A CRITICAL REVIEW ON SULTĀN-HUSAYN BAYQARA’S SECTARIAN BELONGING

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 28, 134 - 188, 26.12.2023

Alpaslan Fener

Öz

The allegations that Sultān-Husayn Bayqara was Shī‘ite or had Shī‘ite tendencies have been
mentioned many times in the works of various scholars, and these allegations have been repeated
almost without question. According to the claims which are put forward based on some primary
sources in many research works, Sultān-Husayn Bayqara ordered the names of the Twelve Imams
to be mentioned in the prayer sermons and on coins in his early years on the throne because he
tended to Shī‘ism. It is also claimed that he was dissuaded from doing so by a group of Sunnite
bureaucrats and scholars around him. The researchers argue that the information found in some
primary sources proves that Bayqara was Shī‘ite or aimed to make Shī‘ism the state religion.
However, it is seen that all these claims and interpretations are false when the primary sources are
carefully studied. Hence, in this work, these assertions and interpretations that researchers often
put forward are reexamined and falsified through a comparative analysis of primary sources with
the help of the auxiliary sciences of history.

Anahtar Kelimeler

History, Iran, Timurids, Sultān-Husayn Bayqara, ‘Alī Şīr Nawā’ī

Sultân-Hüseyin Baykara’nın Mezhepsel Aidiyeti Üzerine Eleştirel Bir İnceleme

Öz

Sultân-Hüseyin Baykara’nın Şiî yahut teşeyyu‘ya (Şiîleşmeye) temayülü olduğu yönündeki iddialar, muhtelif araştırmacıların eserlerinde birçok kere zikredildiğinden şüyu bulmuş ve doğruluğu neredeyse sorgulanmadan tekrar edilegelmiştir. Çok sayıda araştırma eserinde, bazı ana kaynaklara dayanılarak ileri sürülen bu savlara göre Sultân-Hüseyin Baykara tahta çıktığı ilk yıllarda, Şiîliğe meylettiği için hutbe ve sikkelerde On İki İmam’ın adlarının anılması yönünde bir emir vermiştir. Fakat Sünnî yöneticiler ve âlimlerin müdahalesi neticesinde bu meylinden vazgeçmiştir. Bazı ana kaynaklarda geçtiği tespit edilen bu bilgiler, araştırmacılara göre Baykara’nın aslında Şiî olduğunun, dahası bu mezhebi devletin resmi inancı yapmak istediğinin kanıtıdır. Ancak konuya dair bütün birincil kaynaklar dikkatle incelendiğinde, bu iddiaların ve yorumların yanlış olduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu çalışmada, araştırmacıların sıklıkla öne sürdüğü bu iddialar ve yorumlar, tarihe yardımcı disiplinlerden de faydalanılarak, birincil kaynaklar üzerinden yapılacak karşılaştırmalı bir analiz ile çürütülecektir.

Anahtar Kelimeler

Tarih, İran, Timurlular, Sultân-Hüseyin Baykara, Ali Şîr Nevâyi, Abdurrahman Câmî.

Teşekkür

Bu çalışma, yazarının İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türkiyat Araştırmaları Anabilim Dalında hazırladığı doktora tezinden üretilmiştir. Önerileri ile çalışmanın olgunlaşmasına katkıda bulunan M. Sait Türkhan’a, Ertuğrul Ökten’e, İsrafil Babacan’a, Funda Öztürk’e ve sevgili eşim Esra Fener’e teşekkürü bir borç bilirim.

Kaynakça

• Abisaab, Rula Jurdi, Converting Persia: Religion and Power in the Safavid Empire, London; New York: I.B. Tauris, 2004.
• Aka, İsmail, Timur ve Devleti, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları, 2. Basım, 2000.
• Aka, İsmail, “Timurlular (1370-1506)”, Kuruluş ve Çöküş Süreçlerinde Türk Devletleri Sempozyumu Bildirileri, 5-6 Kasım 2007, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Yayınları, 2008: 171-192.
• Aka, İsmail, Timurlular: Orta Asya’nın Parlak Devri, İstanbul: Kronik Kitap, 2019.
• Aka, İsmail, “X. Yüzyıldan XX. Yüzyıla Kadar Şiilik”, Milletlerarası Tarihte ve Günümüzde Şiilik Sempozyumu (Tebliğler ve Müzakereler), 13-15 Şubat 1993, İstanbul: İlmî Neşriyat, 1993: 69-103.
• Alam, Muzaffar, “A Muslim State in a Non-Muslim Context”, Mirror for the Muslim Prince: Islam and the Theory of Statecraft, ed. Mehrzad Boroujerdi, Syracuse; NY: Syracuse University Press, 2013: 160-189.
• Alam, Muzaffar, The Languages of Political Islam: India 1200-1800, Chicago: University of Chicago Press, 2004.
• Alam, Muzaffar, Hindistan’ta İslam: Siyasi Dil ve Siyaset Kültürünün İnşası (1200-1800), İstanbul: Vakıfbank Kültür Yayınları, 2022.
• Alan, Hayrunnisa, Sultân Ebû Said Devri Timurlu Tarihi (1451-1469), Doktora Tezi, İstanbul: Mimar Sinan Üniversitesi, 1996.
• Algar, Hamid, Abdurrahman Câmî, çev. Abdullah Taha Orhan - Zeyneb Hafsa Orhan, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2016.
• Algar, Hamid, Jami, New Delhi: Oxford University Press, 2013.
• Algar, Hamid, “Naqshbandis and Safavids: A Contribution to the Religious History of Iran and Her Neighbors”, Safavid Iran and Her Neighbors, ed. Michel M. Mazzaoui, Salt Lake City, Utah: University of Utah Press, 2003: 7-48.
• Algar, Hamid, Nakşibendilik, çev. Cüneyt Köksal vd., İstanbul: İnsan Yayınları, 6. Basım, 2019.
• Alî el-Kârî, Nûreddin Ali b. Muhammed b. Sultân Molla, Şemmü’l-‘Avârız fî Zemmi’r-Revâfız, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Atıf Efendi, 2824.
• Alî el-Kârî, Nûreddin Ali b. Muhammed b. Sultân Molla, Şemmü’l-‘Avârız fî Zemmi’r-Revâfız, haz. Mecid el-Halife, Kahire: Merkezü’l-Furkan li’d-Dirasati’l-İslamiyye, 1425.
• Atçıl, Abdurrahman, “Mobility of Scholars and the Formation of a Self-Sustaining Scholarly System in the Lands of Rum during the Fifteenth Century”, Literature and Intellectual Life in Medieval Anatolia, ed. Andrew S. C. Peacock - Sara Nur Yıldız, Wurzbug: Ergon Verlag, 2016: 315-332.
• Baburname: Babur’un Hatırâtı, 2 Cilt, çev. Reşit Rahmeti Arat, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi, 1970.
• Babur, Zahiru’d-dîn Muhammad, The Bābur-nāma in English (Memoirs of Babur), çev. Annette Susannah Beveridge, 2 Cilt, London: Luzac, 1922.
• Babur Mirza, Zahiruddin Muhammad, Baburnama: Part One Fergana and Transoxiana Chagatay Turkish Text with Abdul-Rahim Khankhanan’s Persian Translation, haz. W. M. Thackston. Harvard University, 1993.
• Bâharzî, Abdülvasî Nizâmî, Makâmât-ı Câmî: Gūşehâî ez Târîh-i Ferhengî ve İctimâî-i Horâsân der Asr-i Tîmûriyân, nşr. Necîb Mâyil-i Herevî, Tahran: Neşr-i Ney, 1371.
• Bâharzî, Kemâleddin Abdülvasî Nizâmî-yi, Makāmât-ı Câmî: Molla Câmî’den Ali Şîr Nevâî ve Sultan Baykara’ya Şahitliklerim, çev. Veysel Başçı, İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2016.
• Bashir, Shahzad, “After the Messiah: The Nūrbakhshiyya in Late Timurid and Early Safavid Times”, Society and Culture in the Early Modern Middle East: Studies on Iran in the Safavid Period, ed. Andrew J. Newman, Leiden: Brill, 2003.
• Bashir, Shahzad, “The Risalat al-Hudâ of Muhammad Nurbakhsh (d. 869/1464): Critical Edition with Introduction”, Rivista degli Studi Orientali, 75/1-4 (2001): 87-137.
• Bashir, Shahzad, Between Mysticism and Messianism: The Life and Thought of Muḥammad Nūrbak̲š (d. 1464), Doktora Tezi, Yale University, 1998.
• Bashir, Shahzad, Messianic Hopes and Mystical Visions: The Nūrbakhshīya Between Medieval and Modern Islam, Columbia: University of South Carolina Press, 2003.
• Beveridge, H, “The Coinage of Husayn Baikara”, Journal of the Royal Asiatic Society, 46/1 (Ocak 1914): 142-143.
• Bockholt, Philip, Weltgeschichtsschreibung zwischen Schia und Sunna: Ḫvāndamīrs Ḥabīb as-siyar im Handschriftenzeitalter, Leiden: Brill, 2021. Bockholt, Philip, Ein Besteller der islamischen Vormoderne: Zur Verbreitung von Ḫvāndamīrs Ḥabīb as-siyar von Anatolien bis auf den indischen Subkontinent, Wien: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, 2022.
• Browne, Edward G., A Literary History of Persia, Cambridge: Cambridge University Press, 1964.
• Browne, Edward G., Ez Sa’dî tâ Câmî: Târîh-i Edebî Îrân ez Nîme-i Karn-ı Heftom ta Âhir-i Karn-ı Nohhom-ı Hicrî Asr-ı İstilâ-yi Moğûl ve Tâtâr, çev. Ali Asgar Himet, Tahran: Kitabhâne-i İbn Sînâ, 2. Basım, 1339.
• Ca‘feriyân, Resûl, Siyâset ve Ferheng-i Rûzigâr-ı Safevî, 2 Cilt, Tahran: Neşr-i İlm, 2. Basım, 1392.
• Ca‘feriyân, Resûl, Safeviyye der-Arsa-i Dîn, Ferheng ve Siyâset, 3 Cilt, Kum: İntişârât-ı Pejûheşkede-i Havza ve Dânişgâh, 1379.
• Ca‘feriyân, Resûl, “Men Mehdî Hestem: (Tercüme-i Risâletü’l-Hüdâ) Te’lîf-i Seyyid Muhammed Nûrbahş”, Peyâm-ı Bahâristân 5/17 (1391): 698-712.
• Calmard, Jean, “Les rituels Shî’ites et le Pouvoir: L’imposition du Shî’isme Safavide: Eulogie et Malédictions Canoniques”, Etudes Safavides, ed. Jean Calmard. Paris-Téhéran: Institut Français de Recherche en Iran, 1993: 109-150.
• Câmî, Nûreddîn Abdurrahmân b. Ahmed. Dîvân-i Câmî. nşr. ‘lâ Hân Efsah-zâd. 2 Cilt. Tahran: Mîrâs Mektûb, 1378.
• Codrington, O, “Note on Coinage of Husayn Baikara”, Journal of the Royal Asiatic Society 45/2 (Nisan 1913): 432-434.
• Cünâbedî, Mîrza Hasan Beg, Ravzatu’s-Safeviyye, nşr. Gulamrızâ Tabâtabâ’î Mecid, Tahran: Bünyâd-ı Mevkûfât-ı Doktor Mahmûd Afşâr, 1378.
• Dames, M. Longworth, “Coinage of Husayn Baikara”, Journal of the Royal Asiatic Society 45/4 (Ekim 1913): 1048-1049.
• Dâvûdî, Abdülmecîd Nâsırî, Teşeyyu‘ der-Horâsân-ı Ahd-i Tîmûriyân, Meşhed: Âsitan-ı Kuds-i Rezevi Bünyâd-i Pejûheşhây-i İslâmî, 1378.
• Dunbar, Robert William, Zayn al-Dīn Maḥmūd Vāṣifī and the Transformation of Early Sixteenth Century Islamic Central Asia, Bloomington, Indiana: Indiana University, Doktora Tezi, 2015.
• Eckmann, Janos, “Çağatayca”, Târîhî Türk Şîveleri, haz. Mehmet Akalın, Ankara: Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, 1979: 225-262.
• Eckmann, Janos, Harezm, Kıpçak ve Çağatay Türkçesi Üzerine Araştırmalar, ed. Osman Fikri Sertkaya, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, 1996.
• Elias, Jamal J., “The Sufi Lords of Bahrabad: Sa’d al‐Din and Sadr al‐Din Hamuwayi”, Iranian Studies 27/1-4 (1994): 53-75.
• Erdoğan, Özden, Conception of Political Power and the Timurid Cultural Achievements during the Reign of Sultan Husayn Bayqara, Ankara: Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Doktora Tezi, 2023.
• Fazlıoğlu, İhsan, “Osmanlı felsefe-biliminin arkaplanı: Semerkand matematik-astronomi okulu”, Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi, 14 (2003); 1-66.
• Forbes-Manz, Beatrice - Beveridge, A. “Mīrk̲h̲wānd”. Encyclopaedia of Islam Second Edition, Leiden: Brill, 1993: 7/126-127.
• Forbes-Manz, Beatrice, Power, Politics and Religion in Timurid Iran, Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
• Gross, Jo-Ann - Urunbaev, Asom, The Letters of Khwāja ʾUbayd Allāh Aḥrār and His Associates, Leiden: Brill, 2002.
• Gülçîn-i Meânî, Ahmed, Kârvân-ı Hind: Der-Ahvâl u Âsâr-ı Şâ‘irân-ı Asr-i Safevî ki be-Hind Reftend, 2 Cilt, Meşhed: İntişârât-ı Âstân-ı Kuds-i Rezevî, 1369.
• Güneş, Hasan Hüseyin, “Ehl-i Sünnet Ekolünün Ehl-i Beyt Kavramına Getirdiği Yorumlar (Tathir Ayeti Işığında Esbâbu’n-Nuzûl Çalışmaları ve Tefsîlerin Yaklaşımları)”, Alevilik Araştırmaları Dergisi, 10 (2015), 143-159.
• Harîrîzâde Mehmed Kemâleddin, Tibyânü Vesâ’ili’l-Hakâ’ik fî Beyâni Selâsili’t-Tarâ’ik, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, İbrahim Efendi, 432.
• Heidarzadeh, Tofigh, “Patronage, Networks and Migration: Turco-Persian Scholarly Exchanges in the 15th, 16th and 17th Centuries”, Archives Internationales d’Histoire Des Sciences, 55/155 (2005): 419-434.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Faslî ez Hulâstü’l-Ahbâr, nşr. Gûyâ-İtimâdî, [y.y.]: Müessese-i Hıdemât-ı Ferhengî-i Resâ, 1345.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Habîbü’s-Siyer fî Ahbâri Efrâdi’l-Beşer, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Damad İbrahim Paşa, 901.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Habîbü’s-Siyer fî Ahbâri Efrâdi’l-Beşer, Tahran: Kitâbhâne-i Meclis-i Şûrâ-yi Millî, 3159.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Hulâsatü’l-Ahbâr fî Beyâni Ahvâli’l-Ahyâr, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, 3191.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Hulâsatü’l-Ahbâr fî Beyâni Ahvâli’l-Ahyâr, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, 3190.
• Hândmîr, Gıyâsüddîn b. Hümâmeddîn, Hulâsatü’l-Ahbâr fî Beyâni Ahvâli’l-Ahyâr, nşr. Mîr Hâşim Muhaddis, Tahran: İntişârât-ı Merkez-i Ma‘ârif-i Bozorg-i İslâmî, 1399.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Meâsirü’l-Mülûk ve Hâtime-i Hulâstü’l-Ahbâr ve Kânûn-ı Hümâyûn, nşr. Mîr Hâşim Muhaddis, Müessese-i Hıdemât-ı Ferhengî-i Resâ, 1372.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Târîh-i Habîbü’s-Siyer fi Ahbâri Efrâdi’l-Beşer, thk. Muhammed Debîr-i Siyâkî, Tahran: Kitabfurûş-i Hayyam, 4. Basım, 1380.
• Hândmîr, Gıyâseddîn b. Hümâmeddîn, Târîh-i Ravzatu’s-Safâ fi Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ, thk. Cemşîd Keyânfer, Tahran: İntişârât-ı Esâtir, 1375.
• İsfizârî, Muînüddîn Muhammed Zemcî, Ravzâtü’l-Cennât fî Evsâf-ı Medîne-i Herât, Tahran: Kitâbhâne-i Meclis-i Şûrâ-yi Millî, Meclis, 2298.
• İsfizârî, Muînüddîn Muhammed Zemcî, Ravzâtü’l-Cennât fî Evsâf-ı Medîne-i Herât, 2 Cilt, nşr. Seyyid Muhammed Kâzım İmâm, Tahran: İntişârât-ı Dânişgâh-ı Tahran, 1339.
• İsfizârî, Muîniddîn Muhammed Zemcî, Münşe’ât-ı İsfizârî, nşr. Seyyid Emîr Cihâdî Hüseynî, Tahran: Kitabhâne-i Müze ve Merkez-i Esnâd-ı Meclis-i Şûrâ-yi İslâmî, 1398.
• İvoghli Haydar, Majmû’a-yi Murâsalât, The British Library Add. 7688. Kafadar, Cemal, İki Cihan Âresinde: Osmanlı Devletinin Kuruluşu, İstanbul: Metis Yayınları, 2019.
• Karasoy, Yakup – Toker, Mustafa, Türklerde Şecere Geleneği ve Anonim Şibanî-nâme Konya: Tablet Kitabevi, 2005.
• Kargı-Ölmez, Zuhal, Mahbûbü’l-Kulûb: İnceleme-Metin-Sözlük, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Doktora Tezi, 1993.
• Kazvînî, Kādî Ahmed Gaffârî, Târîh-i Cihân-ârâ, thk. Seyyid Ebu’l-Kâsım Mar’aşî, Tahran: Kitâbfurûş-i Hâfız, 1343.
• Köprülü, Fuat, “Anadolu’da İslâmiyet: Türk İstilâsından Sonra Anadolu Tarih-i Dînisine Bir Nazar ve Bu Tarihin Menbaları”, Anadolu’da İslâmiyet, haz. Mehmet Kanar, İstanbul: İnsan Yayınları, 1996: 41-122.
• Köprülüzade Mehmed Fuad, “Anatolıda İslâmiyyet: Türk İstilâsından Sonra Anatolı Târîh-i Dîniyyesine Bir Nazar ve Bu Târîhin Menba‘ları”, Dârülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası 2/6 (1339/1923): 457-486.
• Lane, Edward William, An Arabic-English Lexicon, 5 Cilt, London: Williams and Norgate, 1874.
• Lane-Poole, Stanley, Catalogue of Oriental Coins in the British Museum, ed. Reginald Stuart Poole, London: The Trustees of the British Museum; Longmans, 1882.
• Le Gall, Dina, A Culture of Sufism: Naqshbandis in the Ottoman World 1450-1700, Albany: State University of New York Press, 2005.
• Le Gall, Dina, Bir Sûfî Kültürü Olarak Osmanlı’da Nakşibendilik (1450-1700), çev. İrfan Kelkitli, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2016.
• Lentz, Thomas W. - Lowry, Glenn D, Timur and the Princely Vision: Persian Art and Culture in the Fifteenth Century, Washington, DC: Arthur M. Sackler Gallery, Smithsonian Institution, 1989.
• Mazzaoui, Michel M., The Origins of the Ṣafawids: Šīʻism, Ṣūfism, and the Ġulāt, Wiesbaden: Franz Steiner Verlag, 1972.
• Melville, Charles, “Pādshāh-i Islām: The Conversion of Sultan Maḥmūd Ghāzān Khān”, Persian and Islamic Studies: In Honour of P. W. Avery, ed. Charles Melville, Cambridge: University of Cambridge, Centre of Middle Eastern Studies, 1990.
• Memoirs of Zehir-ed-Din Muhammed Baber: Emperor of Hindustan, çev. John Leyden - William Erskine, London: Longman, 1826.
• Mîrhând, Hamîdüddîn Muhammed b. Burhâneddîn Hâvendşâh, Ravzatu’s-Safâ fi Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ, thk. Abbâs Pervîz [?], Tahran: Müessese-i Hayyam ve İntişarat-ı Piruz, 1339.
• Mîrhând, Hamîdüddîn Muhammed b. Burhâniddîn Hâvendşâh, Ravzatu’s-Safâ fi Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Hamidiye, 946.
• Mîrhând, Hamîdüddîn Muhammed b. Burhâniddîn Hâvendşâh, Ravzatu’s-Safâ fi Sîreti’l-Enbiyâ ve’l-Mülûk ve’l-Hulefâ, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Hamidiye, 947.
• Momen, Moojan, An Introduction to Shi’i Islam: The History and Doctrines of Twelver Shi’ism, New Haven: Yale University Press, 1985.
• Muhammed Sâlih, Die Scheibaniade. Ein Özbegisches Heldengedicht in 76 Gesängen von Prinz Mohammed Salih aus Charezm, çev, Hermann Vambery, Wien, 1885.
• Mütercim Âsım Efendi, el-Okyânûsu’l-Basît fî Tercemeti'l-Kâmûsu'l-Muhît, 6 Cilt, İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2014.
• Nassiri, Giv, Turco-Persian Civilization and The Role of Scholars’ Travel and Migration in Its Elaboration Continuity, Berkeley: University of California, Doktora Tezi, 2002.
• Newman, Andrew J., Twelver Shiism: Unity and Diversity in the Life of Islam, 632 to 1722, Edinburgh: Edinburgh University Press, 2013.
• Nevâyî, Abdülhüseyn, Esnâd ve Mükâtebât-ı Siyasî-i İrân, Tahran: Müessese-i Mütalaât-ı İslâmî-i Danişgâh-ı McGill Şube-i Tahrân, 1984.
• Ökten, Ertuğrul, “Scholars and Mobility: A Preliminary Assessment from the Perspective of al-Shaqayiq al-Nu’maniyya”, Osmanlı Araştırmaları, 41 (2013): 55-70.
• Ökten, Ertuğrul, Jāmī (817-898/1414-1492): His Biography and Intellectual Influence in Herat, Illinois: University of Chicago, Doktora Tezi, 2007.
• Öztürk, Eyüp, İbnü’s-Serrâc ve Müvelleh Dervişler Teşvîku’l-Ervâh ve’l-Kulûb ilâ Zikri Allâmi’l-Guyûb İsimli Eseri Bağlamında, Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, 2011.
• Öztürk, Özkan, Siyaset ve Tasavvuf: Osmanlı Siyasi Düşüncesinde Tasavvufun Tezahürleri, İstanbul: Dergah Yayınları, 2015.
• Öztürk, Sena Fidan, After the Timurid Renaissance: Scholarly Mobility Between the Lands of Rum and Acem from the Fourteenth Through the Sixteenth Century, İstanbul: İstanbul Şehir University, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Peacock, A.C.S., Islam, Literature and Society in Mongol Anatolia, Cambridge University Press, 2019.
• Pfeiffer, Judith, Conversion to Islam Among the Ilkhans in Muslim Narrative Traditions: The Case of Aḥmad Tegüder Volume One, Doktora Tezi, University of Chicago, 2003.
• Piemontese, Angelo M., “Notizia di Due Manoscritti Autografi Persiani («Xulāṣat al-Axbār» di Xwāndamīr e «Ḥilyat al-Muttaqīn» di Muḥammad Bāqir Majlisī)”, Rivista degli Studi Orientali 46/1/2 (1971): 39-49.
• Quinn, Sholeh A, “The Historiography of Safavid Prefaces”, Safavid Persia: The History and Politics of An Islamic Society, ed. Charles Melville, 1-25, London & New York: I.B.Tauris, 1996.
• Quinn, Sholeh A, “The Safavid Chroniclers: A Brief Overview”, Persian Historiography: A History of Persian Literature, ed. Charles Melville, London & New York: I.B.Tauris, 2012.
• Quinn, Sholeh A, “The Timurid Historiographical Legacy: A Comparative Study of Persianate Historical Writing”, Society and Culture in the Early Modern Middle East: Studies on Iran in the Safavid Period, ed. Andrew J. Newman, Leiden: Brill, 2003.
• Rizvi, Sajjad H., “Before the Safavid-Ottoman Conflict: Jāmī and Sectarianism in Timurid Iran and Iraq”, Jāmī in Regional Contexts, ed. Thibaut d’Hubert - Alexandre Papas, Leiden Brill, 2018: 227-255.
• Rizvi, Saiyid Athar Abbas, A Socio-intellectual History of the Isnā ʼAsharī Shīʼīs in India: 7th to 16th century A.D. with An Analysis of Early Shīʼism, 2 Cilt, Canberra: Marifat Publishing House, 1986.
• Rodgers, Charles James, Catalogue of the Coins in the Government Museum: Lahore, Calcutta: Baptist Mission Press, 1891.
• Rodgers, Charles James, Catalogue of the Coins: Part II Miscellaneous Muhammadan Coins, Calcutta: Baptist Mission Press, 1894.
• Roemer, Hans Robert, “The Successors of Tīmūr”, The Cambridge History of Iran, ed. Peter Jackson - Lawrence Lockhart, 98-146, Cambridge; New York: Cambridge University Press, 1986.
• Rûmlû, Hasan Beg, Ahsenü’t-Tevârîh, nşr. Abdülhüseyn Nevâyî, Tahran: İntişârât-ı Esâtîr, 1384.
• Semerkandî, Kemâleddîn Abdürezzâk, Matla‘-ı Sa‘deyn ve Mecma‘-ı Bayhreyn, 2 Cilt, nşr. Abdülhüseyn Nevâyi, Tahran: Pejûheşgâh-ı Ulûm-ı İnsânî ve Mütalaât-ı Ferhengî, 1383.
• Semerkandî, Kemâleddîn Abdürezzâk, Matla‘-ı Sa‘deyn ve Mecma‘-ı Bayhreyn, Edirne: Selimiye Kütüphanesi, 4691.
• Stickel, Gustav - Tiesenhausen, Vladimir, “Die Werthbezeichnungen auf muhammedanischen Münzen”, Zeitschrift der Deutschen Morgenländischen Gesellschaft 33/3 (1879), 341-386.
• Subtelny, Maria Eva, Timurids in Transition: Turko-Persian Politics and Acculturation in Medieval Iran, Leiden: Brill, 2007.
• Seyyid Muhammed Nûrbahş, “Risâletü’l-Hüdâ [Men Mehdî Hestem]-i Seyyid Muhammed Nûrbahş”, Mehdiyân-ı Durûğîn be-zemime-i se Risâle, nşr. Resûl Ca‘feriyan, Tahran: Neşr-i İlm, 1391, 351-372.
• Şîrâzî, Abdî Beg, Tekmiletü’l-Ahbâr, nşr. Abdülhüseyn Nevâyi, Tahran: Neşr-i Ney, 1369 hş.
• Şîrâzî, Abdî Beg, Tekmiletü’l-Ahbâr, Tahran: Kitâbhâne-i Meclis-i Şûrâ-yi Millî, Meclis, 8401.
• Şüşterî, Seyyid Nûrullâh, Mecâlisü’l-Mü’minîn, 2 Cilt, Tahran: Kitâbfuruş-i İslâmiyye, 1377.
• Şüşterî, Nûrullâh, Mecâlisü’l-Mü’minîn, İstanbul: Süleymaniye Kütüphanesi, Esad Efendi, 1280.
• Takavî, Âbid - Nîkgoftâr, Ahmed, “Sikke-şinâsî der-Devrân-ı Şâh Sultân Hüseyn-i Baykara der-Mahdûde-i Târîhî-i Horâsân-ı Bozorg (bâ-Tekiye-i Rûykerd-i Mezhebî)”, Pejuheş-nâme-i Horâsân-ı Bozorg 6/20 (1394): 97-109.
• Tebrîzî, Hâfız Hüseyn-i Kerbelâî, Ravzâtü’l-Cinân ve Cennâtü’l-Cenân, 2 Cilt, thk. Ca’fer Sultân el-Kurrâ’î, Tahran: İntişârât-ı Bungâh-ı Tercüme ve Neşr-ı Kitâb, 1349.
• The Baburnama: Memoirs of Babur, Prince and Emperor, çev. Wheeler M. Thackston. NewYork: Oxford University Press, 1996.
• Thomas, Edward, “On the Coins of the Kings of Ghazni”, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland 9 (1847), 267-386.
• Thomas, Edward, “Supplementary Contributions to the Series of the Coins of the Kings of Ghazni”, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland 17 (1860), 138-208.
• Tiesenhausen, Vladimir, Notice sur Une Collection de Monnaies Orientales de M. le comte S. Stroganoff, St. Pétersbourg: Imprimerie de l’Académie Impériale des Sciences, 1880.
• Togan, A. Zeki Velidi, Tarihte Usul, İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, 2019.
• Tuhtiyef, İrfan, Siyaset-i Pûlî-Mâlî-yi Tîmûr ve Hânedân-ı Û ve Sikkehâ-yi Ânhâ, haz. Behmen Ekberî, Kum: Kitâbhâne-i Bozorg-i Hazret-i Âyetullah el-Uzmâ Mar’aşî Necefî, 1377.
• Vâsıfî, Zeynüddin Mahmûd, Bedâyi‘ü’l-Vekâyi‘, 2 Cilt, nşr. Aleksander Boldyrev. İntişarât-ı Bünyâd-ı Ferheng-i İrân, 2. Basım, 1350.
• Weismann, Itzchak, The Naqshbandiyya: Orthodoxy and Activism in a Worldwide Sufi Tradition, London: Routledge, 2007.
• Yüksel, Musa Şamil, Timurlularda Din-Devlet İlişkisi, Ankara: Türk Tarih Kurumu, 2. Basım, 2021.
• İnternet Kaynakları
• Algar, Hamid - Alpaslan, Ali, “Hüseyin Baykara”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/huseyin-baykara Aka, İsmail, “Hândmîr”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/handmir
• Algar, Hamid, “Kobrawiya II. The Order”, Encyclopædia Iranica, 22 Ekim 2023, https://www.iranicaonline.org/articles/kobrawiya-ii-the-order Aka, İsmail. “Mîrhând”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/mirhand
• Aka, İsmail, “Timurlular”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/timurlular#1
• Baktır, Mustafa. “Hutbe”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 22 Ekim 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/hutbe
• Gündüz, Tufan. “Safevîler”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 22 Ekim 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/safeviler#1
• Haase, C. P, “Abd-Al-Razzaq Samarqandi,” Encyclopædia Iranica, 22 Ekim 2023, https://iranicaonline.org/articles/abd-al-razzaq-samarqandi-historian-and-scholar-1413-82
• Lugat-nâme, 22 Ekim 2023, https://dehkhoda.ut.ac.ir/fa/dictionary Okumuş, Ömer. “Câmî, Abdurrahman”. TDV İslâm Ansiklopedisi. 22 Ekim 2023. https://islamansiklopedisi.org.tr/cami-abdurrahman Öz, Mustafa, “Teberrî”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/teberri
• Rogers, J. M., “Aḥrār, Ḵᵛāja ʿObaydallāh”, Encyclopædia Iranica, 22 Ekim 2023, https://iranicaonline.org/articles/ahrar-kaja-obaydallah-b Storey, Charles Ambrose. “General History”. Storey Online. 22 Ekim 2023. https://referenceworks.brillonline.com/entries/storey-online/1-general-history-COM_10201000
• Tâcbahş, Hasan. “Bahâ’ü’d-devle Râzî”. Dânişnâme-i Cihân-ı İslâm. 22 Ekim 2023. https://rch.ac.ir/article/Details/12029?%D8%A8%D9%87%D8%A7%D8%A1%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%88%D9%84%D9%87-%D8%B1%D8%A7%D8%B2%DB%8C
• Tekin, Oğuz, “Sikke”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/sikke
• Türkoğlu, İsmail, “Şeybânî Han”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/seybani-han
• Türkoğlu, İsmail, “Şeybânîler”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/seybaniler
• Uslu, Recep. “Herat”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 22 Ekim 2023, https://islamansiklopedisi.org.tr/herat
• Online Sikke Katalogları
• Kitabhâne-i Müze-i Millî-i Melik, 5000.06.01094. 22 Ekim 2023. http://malekmuseum.org/en/artifact/5000.06.01094/%D8%B3%DA%A9%D9%87+%D9%86%D9%82%D8%B1%D9%87+%D8%B3%D9%84%D8%B7%D8%A7%D9%86+%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86+%D8%A8%D8%A7%DB%8C%D9%82%D8%B1%D8%A7+%D8%AA%DB%8C%D9%85%D9%88%D8%B1%DB%8C
• The David Collection, C 97. 2 Ekim 2022, https://www.davidmus.dk/en/collections/islamic/dynasties/timurids-and-turkmen/coins/c97?back=1&show=faq
• The David Collection, C 341. 2 Ekim 2022, https://www.davidmus.dk/en/collections/islamic/dynasties/timurids-and-turkmen/coins/c341?back=1&show=faq