Research Article
BibTex RIS Cite

A Critical Discourse Analysis on the Novel The Name of the Rose from the Perspective of Foucauldian Relationship between Knowledge, Power, and Subjectivity

Year 2024, Issue: 24, 93 - 121, 21.05.2024
https://doi.org/10.26650/4boyut.2024.1465160

Abstract

At first glance, although Umberto Eco’s novel The Name of the Rose seemingly depicts a murder in 14th-century medieval Italy, it whispers to its readers about the power held by the church, the conflicts between religious orders, philosophy, the dominant worldview of the era, knowledge production and dissemination, librarianship, and the dark Europe of the Middle Ages. In academic literature, The Name of the Rose has been extensively studied in terms of its literary techniques, symbols, and narrative structure. A review of the literature reveals studies to have focused on various aspects, including semiotic analyses, discussions on postmodern literary techniques and symbols, interrogations of scientific knowledge and reality, analyses of detective and murder plots, examinations of library science and librarianship, explorations of mass media and sociology of religion, and the integration of literary works with the history of science and philosophy. In contrast to the existing literature, this study employs a critical discourse analysis using the Foucauldian paradigm of knowledgepower-subject relations to scrutinize the character relationships, narrative structure, and other defining elements presented in Umberto Eco’s The Name of the Rose. This study’s findings suggest the novel’s narrative construction of church authority to be aimed at maintaining its legitimacy by controlling the production and distribution of knowledge. As places where knowledge is preserved and disseminated, libraries in this context are portrayed differently from their contemporary understanding and are depicted as structures that store and protect books. Furthermore, Eco reconfigures the relationship among knowledge, power, and subject in the transition from a theocentric to an anthropocentric worldview, allegorically portraying the first steps of the Enlightenment era in his narrative. In conclusion, this study is envisioned to inspire future research endeavors by unveiling the intricate relationship among knowledge, power, and subject from a Foucauldian perspective through the lens of The Name of the Rose. While this study is confined to the analysis of The Name of the Rose, future investigations comparing how different literary works or artistic expressions address this relationship could offer deeper insights.

Thanks

This article is the result of an effort I have been working on since my master's degree. Although I wrote the article myself, I would like to express my heartfelt thanks to Nedim Bayhan, who has always believed in what I was trying to accomplish and made me feel proud of my achievements.

References

  • Alkan, C. (2015). Oryantalizm: Coğrafi Ayrımdan Söylemsel Ayrışmaya Türk Düşünce Hayatı Örneği. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji ABD Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Babür Metin, P. (2015). Spinoza ve Özgürlük. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ABD Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Balcı, A. (2015). Michel Foucault’da Metod: Arkeoloji, Soybilim ve Etik. International Journal of Political Studies, 1(1), 26-34. google scholar
  • Baxter, D. G. (1989). Murder and Mayhem in a Medieval Abbey: The Philosophy of The Name of the Rose. The Journal of Speculative Philosophy, 3(3), 170-189. google scholar
  • Bilgin, N. (1999). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. google scholar
  • Bloor, M., & Bloor, T. (2007). The Practice of Critical of Discourse Analysis. Great Britain: Hodder Arnold. google scholar
  • Borges, J. L. (1941). Babil Kitaplığı. Ölüm ve Pusula. içinde İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Braswell, L. (1987). Meta-Psychomachia in Eco’s ‘The Name of the Rose. Mosaic: A Journal for the Interdisciplinary Study ofLiterature, 20(2), 1-11. google scholar
  • Carballido, E. (1971). I Too Speak of the Rose. G. E. Woodward (Dü.) içinde, The Modern Stage in Latin America: Six Plays. Newyork: Dutton. google scholar
  • Cevizci, A. (2009). Felsefe Ansiklopedisi. Ankara: Ebabil Yayıncılık. google scholar
  • Corry, L., & Giovanolli, R. (1992). Jorge Borges, Author of the Name of the Rose. Poetics Today, 13(3), 425-445. doi:10.2307/1772870 google scholar
  • Davidson, A. I. (2002). Arkeoloji, Geneoloji, Etik. Foucault ve Bilginin Arkeolojisi (V. Urhan, Çev.). içinde İstanbul: Paradigma. google scholar
  • Demir, S. (2009). Göstergebilim, Umberto Eco ve Yapıtları Bağlamında Göstergebilime Katkıları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Descartes, R. (1998). İlk Felsefe Üzerine Metafizik Düşünceler. (M. Karasan, Çev.) İstanbul: M.E.B. Yayınları. google scholar
  • Desogus, P. (2009). The Episteme of The Name of The Rose: Umberto Eco’s Encyclopedia and Michel Foucault’s Episteme. Semiotics, 253-261. doi:10.5840/cpsem200916 google scholar
  • Dreyfus, H. L., & Rabinow, P. (1983). Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics (2nd Edition b.). University of Chicago Press. google scholar
  • Eco, U. (2018). Gülün Adı. İstanbul: Can yayınları. google scholar
  • Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language. London and Newyork: Longman. google scholar
  • Fairclough, N. (2013). Critical Discourse Analysis and Critical Policy Studies. Critical Policy Studies, 7(2), 177-197. google scholar
  • Foucault, M. (1980). Power/Knowledge: SelectedInterviews & Other Writings -1972 -1977. New York: Pantheon Books. google scholar
  • Foucault, M. (1999). Bilginin Arkeolojisi. (V. Urhan, Çev.) İstanbul: Birey Yayıncılık. google scholar
  • Foucault, M. (2004). Nietzche, Soybilim, Tarih. Seçme Yazılar 5: Felsefe Sahnesi (I. Ergüden, Çev., s.230-253). içinde İstanbul: Ayrntı Yayınları. google scholar
  • Foucault, M. (2011). Özne ve İktidar, Seçme Yazılar II (2. Baskı b.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Foucault, M. (2015). İktidarın Gözü. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Foucault, M. (2018). Cinselliğin Tarihi (9. b.). (H. U. Tanrıöver, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Game, A. (1998). Toplumsalın Sökümü. (M. Küçük, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. google scholar
  • Garrett, J. (1991). Missing Eco: On Reading The Name of the Rose as Library Criticism. Library Quarterly, 61(4), 373-388. doi:10.1086/602394 google scholar
  • Genç, Ö. (2011). Ortaçağ Avrupası’nda Kadın Algısı. A. Çetin (Dü.) içinde, Ortaçağ’da Kadın (s. 241296). Ankara: Lotus Yayınevi. google scholar
  • Goh, R. B. (1990). In Pursuit of the Thing: Umberto Eco’s Semiotics, Narrative and the Detective Story in The Name of the Rose. Journal of the Australasian Universities Modern Language Association(73). google scholar
  • Guerra, A., & Braga, M. (2014). The Name of the Rose: A Path to Discuss the Birth of Modern Science. Science & Education(23), 643-654. doi:10.1007/s11191-012-9543-8 google scholar
  • Gutting, G. (2006). Introduction, Michel Foucault: A User’s Manual. The Cambridge Companion to Foucault (s. 1-28). içinde Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
  • Güner, S. (2008). Oryantalizmin Orta Çağ Avrupa’sındaki Düşünsel Kökenleri: Batı’nın Ötekileştirdiği Müslüman Doğu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25(1). google scholar
  • Hüllen, W. (1987). Semiotics narrated: Umberto Eco's. The Name of t he Rose. Semiotica, 64(1-2), 41-58. doi:10.1515/semi.1987.64.1-2.41 google scholar
  • Keskin, F. (1999). Söylem, Arkeoloji ve İktidar. Doğu Batı, 3(9), 15-22. google scholar
  • Kılıç, E. (2019). Gülün Adı Adlı Romanın Toplumsal Dil Bilimi Bağlamında İncelenmesi. Söylem Filoloji Dergisi, 4(1), 105-124. google scholar
  • Nash, T. (1993). The Name of the Rose: Murder and Meaning. CEA Critic, 55(3), 88-96. google scholar
  • Oskay, Ü. (1990). Anlatı Semantiği Açısından Roman ve Etik. Kurgu Dergisi(8), 69-112. google scholar
  • Oskay, Ü. (2014). Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri. İstanbul: İnkilap Yayınevi. google scholar
  • Polat, S. (2004). Hristiyanlık’ta Manastır Hayatı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri (Dinler Tarihi) ABD Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Prang, C. (2014). The Creative Power of Semiotics: Umberto Eco’s The Name of the Rose. Comparative Literature, 66(4), 420-437. doi:10.1215/00104124-2823864 google scholar
  • Rubino, C. A. (1985). The Invisible Worm: Ancients and Moderns in The Name of the Rose. Substance, 14(2), 54-63. doi:10.2307/3685051 google scholar
  • Sallis, S. (1986). Naming the Rose: Readers and Codes in Umberto Eco’s Novel. The Journal of the Midwest Modern Language Association, 19(2), 3-12. doi:10.2307/1315229 google scholar
  • Schiavoni, F. (1984). Faith, Reason and Desire: Umberto Eco’s “The Name of the Rose. Meanjin, 43(4), 573-581. google scholar
  • Stout, D. A., & Buddenbaum, J. M. (1996). Toward a Synthesis of Mass Communication Research and the Sociology of Religion. D. A. Stout, & J. M. Buddenbaum (Dü) içinde, Religion and Mass Media: Audiences and Adaptations (s. 3-11). California: SAGE Publications. google scholar
  • Trifonas, P. P. (2015). Crafting the Literature of Semiotic Possibility: From the Metaphysical to the Detective Story in The Name of the Rose. P. Trifonas (Dü.) içinde, International Handbook of Semiotics. Dordrecht: Springer. doi:10.1007/978-94-017-9404-6_9 google scholar
  • van Dijk, T. A. (1993). Principles of Critical Discourse Analysis. Discourse and Society, 4(2), 249-283. google scholar
  • Wodak, R. (2014). Critical Discourse Analysis. C. Leung, & B. V. Street içinde, The Routledge Comppanion to English Studies (s. 302-316). New York: Routledge. google scholar
  • Yoo, H. (2010). The Neo-Baroque of Our Time: A Reading of Umberto Eco’s The Name of the Rose. International Journal of Arts and Sciences, 3(10), 266-273. google scholar

Foucault’cu Bilgi, İktidar ve Özne İlişkisi Perspektifinden Gülün Adı Romanı Üzerine Bir Eleştirel Söylem Çözümlemesi

Year 2024, Issue: 24, 93 - 121, 21.05.2024
https://doi.org/10.26650/4boyut.2024.1465160

Abstract

Gülün Adı, ilk bakışta 14. Yüzyıl Orta Çağ İtalya’sında gerçekleşen bir cinayeti konu alan roman gibi görünse de kilisenin elinde bulundurduğu gücü, tarikat savaşlarını, felsefeyi, dönemin sahip olduğu hâkim dünya görüşünü, bilgi üretimini ve dağıtımını, kütüphaneciliği ve karanlık Orta Çağ Avrupası’nı satır aralarında okuyucularına fısıldamaktadır. Akademik literatürde Gülün Adı romanı, kullandığı edebiyat teknikleri, içerdiği semboller, sahip olduğu olay kurgusu bağlamında akademik literatürde çok fazla çalışmaya konu olmuştur. Yapılan literatür taramasında roman bağlamında; semiyotik analiz yapılması, postmodern edebiyat tekniklerinin ve sembollerinin tartışılması, bilimsel bilginin ve gerçekliğin sorgulanması, dedektiflik ve cinayet kurgusunun analizi, kütüphane ve kütüphanecilik mesleğinin incelenmesi, kitle iletişim araçlarının ve din sosyolojisinin ele alınması, bilim tarihi ve bilgi felsefesiyle edebi bir yaklaşımın birleştirilmesi gibi çeşitli konular üzerinde çalışmaların yoğunlaştığı görülmüştür. Literatürden farklı olarak bu çalışmada, Umberto Eco’nun Gülün Adı romanında sunulan karakter ilişkileri, olay örgüsü ve diğer belirleyici unsurları Foucault’cu bilgi-iktidar-özne ilişkisi ekseninde eleştirel söylem çözümlemesi metodu kullanılarak incelenmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre romanın kurgusunda yer alan kilise iktidarı meşruiyetini korumak amacıyla bilginin üretimini ve dağıtımını kontrol altında tutmaktadır. Bu noktada bilginin muhafaza edildiği ve dağıtıldığı bir mekân olarak kütüphaneler ise, bugünkü anlayıştan farklı olarak kitapları saklayan ve koruyan yapılar olarak tasvir edilmektedir. Bu bilgi ve iktidar ilişkisinden hareketle öznellikler de üretilmektedir. Ayrıca Eco, teosentrik dünya görüşünden antroposentrik dünya görüşüne geçişte öznenin iktidar ve bilgiye olan ilişkisini anlatısında yeniden kurgulayarak Aydınlanma sürecinin ilk adımlarını alegorik söylemlerle okuyucusuna aktarmaktadır. Sonuç olarak, Gülün Adı romanı aracılığıyla Foucauldian perspektiften bilgi, iktidar ve özne arasındaki bu karmaşık ilişkiyi ortaya çıkaran bu çalışmanın gelecek çalışmalara ilham kaynağı olabileceği düşünülmektedir. Çalışmanın sınırları içerisinde Gülün Adı romanı incelenirken, gelecekteki çalışmalarda farklı edebi eserlerin veya sanatsal ifadelerin bu ilişkiyi nasıl ele aldığını karşılaştırmalı bir şekilde incelemek daha fazla anlayış sağlayabilir.

Thanks

Bu makale yüksek lisans dönemimden bu yana üzerinde uğraştığım bir emeğin sonucudur. Her ne kadar makaleyi ben yazsam da yapmaya çalıştıklarıma inandığını ve başarılarımdan gurur duyduğunu her zaman hissettiren Nedim Bayhan'a tüm kalbimle teşekkür ederim.

References

  • Alkan, C. (2015). Oryantalizm: Coğrafi Ayrımdan Söylemsel Ayrışmaya Türk Düşünce Hayatı Örneği. Maltepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyoloji ABD Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Babür Metin, P. (2015). Spinoza ve Özgürlük. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ABD Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Balcı, A. (2015). Michel Foucault’da Metod: Arkeoloji, Soybilim ve Etik. International Journal of Political Studies, 1(1), 26-34. google scholar
  • Baxter, D. G. (1989). Murder and Mayhem in a Medieval Abbey: The Philosophy of The Name of the Rose. The Journal of Speculative Philosophy, 3(3), 170-189. google scholar
  • Bilgin, N. (1999). Sosyal Psikolojide Yöntem ve Pratik Çalışmalar. İzmir: Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları. google scholar
  • Bloor, M., & Bloor, T. (2007). The Practice of Critical of Discourse Analysis. Great Britain: Hodder Arnold. google scholar
  • Borges, J. L. (1941). Babil Kitaplığı. Ölüm ve Pusula. içinde İstanbul: İletişim Yayınları. google scholar
  • Braswell, L. (1987). Meta-Psychomachia in Eco’s ‘The Name of the Rose. Mosaic: A Journal for the Interdisciplinary Study ofLiterature, 20(2), 1-11. google scholar
  • Carballido, E. (1971). I Too Speak of the Rose. G. E. Woodward (Dü.) içinde, The Modern Stage in Latin America: Six Plays. Newyork: Dutton. google scholar
  • Cevizci, A. (2009). Felsefe Ansiklopedisi. Ankara: Ebabil Yayıncılık. google scholar
  • Corry, L., & Giovanolli, R. (1992). Jorge Borges, Author of the Name of the Rose. Poetics Today, 13(3), 425-445. doi:10.2307/1772870 google scholar
  • Davidson, A. I. (2002). Arkeoloji, Geneoloji, Etik. Foucault ve Bilginin Arkeolojisi (V. Urhan, Çev.). içinde İstanbul: Paradigma. google scholar
  • Demir, S. (2009). Göstergebilim, Umberto Eco ve Yapıtları Bağlamında Göstergebilime Katkıları. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Gazetecilik Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Descartes, R. (1998). İlk Felsefe Üzerine Metafizik Düşünceler. (M. Karasan, Çev.) İstanbul: M.E.B. Yayınları. google scholar
  • Desogus, P. (2009). The Episteme of The Name of The Rose: Umberto Eco’s Encyclopedia and Michel Foucault’s Episteme. Semiotics, 253-261. doi:10.5840/cpsem200916 google scholar
  • Dreyfus, H. L., & Rabinow, P. (1983). Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics (2nd Edition b.). University of Chicago Press. google scholar
  • Eco, U. (2018). Gülün Adı. İstanbul: Can yayınları. google scholar
  • Fairclough, N. (1995). Critical discourse analysis: The critical study of language. London and Newyork: Longman. google scholar
  • Fairclough, N. (2013). Critical Discourse Analysis and Critical Policy Studies. Critical Policy Studies, 7(2), 177-197. google scholar
  • Foucault, M. (1980). Power/Knowledge: SelectedInterviews & Other Writings -1972 -1977. New York: Pantheon Books. google scholar
  • Foucault, M. (1999). Bilginin Arkeolojisi. (V. Urhan, Çev.) İstanbul: Birey Yayıncılık. google scholar
  • Foucault, M. (2004). Nietzche, Soybilim, Tarih. Seçme Yazılar 5: Felsefe Sahnesi (I. Ergüden, Çev., s.230-253). içinde İstanbul: Ayrntı Yayınları. google scholar
  • Foucault, M. (2011). Özne ve İktidar, Seçme Yazılar II (2. Baskı b.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Foucault, M. (2015). İktidarın Gözü. (I. Ergüden, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Foucault, M. (2018). Cinselliğin Tarihi (9. b.). (H. U. Tanrıöver, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. google scholar
  • Game, A. (1998). Toplumsalın Sökümü. (M. Küçük, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. google scholar
  • Garrett, J. (1991). Missing Eco: On Reading The Name of the Rose as Library Criticism. Library Quarterly, 61(4), 373-388. doi:10.1086/602394 google scholar
  • Genç, Ö. (2011). Ortaçağ Avrupası’nda Kadın Algısı. A. Çetin (Dü.) içinde, Ortaçağ’da Kadın (s. 241296). Ankara: Lotus Yayınevi. google scholar
  • Goh, R. B. (1990). In Pursuit of the Thing: Umberto Eco’s Semiotics, Narrative and the Detective Story in The Name of the Rose. Journal of the Australasian Universities Modern Language Association(73). google scholar
  • Guerra, A., & Braga, M. (2014). The Name of the Rose: A Path to Discuss the Birth of Modern Science. Science & Education(23), 643-654. doi:10.1007/s11191-012-9543-8 google scholar
  • Gutting, G. (2006). Introduction, Michel Foucault: A User’s Manual. The Cambridge Companion to Foucault (s. 1-28). içinde Cambridge: Cambridge University Press. google scholar
  • Güner, S. (2008). Oryantalizmin Orta Çağ Avrupa’sındaki Düşünsel Kökenleri: Batı’nın Ötekileştirdiği Müslüman Doğu. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 25(1). google scholar
  • Hüllen, W. (1987). Semiotics narrated: Umberto Eco's. The Name of t he Rose. Semiotica, 64(1-2), 41-58. doi:10.1515/semi.1987.64.1-2.41 google scholar
  • Keskin, F. (1999). Söylem, Arkeoloji ve İktidar. Doğu Batı, 3(9), 15-22. google scholar
  • Kılıç, E. (2019). Gülün Adı Adlı Romanın Toplumsal Dil Bilimi Bağlamında İncelenmesi. Söylem Filoloji Dergisi, 4(1), 105-124. google scholar
  • Nash, T. (1993). The Name of the Rose: Murder and Meaning. CEA Critic, 55(3), 88-96. google scholar
  • Oskay, Ü. (1990). Anlatı Semantiği Açısından Roman ve Etik. Kurgu Dergisi(8), 69-112. google scholar
  • Oskay, Ü. (2014). Kitle İletişimin Kültürel İşlevleri. İstanbul: İnkilap Yayınevi. google scholar
  • Polat, S. (2004). Hristiyanlık’ta Manastır Hayatı. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri (Dinler Tarihi) ABD Yüksek Lisans Tezi. google scholar
  • Prang, C. (2014). The Creative Power of Semiotics: Umberto Eco’s The Name of the Rose. Comparative Literature, 66(4), 420-437. doi:10.1215/00104124-2823864 google scholar
  • Rubino, C. A. (1985). The Invisible Worm: Ancients and Moderns in The Name of the Rose. Substance, 14(2), 54-63. doi:10.2307/3685051 google scholar
  • Sallis, S. (1986). Naming the Rose: Readers and Codes in Umberto Eco’s Novel. The Journal of the Midwest Modern Language Association, 19(2), 3-12. doi:10.2307/1315229 google scholar
  • Schiavoni, F. (1984). Faith, Reason and Desire: Umberto Eco’s “The Name of the Rose. Meanjin, 43(4), 573-581. google scholar
  • Stout, D. A., & Buddenbaum, J. M. (1996). Toward a Synthesis of Mass Communication Research and the Sociology of Religion. D. A. Stout, & J. M. Buddenbaum (Dü) içinde, Religion and Mass Media: Audiences and Adaptations (s. 3-11). California: SAGE Publications. google scholar
  • Trifonas, P. P. (2015). Crafting the Literature of Semiotic Possibility: From the Metaphysical to the Detective Story in The Name of the Rose. P. Trifonas (Dü.) içinde, International Handbook of Semiotics. Dordrecht: Springer. doi:10.1007/978-94-017-9404-6_9 google scholar
  • van Dijk, T. A. (1993). Principles of Critical Discourse Analysis. Discourse and Society, 4(2), 249-283. google scholar
  • Wodak, R. (2014). Critical Discourse Analysis. C. Leung, & B. V. Street içinde, The Routledge Comppanion to English Studies (s. 302-316). New York: Routledge. google scholar
  • Yoo, H. (2010). The Neo-Baroque of Our Time: A Reading of Umberto Eco’s The Name of the Rose. International Journal of Arts and Sciences, 3(10), 266-273. google scholar
There are 48 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Subjects Cultural Studies (Other)
Journal Section Research Articles
Authors

Ayten Bengisu Cansever 0000-0002-1165-7273

Publication Date May 21, 2024
Submission Date April 4, 2024
Acceptance Date April 17, 2024
Published in Issue Year 2024 Issue: 24

Cite

APA Cansever, A. B. (2024). Foucault’cu Bilgi, İktidar ve Özne İlişkisi Perspektifinden Gülün Adı Romanı Üzerine Bir Eleştirel Söylem Çözümlemesi. 4. BOYUT Medya Ve Kültürel Çalışmalar Dergisi(24), 93-121. https://doi.org/10.26650/4boyut.2024.1465160