Kant’s Phenomenal World and His Views on the Philosophy of Science

Yıl 2024, Sayı: 26, 65 - 82, 15.01.2025

Ömer Fatih Tekin

Öz

Immanuel Kant developed in-depth reflections on the phenomenal world and the philosophy of science. The phenomenal world is the world we perceive and experience through our senses and is shaped by the categories and concepts of our mind. This world is a phenomenal world other than reality, which he called the ‘thing-in-itself’ (noumenon), which cannot be experienced or known. Kant's contributions to the philosophy of science are particularly evident in his ‘Critique of Pure Reason’ and ‘Metaphysical Foundations of the Natural Sciences’. For scientific knowledge to be possible, experiences must be in a particular order and legality. A priori (independent of experience) categories and principles of the mind provide this order and legality. For example, the principle of causality is fundamental in making sense of our experiences. Kant emphasizes the importance of synthetic a priori judgments in his theory of knowledge. These judgments can be known independently of experience but still provide knowledge content. The phenomenal world is the object of scientific knowledge and is organized through the laws of nature. These laws are universal and necessary because they regulate events in the phenomenal world. Kant's thoughts on physics are particularly notable for his endeavor to show that Newtonian principles can be known a priori. In his work ‘Metaphysical Foundations of the Natural Sciences’, he defines matter as ‘that which can move in space’ and discusses basic physical concepts such as repulsive and attractive forces. Kant's views laid the foundations of the modern philosophy of science and became an important reference point for later thinkers. In this context, in this article, we will remain within Kant's phenomenal world and analyze his views that can be used for the philosophy of science

Anahtar Kelimeler

Kant, Philosophy of Science, Physics, Laws of Nature, Philosophy of Nature

Kant’ın Fenomenal Dünyası ve Bilim Felsefesine Yönelik Görüşleri

Öz

Immanuel Kant, fenomenal dünya ve bilim felsefesi üzerine derinlemesine düşünceler geliştirmiştir. Fenomenal dünya, duyularımız aracılığıyla algıladığımız ve deneyimlediğimiz dünyadır ve zihnimizin kategorileri ve kavramları tarafından şekillendirilir. Bu dünya, "kendinde şey" (noumenon) olarak adlandırdığı, deneyimlenemeyen ve bilinemez olan gerçeklikten başka bir fenomenal dünyadır. Kant'ın bilim felsefesine katkıları, özellikle "Saf Aklın Eleştirisi" ve "Doğa Bilimlerinin Metafizik Temelleri" adlı eserlerinde belirginleşir. Bilimsel bilginin mümkün olabilmesi için, deneyimlerin belirli bir düzen ve yasalılık içinde olması gerektiğini öne sürer. Bu düzen ve yasalılık, zihnin a priori (deneyimden bağımsız) kategorileri ve ilkeleri tarafından sağlanır. Örneğin, nedensellik ilkesi, deneyimlerimizi anlamlandırmamızda temel bir rol oynar. Kant, bilgi kuramında sentetik a priori yargıların önemini vurgular. Bu yargılar, deneyimden bağımsız olarak bilinebilen ancak yine de bilgi içeriği sağlayan yargılardır. Fenomenal dünya, bilimsel bilginin nesnesidir ve doğa yasaları aracılığıyla düzenlenir. Bu yasalar, fenomenal dünyadaki olayları düzenlediği için evrensel ve zorunludur. Kant'ın fizik üzerine düşünceleri, özellikle Newtoncu ilkelerin a priori olarak bilinebileceğini gösterme çabasıyla dikkat çeker. "Doğa Bilimlerinin Metafizik Temelleri" eserinde, maddeyi "uzayda hareket edebilen şey" olarak tanımlar ve itici ve çekici kuvvetler gibi temel fiziksel kavramları ele alır. Kant'ın bu görüşleri, modern bilim felsefesinin temellerini atmış ve sonraki düşünürler için önemli bir referans noktası olmuştur. Bu bağlamda bu makalede, Kant’ın fenomenal dünyası içinde kalarak, onun bilim felsefesi için kullanılabilecek görüşlerini inceleyeceğiz.

Anahtar Kelimeler

Kant, Bilim Felsefesi, Fizik, Doğa Felsefesi, Doğa Yasaları

Kaynakça

• Arslan, M. (2017). “Kant’ta Aritmetik Yargıların Doğası Üzerine Bir İnceleme”. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), 2435-2444.
• Aşık, B. (2018). “Kant’ın Eleştiri Öncesi Dönem Uzay ve Zaman Anlayışı Üzerine Bir İnceleme”. Felsefe Arkivi. 48(1), 57-71.
• Cassirer, E. (1996). Kant’ın Yaşamı ve Öğretisi. (Çev. D. Özlem). İstanbul: İnkılap Yayınevi.
• Dağ, A. (2020). “Kant Epistemolojisinde Bilgi, Varsayım ve İnanç Sorunu”. ÇAKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, (1), 1-19.
• Dursun, Y. (2004). Felsefe ve Matematikte Analitik/Sentetik Ayrımı. Ankara: Elips Yayınları.
• Erişirgil, M. E. (1997). Kant ve Felsefesi. (Editör, İ. Taşpınar). İstanbul: İnsan Yayınları.
• Friedman, M. (2015). Kant ve Kesin Bilimler. (Çev. S. Ş. Öget). İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gedikli, M. E. (2022). “Kant’ta Saf Doğa Biliminin İmkanı ve İlkeleri”. AHBVÜ Edebiyat Fakültesi Dergisi, C. 2, (6), 129-140.
• Hakyemez, A. D. (2019). Kant’ın Sentetik A priori’sinin Doğa Bilimlerinde Temellendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Heimsoeth, H. (2012). Kant’ın Felsefesi. (Çev. T. Mengüşoğlu). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Kant, I. (2002). Gelecekte Bilim Olarak Ortaya Çıkabilecek Her Metafiziğe Prolegomena. (Çev. İ. Kuçuradi ve Y. Örnek). Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu.
• Kant, I. (2004). Metaphysical Foundations of Natural Science (editor and trans. by. M. Friedman). California: Stanford University.
• Kant, I. (1993 ve 2008). Arı Usun Eleştirisi. (Çev. A. Yardımlı). İstanbul: İdea.
• Rosenberg, A. (2005). Bilim Felsefesine Çağdaş Bir Giriş. (Çev. İ. Yıldız). Ankara: Dipnot.
• Ural, Ş. (2012). Pozitivist Felsefe. İstanbul: Alfa.
• Urhan, V. (2003). “Kant’ın Bilgi Kuramı ve Sentetik Önermeler”. Felsefe Dünyası 38, 3-20.
• West, D. (1998). Kıta Avrupası Felsefesine Giriş: Rousseau, Kant, Hegel’den Foucault ve Derrida’ya. (Çev. A. Cevizci). İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Watkins, E. and Marius, S., “Kant’s Philosophy of Science”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Fall 2023 Edition), (Editörler E. N. Zalta & U. Nodelman, https://plato.stanford.edu/archives/fall2023/entries/kant-science/.
• Wood, W. A. (2009). Kant. (Çev. A. Kovanlıkaya). Ankara: Dost Kitapevi Yayınları.