KATMA DEĞER VERGİSİNİN KUZEY KIBRIS EKONOMİSİ ÜZERİNE ETKİSİ: KISA DÖNEM DEĞERLENDİRMESİ

Yıl 2005, Cilt: 6 Sayı: 1, 98 - 111, 01.01.2005

Abdul Ghafoor

Öz

Gerek kamu gelirlerinin artırılması, gerekse Türkiye ile AB ye üye ülkeler ile uyumun sağlanması amacıyla, 1996 yılında Kuzey Kıbrıs'ta KDV uygulaması başlatılmıştır. Ancak, bu uygulama sonrasında, diğer bir deyişle KDV uygulamasından sonra dahi, bütçe açığında artış gözlenmiştir. Literatür araştırmalarından da ortaya konduğu üzere, KDV yalnızca bütçe açığını azaltacak düzeyde bir gelir artışı sağlamakla kalmayıp, aynı zamanda gerek tasarrufu gerekse yatırımları teşvik etmektedir. Bu konuda akla gelen soru ise, Kuzey Kıbrıs'ta neden bu hedeflere ulaşılamadığıdır. Mevcut çalışma ise, bu soruya bir yanıt almak üzere tasarlanmıştır. Yine bu bağlamda, anılan çalışma toplam tüketim, toplam tasarruflar, kamu, özel ve toplam yatırımlar, kamu alımları, ihracat ve ithalat gibi çeşitli makro ekonomik değişkenleri kullanarak KDV'nin Kuzey Kıbrıs ekonomisi üzerindeki etkilerini değerlendirmektedir. Böylece, KDV'nin etkisi politika değişimi için dummy değişken içeren basit regresyon tekniği ile incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

KDV, ekonomik etki, Kuzey Kıbrıs, kısa-vadeli değerlendirme.

THE IMPACT OF VALUE ADDED TAX ON THE NORTH CYPRUS ECONOMY: A SHORT TERM ASSESSMENT

Öz

Value added tax was introduced in North Cyprus in 1996 to increase public revenue as well as to harmonize with Turkey and EU member countries. It is however evident that the budget deficit has rather increased after the introduction of VAT. The literature argues that VAT not only has potential to generate enough revenue to reduce the budget deficit but also encourages savings and investments. The question is why could North Cyprus not achieve these objectives? The present study was designed to answer this question. It evaluates the impact of VAT on the North Cyprus economy by using several macroeconomic variables such as total consumption, total domestic savings, public, private and total investments, government purchases, exports and imports. The impact of VAT has been studied through simple regression techniques with dummy variable for policy change.

Anahtar Kelimeler

Vat, Impact of Economy, North Cyprus, Short - Term Assessment

Kaynakça

• ANDRIKOPOULOS, A.A., BROX, J.A. & GEORGAKOPOULOS, T.A. (1993). A short-term assessment of the effects of VAT on consumption patterns: the Greece experience. AppliedEconomics, 25, (5), pp.617-627.
• BOSKIN, M. (1996). Frontiers of tax reform. Stanford, Hoover Institution Press, StanfordUniversity.
• BROOKES, W.T. (1989.) A value added tax would harm the economy. Nation's Business, (11) (1),VV. 10-11.
• DALAMAGAS, B. (1978). The value added tax : Economic analysis. Athens, Papazisis.
• DICKEY, D.A. & FULLER, W.A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association,19,VV355-361.
• . (1981) The Likehhoodratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica, 49, pp. 1057-1072.
• GEORGAKOPOULOS, T.A. (1990). Value added taxation : an overview of Greece's experience. Cyprus Journal of Economics, 3, pp. 125-140
• GEORGAKOPOULOS, T.A. (1991). Some economic effects of value added tax substitution in Greece : a fırst ex-post assessment. Greek Economic Review, 13, pp. 117-134.
• GLASER, G.E. & SARTOR, R.L. (1993). Executive summary of value added taxes : a comparative analysis. Tax Executive, 45 (1), pp. 26-35.
• MILITZER, K. & ONTSCHERENKI, I. (1990). The value added tax: its impact on saving. (Comparison of 23 countries who imply value added tax). Business Economics, 25 (2), pp. 32-38.
• PRICE, C.E. & PORCANO, T.M. (1992). The value added tax. (As technique for federal defıcit reduction). Journal of Accountancy, 174 (4), pp. 44-49.
• SPAIN, C. (1993) A value added tax and state and local govemments : lessons from Canada. Government Finance Review, 9 (5), pp. 42-44.
• STATE PLANNING ORGANIZATION (2001). Economic and social indicators. Nicosia, Statistics and Research Department.