ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK MÛSÎKÎSİ SİYASETİNDE NECİP ASIM

Yıl 2009, Sayı: 3, 35 - 58, 01.01.2009

Fazlı Arslan

Öz

Bu çalışmada ünlü Türk ilim ve fikir adamlarından Necip Asım’ın mûsikî üstüne yazdığı yazılar gözden geçirilerek, Türk mûsikîsinin geleceği konusundaki fikirlerinin sonraki düşünürler, yazarlar üzerindeki etkisi değerlendirilmektedir. Son dönem Osmanlı aydınlarından, tanınmış Türk milliyetçileri Yusuf Akçura ve Ziya Gökalp’ın da fikirlerinin zeminini oluşturan Necip Asım’ın milliyetçi düşüncelerinin mûsikîdeki yansımaları, irdelenmektedir. Onun fikirlerinin Ziya Gökalp’ın ve dolayısıyla erken Cumhuriyet döneminin mûsikî siyasetindeki etkisi ortaya konmaya çalışılmaktadır

NECİP ASIM’S ROLE İN THE TURKİSH MUSİC’S POLİCY OF THE EARLY PERİOD OF TURKİSH REPUBLİC

Öz

In this study, ideas of famous Turkish scientist and ideolog Necip Asım about music were overviewed and impact of his ideas on future of Turkish music were analysed. It appears these ideas had served as a basis of Yusuf Akçura and Ziya Gokalp’s political views who are intellectuals and Turkish nationalists of late period of Ottoman Empire. Appearance of these nationalist ideas on music were examined in the axis of his articles in Malumat. The effect of them on Ziya Gokalp and also on the music’s policy of the Turkish Republic was evaluated in our work

Anahtar Kelimeler

Necip Asım, Turkish music, music’s policy

Kaynakça

• Akçura, Yusuf, Yeni Türk Devletinin Öncüleri -1928 Yılı Yazıları- , Kültür Bakanlığı, Ankara 2001.
• Akçuraoğlu Yusuf, “Ahmed Midhat Efendi”, Türk Yurdu, sayı, 30, (9 Ocak ), Tütibay yay. Ankara 1999, c. 2.
• Aksoy, Bülent, Geçmişin Musıki Mirasına Bakışlar, Pan yay., İstanbul 2008.
• Arpaguş, Faysal, “Ma‘Lûmât” Mecmuası’nın 1-500 Sayılarında Yer Alan Türk Mûsikîsi İle İlgili Makâleler, Marmara Üniversitesi SBE. YLT, İstanbul Asım, Necip, “Dilimiz Tasfiyecilik”, Türk Yurdu, sayı, 85. 17 Haziran 1915 (Tütibay yay, c. IV).
• Ayvazoğlu, Beşir, “Topkapı Sarayı ve Batı Müziği”, Zaman ( 28.09.2009).
• Baltacıoğlu, İsmayıl Hakkı, “Musikide Batıya Doğru”, Yeni Adam, sayı 697 (12 Nisan 1951).
• …………., “Türk Müziği”, Yeni Adam, sayı 828 (20 Ağustos 1970).
• Cucunel, Hakan, Türk Dil Devriminin Ulus Devlet Olma Sürecine Katkısı, AÜSBE, YLT Ankara 2004.
• Çergel, Muhammet Ali, Raûf Yektâ Bey’in İkdâm Gazetesi’nde Neşredilen Türk Mûsikîsi Konulu Makâleleri, YLT. İstanbul, 2007.
• Dilâçar, A., “Necip Asım Balhasanoğlu-Yazıksız”, Türk Dili, c. XIX, sayı , (1 Mart 1969).
• Donbay, Ali, “Tanzimat Dönemi Tenkit Anlayışı Çerçevesinde: Ziya Paşa’nın Şiir ve İnşa Makalesi”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sayı 10 (Güz 2001).
• Gazimihal, Mahmut R., Musikî Sözlüğü, MEB. İstanbul 1961.
• Gökalp, Ziya, Türkçülüğün Esasları, Kültür Bakanlığı yay. Ankara 1990.
• Eren, H., Necib Âsım, Türk Ansikplopedisi, MEB, Ankara 1977, c. XXV.
• Hisar, Abdülhak Şinasi, “Milliyetçi iki Muharrir: Veled Çelebi ve Necib Âsım”, Türk Yurdu, sayı 244 (Mayıs 1955).
• İhsanoğlu, Ekmeleddin, Ramazan Şeşen, Gülcan Gündüz, M. Serdar Bekar, Osmanlı Mûsikî Literatürü Tarihi, Ircica yay, İstanbul 2003.
• Kabaklı, Ahmet, Türk Edebiyatı, Türk Edebiyatı Vakfı Yay. İstanbul 2002.
• Kazan, Ramazan, “Göktürklerden Türkiye’ye Türkçenin Gelişimi”, Türk Dünyası Kültür ve Sanat Dergisi, sayı 25 (Ekim 2007).
• Mahmut Ragıp, “Bizde Musiki Folklôru” Cumhuriyetin Sesleri, (Ed. Gönül Paçacı) Tarih Vakfı Yay. İstanbul 1999.
• ……….., “Mûsikîde Milliyet”, Daru’l-Elhan Mecmuası, no 4, (1 Ağustos ) s. 155. Mehmet Celal, “Bizde Mûsikî”, Malumat, sayı, 106 (23 Teşrîn-i Evvel 1313).
• Mihalzâde Mahmud Ragıb, “Türk Mûsikî Folklorü”, Türk Yurdu, sayı, 202- , (Tütibay yay. c. 14). Mükremin Halil, “Necib Asım Bey”, Millî Mecmua, nu. 27, (15 kanun-ı evvel ) Oransay, Gültekin, “Cumhuriyetin İlk Elli Yılında Geleneksel Sanat Musikimiz”, 50. yıl kitabından ayrıbasım. Orkun, Hüseyin Namık, Türkçülüğün Tarihi, Kömen Yay. Ankara 1977.
• Salcı, Vahid Lûtfi, Gizli Türk Halk Musikisi ve Türk Musikisinde (Armoni) Meseleleri, Nümune Matbaası İstanbul 1940.
• Selçuk, Timur, “Müzik Dünyamız”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, c. VI. Timurtaş, Faruk K., “Büyük Türkçü Necip Asım Yazıksız”, Türk Yurdu, sayı , (Aralık 1960).
• ………., Osmanlı Türkçesine Giriş, İstanbul Üniversitesi yay. İstanbul 1984.
• Tuncay Böler, “Necip Asım Yazıksız ve Türk Diline Katkıları”, Türkiyat Araştırmaları Dergisi, sayı 25, (Bahar 2009).
• Tura, Yalçın, Türk Mûsikîsinin Meseleleri, Pan yay., İstanbul 1988.
• Uç, Himmet, “Necip Asım Bey”, Türk Dünyası Tarih Dergisi, sayı 54, (Haziran 1991).
• Uyguner, Muzaffer, “Âşık Veysel Üzerine”, Türk Dili, c. 19, sayı 207. Üstel, Füsun, “1920’li ve 30’lu yıllarda Millî Musiki ve Musiki İnkılabı”
• Cumhuriyetin Sesleri, (Ed. Gönül Paçacı) Tarih Vakfı Yay. İstanbul 1999.
• Yazıksız, Asım, “Necip Asım”, Türk Yurdu, sayı 241, (Şubat 1955).
• Yekta, Rauf, “Alafranga-Alaturka Mücadelesi”, Tiyatro ve Mûsikî, no, 3, (2 Şubat 1928).
• …………., “Osmanlı Mûsikîsi Hakkında Birkaç Söz” İkdam, Sayı. 1339, (6 Nisan 1898).
• Yükselsin, İbrahim Yavuz, İsmail Fenni Ertuğrul’un Sözel Taksimleri, YLT, İzmir 1994.
• “Yazıksız Necip Asım”, Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, c. 8.