ALAN TURİNG'İN TOPLUMBİLİMSEL DÜŞÜNÜ: TOPLUMSAL BİR DÜŞ OLARAK YAPAY ZEKÂ

Year 2017, Volume: 57 Issue: 2, 1340 - 1364, 01.01.2017

Çağatay Topal

Abstract

C. Wright Mills, toplumbilimsel düşünü, en yakın ile kişisellikten en uzak olanı ilişkilendirebilme yeteneği olarak görür. Mills'e göre, kişisel sorunlar ile toplumsal meseleler arasında zorunlu bağlantılar vardır. Bir sosyolog kişisel yaşam öyküleri ile tarihin hikâyesi arasındaki bağların izini sürebilmelidir. Toplumbilim bir iş olduğu kadar bir yaşam pratiği olduğu için, toplumbilimsel düşün duyarlılık, sadakat ve sorumluluk gerektirir. Şu halde toplumbilim aslında potansiyel olarak herkesin gerçekleştirebileceği bir pratiktir. Burada önemli olan toplumbilimsel düşünün ve duyarlılığın varlığıdır. Bu duyarlılık, geniş veya sınırlı, bir toplumsal düşü resmedebilme yeterliliğini işaret eder. Bu yazı, kimilerince modern bilgisayar teknolojisinin kurucusu olarak kabul edilen Alan Turing'in toplumbilimsel düşününün izini sürmeyi amaçlamaktadır. Turing'in bilimsel çabalarının tarihi kendi yaşam öyküsü ile yaşamı ve işi arasındaki güçlü bağlantıları açık edecek şekilde iç içe geçmiş durumdadır. Onun duyarlı, adanmış ve sorumlu tavrı farklı durumlarda karşımıza çıkar. Bu yazı, Turing'in toplumbilimsel düşününü değerlendirebilmek amacıyla yapay zekâ örneğine odaklanmaktadır. Yazı, Alan Turing'in bir toplumsal hayal resmedilme duyarlılığı ve düşününe sahip olduğu iddiasından hareket etmektedir. Turing'in bu düşününü yapay zekâ örneğinde kalarak analiz etmek üzere, metin C. W. Mills'in toplumbilimsel düşün analizinin, diğer özelliklerinin yanında, üç çehresine başvurur: 1 en yakın ve kişisel olan ile en uzak ve en az kişisel olan arasındaki ilişkiyi vurgulamak; 2 yeni duyular geliştirmek ve duyarlılık alanları açmak; 3 toplumsal bir resim hayal edebilmek. C. W. Mills'in işaret ettiği üç çehreyi kullanarak Turing'in biyograsini ve ardından Turing'in matematiksel ama aynı zamanda toplumbilimsel imgelemini ve bu imgelemin bir ürünü olarak yapay zekâyı analiz eden metin, eş zamanlı olarak C. W. Mllls'in toplumbilimsel imgelem kavramının farklı açılımlarını yine yapay zekâ üzerinden göstermeyi amaçlamaktadır.

Keywords

Toplumbilimsel Düşün, Yapay Zeka, Alan Turing

SOCIOLOGICAL IMAGINATION OF ALAN TURING: ARTIFICIAL INTELLIGENCE AS SOCIAL IMAGINARY

Abstract

C. Wright Mills views sociological imagination as the ability to relate the most intimate to the most impersonal. There are essential linkages between personal troubles and social issues. The sociologist should be able to trace the linkages between biographies and histories. Sociological imagination necessitates sensibility, commitment and responsibility since sociology is a practice of life as well as a practice of work. Sociology is, then, a practice that potentially everyone can perform. The crucial condition is the existence of sociological imagination and sensibility. This sensibility indicates the capacity to picture a social imaginary, however broad or limited. This paper traces the sociological imagination of Alan Turing, who is often considered as the founder of modern computing technology. The history of Turing's scientic endeavours follows and is followed by his biography, revealing the strong linkages between his life and work. Turing's sensible, committed and responsible attitude is clear in several cases. This paper focuses on the case of articial intelligence in order to assess Turing's sociological imagination. The paper claims that Alan Turing has the sensibility and imagination.to picture a social imaginary. In order to analyse Turing's imagination in the example of articial intelligence, the paper refers to three faces of sociological imagination of Mills: 1 emphasis on the relation between the most intimate and the most impersonal; 2 developing new sensibilities and new spaces of sensibility; 3 imagining a social picture. By referring to these three faces, the paper analyses the biography of Turing, his mathematical but also sociological imagination, and articial intelligence as the product of this imagination; and again through articial intelligence, it further aims to demonstrate the different possibilities in C. W. Mills' concept of sociological imagination.

Keywords

Sociological Imagination, Articial Intelligence, Alan Turing

References

• Adam, Alison. Artificial Knowing: Gender and the Thinking Machine. New York: Routledge, 1998.
• Alesso, H. Peter ve Craig F. Smith. Thinking on the Web: Berners-Lee, Gödel and Turing. Hoboken: John Wiley & Sons, 2009.
• Bibel, Wolfgang. “Artificial Intelligence in a Historical Perspective.” AI Communications 27. 1 (2014): 87-102.
• Cerqui, Daniela. “From Turing to the Information Society.” Alan Turing: Life and Legacy of a Great Thinker. Ed. Christopher Teuscher. Berlin: Springer, 2004. 59-74.
• Collins, Harry M. Artificial Experts: Social Knowledge and Intelligent Machines. Cambridge: MIT, 1990.
• Copeland, Jack, ed. The Essential Turing. Oxford: Clarendon, 2004.
• --. Turing: Pioneer of the Information Age. Oxford: Oxford University, 2014.
• Copeland, Jack ve Diane Proudfoot. “The Computer, Artificial Intelligence, and the Turing Test.” Alan Turing: Life and Legacy of a Great Thinker. Ed. Christof Teuscher. Alan Turing: Life and Legacy of a Great Thinker. Berlin: Springer Verlag, 2004. 317-351.
• Franklin, Stan. “History, Motivations, and Core Themes.” The Cambridge Handbook of Artificial Intelligence. Ed. Keith Frankish ve William M. Ramsey. Cambridge: Cambridge University, 2014. 15-33.
• Genova, Judith. “Turing’s Sexual Guessing Game.” Social Epistemology 8. 4 (1994): 313-326.
• Georges, Thomas M. Digital Soul: Intelligent Machines and Human Values. Boulder: Westview, 2003.
• Guo, Ting. “Alan Turing: Artificial Intelligence as Human Self-knowledge.” Anthropology Today 31. 6 (2015): 3-7.
• Güzeldere, Güven. “Yapay Zekânın Dünü, Bugünü, Yarını.” Cogito 13 (1998): 27-41.
• Herzfeld, Noreen. “Creating in Our Own Image: Artificial Intelligence and the Image of God” Zygon 37. 2 (2002): 303-316.
• Hodges, Andrew. Alan Turing: A Short Biography by Andrew Hodges. Web. 26 Temmuz 2016.
• --. Alan Turing: The Enigma. London: Vintage, 2014.
• Kile, Frederick. “Artificial Intelligence and Society: A Furtive Transformation.” AI & Society: Journal of Knowledge, Culture and Communication 28. 1 (2013): 107- 15.
• Mills, Charles Wright. Toplumbilimsel Düşün. Çev. Ünsal Oskay. Ankara: Kültür Bakanlığı, 1979.
• Monberg, John. “Conceptions of the Social that Stand Behind Artificial Intelligence Decision Making.” The Journal of Technology Studies 32. 1 (2006): 15-22.
• Muggleton, Stephen. “Alan Turing and the Development of Artificial Intelligence.” AI Communications 27. 1 (2014): 3-10.
• Musoğlu, Erdal. “Yapay Zeka Derin Öğrenme Sistemleri Nasıl Çalışıyor?” Herkese Bilim Teknoloji 66 (2017): 6.
• Newell, Allen ve Herbert A. Simon. “Ampirik Araştırma Olarak Bilgisayar Bilimi: Semboller ve Arama.” Cogito 13 (1998): 43-55.
• O’Regan, Gerard. A Brief History of Computing. London: Springer-Verlag, 2012.
• Say, Cem. “AlphaGO Tarih Yazdı, Peki ama Yapay Zekâ Gerektiği Gibi ‘Derin’ Düşünebiliyor mu?” Herkese Bilim Teknoloji 14 (2016): 12.
• --. “Deha Nedir?” Herkese Bilim Teknoloji 68 (2017): 6.
• --. “Google Çeviri: Türkçe Çok Daha İyi ‘Derin Öğrenme’ Yöntemine Geçti” Herkese Bilim Teknoloji 39 (2016): 14.
• Sayan, Erdinç. “İnsan, Geleceğin Zeki Yaratıklarının İlkel Ataları Olarak mı Tarihte Yerini Alacak?” Herkese Bilim Teknoloji 70 (2017): 14.
• Saygın, Ayşe Pınar, İlyas Çiçekli ve Varol Akman. “Turing Test: 50 Years Later.” The Turing Test: The Elusive Standard of Artificial Intelligence. Ed. James H. Moor. Dordrecht: Kluwer Academic, 2003. 23-78.
• Schwartz, Ronald David. “Artificial Intelligence as a Sociological Phenomenon.” Canadian Journal of Sociology 14. 2 (1989): 179-202.
• Turing, Alan Mathison. “Can Digital Computers Think?” The Essential Turing. Ed. Jack Copeland. Oxford: Clarendon, 2004. 482-486.
• --. “Computing Machinery and Intelligence.” Mind 59. 236 (1950): 433-460.
• Uyar, Tevfik. “‘Zeka Patlaması’ Tamam İşleri Kapıyor Robotlar, Peki ya Sonrası?” Herkese Bilim Teknoloji 14 (2016): 13.
• Wolfe, Alan. “Mind, Self, Society, and Computer: Artificial Intelligence and the Sociology of Mind.” American Journal of Sociology 96. 5 (1991): 1073-1096.