Paşa, Zayıf Mustafa bin Musa, Tarih-i Sefer ve Feth-i Kandiye

Yıl 2013, Sayı: 12, 95 - 107, 01.06.2013

Meltem Aydın

Öz

The Girit Island, where has an important place because of its geographical and strategic position, became a struggle arena of countries which wanted to both take under the control of the Mediterranean trading and outmaneuver in the East Mediterranean. The Island had occupied by Venice in 1204 and in after periods it had been an important role between Ottoman and Venice states . During the period of Fatih, Kanunî, and II. Selim, the Ottoman State had organized many expeditions to the Girit Island where had been used as a military base by other countries against to the Ottomans. However, in order to conquer the Girit the main struggle started in 1645 with the conquering Hanya and the warfare continued over quarter century. It became possible to establish Ottoman sovereignty in Girit in 1669 with the conquering of Kaniye by grand vizier Köprülü Fazıl Ahmet Pasha. The Ottoman - Venice struggle that continued 25 years had been the subject of so many works such as Fetihnâme - Gazanâme. One of these Fetihnames is a manuscript named "Tarih-i Sefer ve Feth-i Kandiye" by Zayıf Mustafa bin Musa who joined the war as an janissary and is located in manuscripts bookshelf in Kütahya Vahidpasha Library. Even though this manuscript has very important details related to conquering of the Girit, it have not been used by researchers studying on the conquering of Girit. In this article, it is aimed to introduce the manuscript named “Tarih-i Sefer and Fethi Kandiye” and to represent the conquering of Kandiye by depending this manuscript

Anahtar Kelimeler

Girit, Kandiye, Köprülü Fazıl Ahmet Pasha, Zayıf

GİRİT’İN FETHİYLE İLGİLİ YENİ BİR ESER “TARİH-İ SEFER VE FETH-İ KANDİYE”

Öz

Sahip olduğu coğrafî ve stratejik konumu ile oldukça önemli bir yere sahip olan Girit adası, tarih boyunca Akdeniz ticaretini kontrol altına almak ve Doğu Akdeniz'de üstünlük sağlamak isteyen devletlerin mücadele alanı olmuştur. 1204’te Venediklilerin hâkimiyeti altına girmiş ve daha sonra ki dönemlerde Osmanlı-Venedik ilişkilerinde önemli bir yer işgal etmiştir. Osmanlı Devleti Akdeniz’de kendisine karşı yapılan saldırılarda bir üs olarak kullanılan Girit’e yönelik Fatih, Kanunî ve II. Selim dönemlerinde çeşitli akınlar gerçekleştirmiştir. Fakat adanın fethine yönelik asıl mücadele 1645'te Hanya'nın fethiyle başlamış ve savaş durumu çeyrek asır devam etmiştir. Girit’te Osmanlı hâkimiyetinin tam olarak kurulması 1669’da Sadrazam Köprülü Fazıl Ahmet Paşa’nın Kandiye’yi fethi ile mümkün olmuştur. Yirmi beş yıl devam eden Osmanlı-Venedik mücadelesi onlarca fetihnâme-gazânâme türü esere konu olmuştur. Bu fetihnâmelerden birisi de sefere yeniçeri gediklisi olarak katılan Zayıf Mustafa bin Musa'ya ait olan ve Kütahya Vahid Paşa Kütüphanesi'nde Elyazmaları Kitaplığı’nda bulunan "Tarih-i Sefer ve Feth-i Kandiye” adlı yazma eserdir. Kandiye’nin fethi ile ilgili çok önemli ayrıntılar içeren bu yazma Girit'in fethi üzerine çalışan araştırmacılar tarafından bu güne kadar kullanılmamıştır. Bu makalede Tarih-i Sefer ve Fethi Kandiye isimli eserin tanıtılması ve esere dayalı olarak Kandiye’nin fethinin anlatılması amaçlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Girit, Kandiye, Köprülü Fazıl Ahmed

Kaynakça

• .