7)TURİZMİN SOSYO-KÜLTÜREL BOYUTTA ORTAYA ÇIKARDIĞI ETKİLERİN İNCELENMESİ: MARMARİS ÖRNEĞİ

Year 2014, Issue: 42, 0 - 0, 20.06.2015

Çağıl Hale Özel

Abstract

It is essential to know the socio-cultural impacts of tourism on a destination in order to sustain the positive impacts and to minimize the negative ones. In this study, it was aimed to determine the positive and negative socio-cultural impacts of tourism on Marmaris based on the opinions of local people. The reasons why Marmaris was selected as the study area can be summarized as; it welcomes tourism activities since 1950s and its basic economic activity is tourism. In order to obtain indepth information about the subject, oral history method was executed in data collection stage. A total of nine people were interviewed each of whom has witnessed the development of tourism in Marmaris. Findings of the study showed that tourism has had both positive and negative socio-cultural impacts on Marmaris in terms of population, traditional family structure, role of women in working life, traditions and customs and crime rates

Keywords

Socio-cultural Impacts of Tourism, Oral History, Marmaris

7)TURİZMİN SOSYO-KÜLTÜREL BOYUTTA ORTAYA ÇIKARDIĞI ETKİLERİN İNCELENMESİ: MARMARİS ÖRNEĞİ

Abstract

Turizmin gerçekleştiği bölgede ortaya çıkardığı sosyo-kültürel etkilerin bilinmesi, bunlardan olumlu olanlarının sürdürülebilmesi, olumsuz olanların ise en aza indirgenmesi açısından önemlidir. Bu bakış açısıyla hazırlanan çalışmada, turizmin Marmaris üzerindeki olumlu ve olumsuz sosyo-kültürel etkilerinin, yerli halkın görüşlerine dayalı olarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada inceleme alanı olarak Marmaris ilçesinin seçilmesinin nedeni; 1950’li yıllardan bu yana turizm faaliyetlerine sahne olması ve temel ekonomik faaliyetinin turizm olmasıdır. Konuyla ilgili derinlemesine bilgi elde edebilmek amacıyla veri toplama aşamasında sözlü tarih yöntemine başvurulmuş ve Marmaris’te turizmin gelişimine tanıklık etmiş olan dokuz kaynak kişi ile görüşülmüştür. Çalışmadan elde edilen bulgular, turizmin Marmaris’te nüfus yapısı, geleneksel aile yapısı, kadınların çalışma hayatındaki rolü, gelenek ve görenekler ve suç oranları üzerinde olumlu ve olumsuz sosyo-kültürel etkiler ortaya çıkardığını ortaya koymuştur

Keywords

Turizmin Sosyo-Kültürel Etkileri, Sözlü Tarih, Marmaris

References

• Akış Roney, S. (2011). Turizm bir sistemin analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Akman, A. D. (2007). Turizm gelişmesinin yarattığı doğal ve kültürel değişimler: Kaş Örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi,
• Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çevre Bilimleri ABD, Ankara. Akova, O. (2006). Yerel halkın turizmin etkilerini algılamalarına ve tutumlarına yönelik bir araştırma. Sakarya Üniversitesi SBE
• Akademik İncelemeleri Dergisi, 2 (1). 77-109. Ap, J. (1992). Residents’ perception on tourism ımpacts. Annals of Travel Research, 19 (4), 665-690.
• Ap, J. ve Crompton, J. (1993). Residents’ strategies for responding to tourism impacts. Journal of Travel Research, 32, 47-50.
• Avcıkurt, C. (2007). Turizm sosyolojisi turist-yerel halk etkileşimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ayyıldız, M. (2013, Ekim 25). Sözlü görüşme. (E. Doğantan, Röportajı Yapan).
• Aykaç, A. (2009). Yeni işler, yeni işçiler. Turizm sektöründe emek. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Beeton, S. (2006). Community development through tourism. Landlinks Press. Avustralya.
• Berber, Ş. (2003). Sosyal değişim katalizörü olarak turizm ve etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9, 205-2
• Berkyar, R. (2013, Ekim 24). Sözlü görüşme. (Ç. H. Özel, Röportajı Yapan).
• Berkyar, S. (2013, Ekim 24). Sözlü görüşme. (Ç. H. Özel, Röportajı Yapan).
• Bilmez, B., Kayacan, G. ve Aslan, Ş. (2011). Dersim '38'i hatırlamak. İstanbul: Tarih Vakfı.
• Bostan, A., Türk, Z. ve Akyurt Kurnaz, H. (2013, 17-18 Eylül). Ülke kalkınmasında Marmaris turizm sektörünün önemi ve Rus turistlerin Marmaris’i tercih etme nedenleri. International Conference on Eurasian Economies Bildiri Kitabı, 711-720, St. Petersburg, Rusya.
• Butler, R. W. (1980). The concept of a tourist area cycle of evolution: Implications for management of resources. Canadian Geographer, 24 (1), 5-12.
• Caunce, S. (2001). Sözlü tarih ve yerel tarihçi. (Çev: Bülent Can ve Alper Yalçınkaya). İstanbul: Tarih Vakfı.
• Chibucos, T. R., Leite, R. W. ve Weis, D. L. (2005). Readings in family theory. Sage Yayınları. Amerika Birleşik Devletleri.
• Çalışkan, U. ve Tütüncü, Ö. (2008, 23-27 Nisan). Turizmin yerel halk üzerindeki etkileri ve Kuşadası ilçesi uygulaması. IV.
• Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 127-148, Belek, Antalya. Çermik, T. (2013). Turizmde lider destinasyon Marmaris, Muğla Haber Gazetesi, 20.07.2013 tarihli haber, Erişim tarihi: 6 Kasım 2013, http://www.muglahaber.com.tr/turizmde-lider-destinasyon-marmaris/.
• Çetin, T. (2010). Cumalıkızık köyünde kültürel miras ve turizm algısı. Millî Folklor, 22 (87), 181-190.
• Dağ, N. (2013, Ekim 26). Sözlü görüşme. (Ç. H. Özel, Röportajı Yapan).
• Demircioğlu, A. G. (1997). Turizm çevre etkileşimi bakımından sürdürülebilir turizm planlaması. Dokuz Eylül Üniversitesi İİBF Dergisi, 12 (2), 135-147.
• Denizhan, Ş. (2013, Ekim 24). Sözlü görüşme. (Ç. H. Özel, Röportajı Yapan).
• Diedrich, A. ve Garcia-Buades, E. (2009). Local perceptions of tourism as indicators of destination decline. Tourism Management, 30 (4), 512-521.
• Doğan, H. ve Üngüren, E. (2010). Alanya halkının turizme sosyo-kültürel açıdan bakışı. e-Journal of New World Sciences
• Academy Social Sciences, 3C0055, 5 (4). 396-415.
• Doğan, H. Z. (2004). Turizmin sosyo-kültürel temelleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Doxey, G. (1975). A causation theory of visitor-resident irritants: Methodology and research inferences. Travel and Tourism
• Research Association Sixth Annual Conference Bildiri Kitabı, 195-98, San Diego. Ekiz Gökmen, Ç. (2011). Türk turizminin yabancı gelinleri: Marmaris yöresinde turizm sektöründe çalışan göçmen kadınlar. Çalışma ve Toplum, 1, 201-232.
• Gebeş Çimen, F. (2007). Marmaris denizde efelik olmaz. Marmaris Ticaret Odası Kültür Yayınları II.
• Gebeş Çimen, F. (2013, Ekim 26). Sözlü görüşme. (E. Doğantan, Röportajı Yapan).
• Gümüş, N. ve Özüpekçe, S. (2009). Foça’da turizmin ekonomik, sosyal, kültürel ve çevresel etkilerine yönelik yerel halkın görüşleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2), 398-417.
• Gürbüz, A. (2002). Turizmin sosyal çevreye etkisi üzerine bir araştırma. Teknoloji, 5 (1-2), 49-59.
• Haley, A. J., Snaith, T. ve Miller, G. (2004). The impacts of tourism, A case study of Bath, UK. Annals of Tourism Research, 32 (3), 647-669.
• Kafalı Yılmaz, F. (2008). Gelişimini tamamlamış kıyı turizmine Marmaris (Muğla) örneği. Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (3), 159- 1
• Kargın, O. N. (2013, Ekim 25). Sözlü görüşme. (Ç. H. Özel, Röportajı Yapan).
• Kirt, S. (2013, Ekim 25). Sözlü görüşme. (Ç. H. Özel, Röportajı Yapan).
• Kozak, M. A. (2008). Otel işletmelerinde kat hizmetleri yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kozak, N., Kozak, M. A. ve Kozak, M. (2010). Genel turizm ilkeler kavramlar. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Kültür ve Turizm Bakanlığı İstatistikleri (2013). Tesislere geliş, geceleme, ortalama kalış süresi ve doluluk oranının illere ve ilçelere göre dağılımı, http://www.ktbyatirimisletmeler.gov.tr/TR,9857/isletme-belgeli-tesisler.html, Erişim tarihi: 17.07.2014.
• Lankford, V. ve Howard, D. (1994). Developing a tourism ımpact attitude scale. Annals of Tourism Research, 21 (1), 121-139.
• Lecompte, M. D., Goetz, J. P. (1982). Problems of reliability and validity in etnographic research. Review of Educational Research, 52, 31-60.
• Long, P. T., Perdue, R. R. ve Allen, L. (1990). Rural resident tourism perceptions and attitudes by community level of tourism.
• Journal of Travel Research, 28 (3), 3-9. Long, P. H. ve Kayat, K. (2011). Residents’ perceptions of tourism ımpact and their support for tourism development: The case study of Cuc Phuong National Park, Ninh Binh Province, Vietnam. European Journal of Tourism Research, 4 (2), 123-146.
• Marmaris Belediyesi (2006). Tarih. Marmaris Belediyesi Yerel Tarih Bülteni, 1 (4): 2.
• Moyle, B., Croy, G. ve Weiler, B. (2010). Tourism interaction on islands: The community and visitor social Exchange.
• International Journal of Culture, Tourism and Hospitality Research, 4 (2), 96-107. Oktik, N. (2001). Turizm sektöründe çalışan kadınların toplumsal değişime etkileri. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4, 145-151.
• Özdemir, M. (1991). Turizmin Sosyal Yapı Üzerindeki Tesirleri. Türkiye Kalkınma Bankası Turizm Yıllığı, Ocak, 87.
• Özdemir, M. A. ve Kervankıran, İ. (2011). Turizm ve turizmin etkileri konusunda yerel halkın yaklaşımlarının belirlenmesi:
• Afyonkarahisar örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 24, 1-25. Özmen, M. (2007). Turizmin sosyo-kültürel etkileri: Akçakoca örneği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal
• Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm ve Otel İşletmeciliği ABD, Akçakoca. Purkis, S. (2009, 17-19 Haziran). Organisation of tourism ındustry in the World: The case of Marmaris. EconAnadolu 2009:
• Anadolu International Conference in Economics, 1-20, Eskişehir. Şentürk, F. K. ve Toprak, L. S. (2011, 30 Kasım-4 Aralık). Turizmin sosyo-kültürel etkilerinin din görevlilerinin bakış açısıyla değerlendirilmesi. 12. Ulusal Turizm Kongresi, 324-334, Akçakoca Düzce.
• Tayfun, A. ve Kılıçlar, A. (2004). Turizmin sosyal etkileri ve yerli halkın turiste bakışı. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm
• Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1-17. Thompson, P. (2006). 21. Yüzyılda sözlü tarih için potansiyeller ve meydan okumalar. İçinde A. İlyasoğlu ve G. Kayacan (Ed.),
• Kuşaklar deneyimler tanıklıklar Türkiye'de sözlü tarih çalışmaları konferansı (ss. 23-36). İstanbul: Tarih Vakfı. Tugay, D. (2013, Ekim 26). Sözlü görüşme. (D. Acar Gürel, Röportajı Yapan).
• TUİK (2013). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları. www.tuik.gov.tr, Erişim tarihi: 10.04.2014.
• Tuna, M. (2002). Marmaris kentinde turizm, çevre ve toplumsal eğilimler araştırması. MARTAV, Marmaris Kültür, Turizm ve Tanıtma Vakfı.
• Tuna, M. (2007). Turizm, çevre ve toplum (Marmaris Örneği). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tuna, M. ve Özbek, Ç. (2012). Yerlileşen yabancılar, Güney Ege Bölgesi’nde göç, yurttaşlık ve kimliğin dönüşümü. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Tuna, M. (2012). Turizm gelişmesinin sosyo-kültürel etkileri. İçinde M. Tuna (Ed.), Turizm sosyolojisi (Birinci baskı, ss. 64-83).
• Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2606, Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1574.
• Uslu, A. ve Kiper, T. (2006). Turizmin kültürel miras üzerine etkileri: Beypazarı/Ankara örneğinde yerel halkın farkındalığı.
• Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (3), 305-314. Uzun, E. ve Avcı, Y. (2007). Yabancı turistlerin Marmaris’i tercihine etki eden faktörlerin araştırılması. Mevzuat Dergisi, 10,
• Wang, Y., Pfister, R. E. ve Morais, D. B. (2006). Residents’ attitudes toward tourism development: A case study of Washington,
• NC. 411-418, 2006 Northeastern Recreation Research Symposium.
• Ward, C. ve Berno, T. (2011). Beyond social change attitudes towards tourists. Annals of Tourism Research, 38, 4, 1556-1569.
• Yanardağ, M. Ö. ve Avcı, M. (2012). Turizm sektöründe istihdam sorunları: Marmaris, Fethiye, Bodrum ilçeleri üzerine ampirik bir inceleme. Ege Stratejik Araştırmalar Dergisi, 3 (2), 39-62.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yin, R. K. (2003). Case study research, design and method. Applied Social Research Methods Series, 5, Kaliforniya: Sage Yayınları.