Şair Nushi’nin Bilinmeyen Şiirleri

Year 2025, Issue: 86, 350 - 362, 25.10.2025

Ahmet Selman Yiğit

Abstract

Divan ve mesnevilerden sonra klasik Türk edebiyatının en önemli yazılı kaynakları kuşkusuz mecmualardır. Şiir mecmuaları içeriklerinin zenginliğine rağmen çeşitli sebeplerden dolayı edebiyat araştırmacılarının nispeten ihmal ettikleri yazılı eserlerdir. Bu çalışmada şimdiye kadar üzerinde herhangi bir ilmi araştırmanın yapılmadığı İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi’nde yer alan bir mecmuada bulunan Şair Nushî’ye ait dokuz şiir tanıtılmaktadır. Kaynaklarda kim olduğuna dair neredeyse hiç bilgi bulunmayan Nushî’nin kimliğine dair keşfdilen bu şiirler analiz edilerek somut verilere ortaya konmaktadır. Gün yüzüne çıkarılan bu şiirler şekil ve muhteva bakımından tahlil edilerek şairin edebi şahsiyeti veriye dayalı ortaya konmaktadır. Mecmuada yer alan dokuz şiirin tamamı hem biçim hem de içerik açısından incelendikten sonra Şair Nushî’nin klasik edebiyattaki yeri ve ağırlığı tespit edilmeye çalışılmıştır.

Keywords

Mecmua , Şair Nushî , Tahlil , Edebi şahsiyet

The Unknown Poems of the Poet Nushi

Abstract

After the divan and mesnevis, the most important written sources of classical Türk literature are undoubtedly mecmuals. Despite the richness of their content, poetry collections are written works that are relatively neglected by literary researchers for various reasons. This study introduces nine poems by the poet Nushî in a collection in the Istanbul University Rare Works Library, on which no scholarly research has been conducted so far. These poems are analyzed and concrete data are presented on the identity of Nushî, whose identity is almost unknown in the sources. These unearthed poems are analyzed in terms of form and content and the literary personality of the poet is revealed based on data. After analyzing all nine poems in the Mecmuada in terms of both form and content, it is tried to determine the place and weight of the poet Nushî in classical literature.

Keywords

Mecmua , Poet Nushî , Analysis , Literary personality

References

• Akkuş, M. (2014). Klâsik Türk şiirinin anlam dünyasındaki edebiyat türleri ve tarzları. Erzurum: Fenomen Yayınları.
• Canım, R. (2010). Divanda edebiyatı türleri. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Çağbayır, Y. (2017). Ötüken sözlük. Erişim adresi: http://www.otukensozluk.com/
• Develi, H. (2009). Osmanlı’nın dili. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Dilçin, C. (1983). Örneklerle Türk şiir bilgisi. Ankara: Sevinç Basımevi.
• Durmuş, İ. (2012). Üslûp. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (C. 42, ss. 383-385). İstanbul: TDVİAM.
• Erbay, E. (1996). Divan edebiyatı üzerine tenkid değerlendirme ve tartışmalar. [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• İlhan, E. (2023). Necâtî örnekleminde şiir mecmualarında yer alan bilinmeyen şiirlerin aidiyetine dair yöntem teklifi. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 8(1), 191-226. doi: 10.32321/cutad.1263007
• İpekten, H. (1996). Gazel. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (C. 13, ss. 440-442). İstanbul: TDVİAM.
• İpekten, H. (2008). Eski Türk edebiyatı: Nazım şekilleri ve aruz (10. b.). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kaplan, Y. (2021). Nushî, Nushî Efendi. Türk edebiyatı isimler sözlüğü: Erişim adresi: https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nushi-efendi adresinden alındı
• Karabulut, M. (2021). Edebî metinlerde dil, ifade ve üslûp ilişkisi. edebiyatta üslûp meselesi. İKSAD Global Yayıncılık, 17-21.
• Kılıç, F. (2018). Meşâ'irüş-Şu'arâ. Ankara: Kültür Eserleri Dizisi.
• Kiremitçi, F. (2015). Klasik Türk edebiyatında öğretici eserler: Tanım, tasnif, örnek metin. Journal of Turkish Research Institute, 54, 313-352.
• Macit, M. (2016). Nedim divanı. Ankara: AKMB Yayınları.
• Önal, M. (2008). Edebî dil ve üslûp. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 14(36), 23-47.
• Saraç, M. A. (2011). Klasik edebiyat bilgisi belagat. İstanbul: Bilimevi Basın Yayın.
• Tılfarlıoğlu, M. (2022, 04 27). Bu şiirler kimin I? RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 27, 442-461.
• Tılfarlıoğlu, M. (2022). Bu şiirler kimin II? RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 31, 813-835.
• Uzun, M. İ. (2013). Türk İslam edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Üzgör, T. (1990). Türkçe dîvân dîbâçeleri. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Yavuz, M. (2025). Hamdullah Hamdî’ni̇n Yûsuf u Züleyhâ isimli mesnevisinde anlam zenginlikleri (Alışılmamış bağdaştırmalar). Bitig Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(9), 64-92. doi: 10.69787/bitigefd.1690996
• Yazıcı, F. (2010). Nushi Efendi''nin “Mürşidu'l-Gina Fi Şerhi'l-Emsileti ve'l-Bina” adlı eserinin tahkiki. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.