AYDIN SAYILI VE NUSRET HIZIR BAĞLAMINDA BİLİM TARİHİ VE FELSEFESİ PERSPEKTİFİ ANKARA'DA KURAMSALLAŞMA VE KURUMSALLAŞMA

Year 2016, Volume: 56 Issue: 2, 52 - 77, 01.01.2016

Ömer Faik Anlı

Abstract

Bu makalenin amacı, bilim incelemelerinin çok-disiplinli yaklaşımı çerçevesinde bilim tarihi ve bilim felsefesi arasındaki ilişkileri, Ankara'daki kurumsallaşma süreci bağlamında ele almaktır. Aydın Sayılı ve Nusret Hızır bu süreçte öne çıkan en önemli iki isimdir. Bu iki isim araştırma konuları aynı olmakla birlikte her ikisi de bilimi anlama ve açıklama girişimidir disipliner yönelimlerinde ayrışmaktadır. Sayılı'nın tarihsel yaklaşımı bilimsel ilerleme problemi üzerine odaklanırken, Hızır'ın felse epistemolojik yaklaşımı sınırlandırma ayracı problemi üzerine odaklanmaktadır. Bu iki problem birbirleriyle ne ölçüde etkileşimdedir? Bunlar arasındaki ilişki, disiplinler-arası bir ortaklık olarak mı değerlendirilmelidir yoksa çok-paradigmalı bir bilim incelemesi olarak mı? Eğer ikinci seçenek geçerliyse, bu durumda Aydın Sayılı – Nusret Hızır birlikteliği Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ndeki ve Türkiye'deki ilk kurumsallaşmış çok-paradigmalı bilim incelemeleri girişimidir.

Keywords

Bilim Tarihi, Bilim Felsefesi, Aydın Sayılı, Nusret Hızır, Bilim Çalışmaları

PERSPECTIVES OF THE HISTORY AND THE PHILOSOPHY OF SCIENCE IN THE CONTEXT OF AYDIN SAYILI AND NUSRET HIZIR -INSTITUTIONALIZATION AND THEORIZATION IN ANKARA

Abstract

The aim of this paper is to invastigate the relationships between the history of science and the philosophy of science within the framework of multi-disciplinary approaches to scientic studies in the context of the institutionalization process in Ankara. Aydın Sayılı and Nusret Hızır are the two most prominent scholars in this process. Although their research objects are the same both are attempts to understand and explain science , their disciplinary intentions differentiate. The historical approach of Sayılı is focused on the problem of the scientic progress. On the other hand, the philosophical epistemological approach of Hızır is focused on the problem of demarcation. To what extent do these two problems interact with each other? Should the relationship between these elds history of science and the philosophy of science be considered as an interdisciplinary partnership or as a multi-paradigm scientic study? If the latter is the case, association of Aydın Sayılı and Nusret Hızır should be considered to be the rst institutionalized attempt at multiparadigmatic scientic studies at the Faculty of Languages, History and Geography of Ankara University and in Turkey as well.

Keywords

History of Science, Philosophy of Science, Aydın Sayılı, Nusret Hızır, Science Studies

References

• Ayer, Alfred Jules. Dil, Doğruluk ve Mantık. Çev. Vehbi Hacıkadiroğlu. 2. Basım. İstanbul: Metis, 1998.
• Berkes, Niyazi. Türkiye’de Çağdaşlaşma. Yayına Hazırlayan: Ahmet Kuyaş. İstanbul: Yapı Kredi, 2002.
• Comte, Auguste. Pozitif Felsefe Dersleri ve Pozitif Anlayış Üzerine Konuşma. Çev. Erkan Ataçay. Ankara: BilgeSu, 2015.
• Demir, Remzi. “Sunuş.” Bilim Tarihinde Yöntem (George Sarton). Ankara: Doruk, 1997.
• Hızır, Nusret. Bilimin Işığında Felsefe. İstanbul: Kırmızı, 2007.
• --. Felsefe Yazıları. 2.Baskı. İstanbul: Kırmızı, 2007.
• Huxley, Thomas Henry. Science and Culture and Other Essays. New York: D. Appleton Company, 1888.
• Kafadar, Osman. Türkiye’de Kültürel Dönüşümler ve Felsefe Eğitimi. İstanbul: İz, 2000.
• Popper, Karl. Hayat Problem Çözmektir –Bilgi, Tarih ve Politika Üzerine- . Çev. Ali Nalbant. 5. Baskı. İstanbul: Yapı Kredi, 2015.
• Reichenbach, Hans. “Logistic Empiricism in Germany and the Present State of its Problems.” The Journal of Philosophy 33. 6 (1936): 141-160.
• --. Experience and Prediction. USA, Chicago: The University of Chicago Press, 1938.
• --. The Rise of Scientific Philosophy. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1968.
• --. Bilime Yeni Pozitivist Bakış –İstanbul Konferansları-. Çev. Nusret Hızır ve Vehbi Eralp. Derl. Remzi Demir ve İnan Kalaycıoğulları. Ankara: Epos, 2013.
• Sarton, George. “History of Science.” On The History of Science. Ed. Dorothy Stimson. Cambridge: Harvard University Press, 1962. 1-14.
• Sayılı, Aydın. Mısırlılarda ve Mezopotamyalılarda Matematik, Astronomi ve Tıp. 3. Baskı. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1991.
• --. Atatürk ve Bilim. Ed. Remzi Demir. Der. İnan Kalaycıoğulları. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi, 2008.
• --. Hayatta En Hakiki Mürşit İlimdir. Ed. Remzi Demir. Der. İnan Kalaycıoğulları. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi, 2010.
• Şengör, A.M. Celâl. Hasan-Âli Yücel ve Türk Aydınlanması. 4. Basım. İstanbul: Türkiye İş Bankası, 2015.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi. “Hasan Âli Yücel’e Dair Hatıralar ve Düşünceler.” Yeni Ufuklar 10.109 (1961): 1-10.
• Tekeli, İlhan. “Çok Paradigmalı Bir Sosyal Bilim Alanında Yaşamak.” Felsefe ve Sosyal Bilimler –Muğla Üniversitesi Felsefe ve Sosyal Bilimler Sempozyumu Bildirileri-. Ankara: Vadi, 2006. 145-157.
• --. Tarihsel Bağlamı İçinde Türkiye’de Yükseköğretimin ve YÖK’ün Tarihi. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 2010.
• Wittgenstesin, Ludwig. Tractatus Logico-Philosophicus. Çev. Oruç Aruoba. İstanbul: Metis, 2006.
• Yücel, Hasan-Âli. Hürriyet gene Hürriyet -I-. Ankara: Türk Tarih Kurumu, 1998.