting and Health 3/1 (2015), 29-34.
• Okumuş, Ejder. “Zaman Sosyolojisi: Bir Giriş Denemesi”. Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergi-si 10/2 (2010), 121-174.
• Osberg, Lars – Sharpe, Andrew. Comparisons of Trends in GDP and Economic Well-being – The Impact of Social Capital. (Canada: Human Resources Development Canada and OECD, 2001), 1-66. Erişim 8 Mart 2023. https://www.oecd.org/education/innovation-education/1824740.pdf
• Rizvi, Mohd Ahsan Kabir – Hossain, Mohammad Zakir. “Relationship Between Religious Belief and Happiness: A Systematic Literature Review”. J Relig Health 56 (2017), 1561-1582.
• Rosenthal, Robert. Meta-analytic procedures for social research. Applied Social Research Methods Series 6. New Bury Park, CA: Sage Publications, 1991.
• Selltiz, Claire vd. Research Methods in Social Relations. New York: Holt, Rinehart and Winston, 1967.
• Sharpe, Eric J. “Nathan Söderblom and the Study of Religion”. Religious Studies 4/2 (1969), 259-274.
• Stiglitz, Joseph E. – Sen, Amartya – Fitoussi, Jean-Paul. Report by the Commission on the Measurement of Economic Performance and Social Progress. (Paris: European Commission, 2009), 1-292. Erişim 28 Mart 2023. https://ec.europa.eu/eurostat/documents/8131721/8131772/Stiglitz-Sen-Fitoussi-Commission-report.pdf
• Stutzer, Alois – S. Frey, Bruno. “Recent developments in the economics of happiness: A selective overview”. Institute for the Study of Labor Discussion Papers 7078 (2012), 1-17. Erişim 26 Nisan 2023. https://www.iza.org/publications/dp/7078/recent-developments-in-the-economics-of-happiness-a-selective-overview
• Şeker, Murat. “Mutluluk Ekonomisi”. İktisat Fakültesi Sosyoloji Konferansları Dergisi 39 (2009), 115-140. Şencan, Hüner. Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 1. Basım, 2005
• Türkiye İstatistik kurumu (TÜİK), Türk Aile Yapısı Araştırması Sayı: 45813, (2021). Erişim 3 Mayıs 2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Turkiye-Aile-Yapisi-Arastirmasi-2021-45813 Uğur, Zeynep Burcu. “Does Ramadan Affect Happiness? Evidence from Turkey”. Archive For The Psychology Of Religion 40/2-3 (2018), 163-175.
• Ünver, A. Süheyl. “Ramazan Medeniyeti”. Tohum Dergisi 30 (1967), 3-5.
• Welzel, Christian. Online Appendix to Welzel's CUP Monograph Freedom Rising. Cambridge www.cambridge.org/welzel, 2014. doi:10.13140/2.1.4025.7603
• World Bank (WB), GDP, Türkiye Verisi. Erişim 19 Mart 2023. https://data.worldbank.org/country/TR World Values Survey (WVS), Wave 6, 2010 – 2014. Erişim 17 Mart 2023. https://www.worldvaluessurvey.org/WVSDocumentationWV6.jsp