SERBEST ZAMAN YÖNETİMİ İLE AKADEMİK BAŞARI ARASINDAKİ İLİŞKİ: SPOR BİLİMLERİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 87 - 95, 31.10.2025

Ümit Yasin Çelik , Aylin Göral , Berat Koçyiğit

Abstract

Bu araştırma, Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin serbest zaman motivasyon düzeyleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkiyi incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma evrenini, Süleyman Demirel Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde Beden Eğitimi ve Spor, Antrenörlük Eğitimi ile Spor Yöneticiliği bölümlerinde öğrenim gören toplam 495 öğrenci oluştururken, örneklem grubu basit rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 211 öğrenci ile sınırlandırılmıştır. Veri toplama araçları olarak araştırmacılar tarafından geliştirilen Kişisel Bilgi Formu ve geçerliliği literatürde kabul edilmiş Serbest Zaman Motivasyon Ölçeği (SZMÖ) kullanılmıştır. Toplanan veriler bilgisayar destekli yöntemlerle analiz edilmiş ve öğrencilerin akademik başarıları ile SZMÖ’den elde edilen puanlar aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri ile sunulmuştur. Sürekli değişkenler arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Analiz sonuçları, öğrencilerin serbest zaman motivasyon düzeyleri ile akademik başarılarının orta seviyede olduğunu göstermiş ve iki değişken arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğunu ortaya koymuştur; bu bulgu, serbest zamanın etkili yönetimi ve motivasyon düzeylerinin akademik performans üzerinde belirli ölçüde etkili olabileceğini desteklemektedir.

Keywords

Akademik Başarı , Serbest Zaman Motivasyon , Öğrenci , Spor Bilimleri

Ethical Statement

Bu çalışmanın gerçekleştirilmesi ve yazılmasında bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu ve kullanılan tüm kaynaklara usulüne uygun şekilde atıfta bulunulduğu beyan edilmiştir.

Supporting Institution

destekleyen kurum yoktur

Thanks

Çalışmaya katılan Süleyman Demirel Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerine teşekkür ederiz

The Relationship Between Leisure Time Management and Academic Achievement: A Study on Sports Science Students

Abstract

This research aims to examine the relationship between leisure time motivation levels and academic achievement of students of the Faculty of Sports Sciences. The study population consisted of 495 students studying in the Physical Education and Sports, Coach Education, and Sports Management departments of Süleyman Demirel University's Faculty of Sport Sciences. The sample was limited to 211 students selected through simple random sampling. A Personal Information Form developed by the researchers and the Leisure Time Motivation Scale (LTMS), validated in the literature, were used as data collection tools. The collected data were analyzed using computer-aided methods, and students' academic achievements and LTMS scores are presented as arithmetic means and standard deviations. Relationships between continuous variables were examined using Pearson correlation analysis. The analysis results indicated that students' leisure time motivation levels and academic achievement were moderate, demonstrating a positive relationship between the two variables. This finding supports the idea that effective leisure time management and motivation levels can have a certain impact on academic performance

Keywords

Academic Success , Leisure Time Motivation , Student , Sports Sciences

Ethical Statement

It is declared that this study was conducted and written in accordance with scientific and ethical principles, and that all sources used were properly cited

Supporting Institution

No funding or supporting institution was involved in this study

Thanks

We would like to thank the students of the Faculty of Sport Sciences at Süleyman Demirel University who participated in this study

References

• 1. Acar, S., Deniz, S., ve Doğan, U. (2022). Üniversite öğrencilerinin sınav kaygısında akademik başarı, motivasyon ve boş zaman yöneliminin rolü. Ege Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 5(1), 22-37.
• 2. Akgül, B. M., Yenel, İ. F., ve Karaküçük, S. (2016). Türkiye'deki Üniversite Öğrencilerinde Serbest Zaman Yönetiminin Değerlendirilmesi ve Yaşam Doyumu, En Çok Katılım Sağlanan Boş Zaman Aktiviteleri ve Cinsiyetle İlişkisi. Sosyal Bilimler ve Beşeri Bilimler Dergisi, 11(2), 2-18.
• 3. Akyürek, S. (2016). Rekreasyon alan ve faaliyetlerinin yurt içi turizm talebi ve yeniden ziyaret etme niyetine etkisi: Bodrum örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
• 4. Antaramian, S. (2017). The importance of very high life satisfaction for students’ academic success. Cogent Education,4(1), 1-10.
• 5. Aşkın, C. (2015). Öğretmenlerin serbest zaman eğitimi ve rekreasyon (serbest zamanda yapılan aktiviteler) etkinliklerine katılımlarındaki sosyo, ekonomik, kültürel etkenler: Düzce örneği. Milli Eğitim Dergisi, 45(209), 160-189.
• 6. Ayhan, R., ve Öçalan, M. (2022). Uçurtma Sörfü (Kitesurfing) ile ilgilenen bireylerin serbest zaman egzersiz düzeyleri, serbest zaman engelleri ve motivasyonlarının incelenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 27(1), 13-32.
• 7. Beşikçi, T. (2016). Macera rekreasyonunda heyecan arayışı, serbest zaman motivasyonu ve serbest zaman tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi: Çok hafif hava araçları (ÇHHA) pilot örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Celal Bayar Üniversitesi.
• 8. Britton, B. K., ve Tesser, A. (1991). Effects of time management practices on college grades. Journal of Educational Psychology, 83(3), 405-410.
• 9. Caz, Ç., ve Tunçkol, H. M. (2015). Beden eğitimi öğretmenlerinin zaman yönetimi becerilerinin incelenmesi. Spor ve Performans Araştırmaları Dergisi, 6(2), 91-100.
• 10. Çağlayan Tunç, A. (2019). Üniversite öğrencilerinin kişilik yapılarının, zaman yönetimi ve serbest zaman tatmini ile ilişkisi [Doktora tezi], Gazi Üniversitesi.
• 11. Demir, E., Saatçioğlu, Ö., ve İmrol, F. (2016). Uluslararası dergilerde yayımlanan eğitim araştırmalarının normallik varsayımları açısından incelenmesi. Current Research in Education, 2(3), 130-148.
• 12. Demir, G., ve Alpullu, A. (2020). Üniversite öğrencilerinin boş zaman yönetiminin değerlendirilmesi. Avrasya Spor Bilimleri Araştırmaları, 5(1), 94-102.
• 13. Demirtaş, H., ve Özer, N. (2007). Öğretmen adaylarının zaman yönetimi becerileri ile akademik başarıları arasındaki ilişki. Eğitimde Politika Analizleri ve Stratejik Araştırmalar Dergisi, 2(1), 34-48.
• 14. Eranıl, A. K., ve Özcan, M. (2018). Lise öğrencilerinin boş zaman yönetimi becerisinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(6), 779-785.
• 15. Erdem, R., Pirinçci, E., ve Dikmetaş, E. (2005). Üniversite öğrencilerinin zaman yönetimi davranışları ve bu davranışların akademik başarı ile ilişkisi. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 167-177.
• 16. George, D., ve Mallery, P. (2016). Frequencies. In IBM SPSS Statistics 23 (115-125). Routledge.
• 17. Gümüşgül, O. (2019). Sports or fine arts? Investigation of free time management skills of participants interested in sports and fine arts. Journal of Educational Issues, 5(1), 20-29.
• 18. Güngörmüş, H. A. (2012). The study of validity and reliability of Turkish version of leisure motivation scale. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, 4(3), 1209–1216.
• 19. Karaca, A. A., ve Yerlisu Lapa, T. (2016). Serbest zaman katılımı, psikolojik iyi olma ve serbest zaman engelleri ile baş etme stratejilerinin üniversite öğrencileri üzerindeki incelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(2), 3293-3304.
• 20. Karagün, E., Yıldız, M., Başaran, Z., ve Çağlayan, Ç. (2010). Sosyal fobi özellikleri gösteren üniversite öğrencilerinde rekreatif aktivitelerin fobik tutumlar üzerine etkisinin araştırılması. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 11, 139-144.
• 21. Karasar, N. (2004) Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayıncılık, Ankara, 52.
• 22. Kızılpınar, İ., Şengül, O., ve Arslanboğa, R. (2025). Kamu çalışanlarında kurumsal serbest zaman desteği ile bireysel iş performansı ilişkisinin incelenmesi. Mediterranean Journal of Sport Science, 8(1), 206-221. https://doi.org/10.38021/asbid.1644593
• 23. Kibar, B., Fidan, Y., ve Yıldıran, C. (2014). Öğrencilerin zaman yönetimi becerileri ile akademik başarıları arasındaki ilişki: Karabük Üniversitesi. Business ve Management Studies: An International Journal, 2(2), 136-153.
• 24. Kocabaş, İ., ve Erdem, R. (2003). Yönetici adayı öğretmenlerin kişisel zaman yönetimi davranışları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 191-202.
• 25. Lewis, J. B., Barcelona, R. B., ve Jones, T. (2001). Leisure satisfaction and quality of life: Issues for the justification of campus recreation. NIRSA Journal, 25(2), 57-63.
• 26. Mutlu, İ. (2008). Egzersiz yapan kişilerin boş zamanlarına yönelik tutumları üzerine bir araştırma: Kayseri ili örneği [Yüksek Lisans Tezi]. Niğde Üniversitesi.
• 27. Mutlu, İ., Yılmaz, B., Güngörmüş, H. A., Sevindi, T., ve Gürbüz, B. (2011). Bireyleri rekreasyonel amaçlı egzersize motive eden faktörlerin çeşitli değişkenlere göre karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 54-61.
• 28. Mücevher, M., Demirgil, Z. Erdem, R. (2016, Mayıs). Sportif aktivitelerin akademik başarı üzerindeki etkisi: SDÜ İİBF öğrencileri üzerine bir araştırma. V. Türkiye 75 Lisansüstü Çalışmaları Kongresi, Isparta, Türkiye.,
• 29. Ngai, V. T. (2005). Leisure satisfaction and quality of life in Macao, China. Leisure Studies, 24(2), 195-207.
• 30. Özmaden, M., Ölçücü, B., Dokuzoğlu, G., Çevik, A., Eren, M. Ö., ve Yaylı, H. (2022). Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin serbest zaman temel psikolojik ihtiyaçlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Human Sciences, 19(2), 274-284. doi:10.14687/jhs.v19i2.6248
• 31. Pelletier, L. G., Vallerand, R. J., Blais, M. R., ve Brière, M. N. (1991). Leisure motivation scale (LMS-28). Online erişim adresi: http://www.er.uqam.ca/nobel/r26710/lrcs/echelles/eml28_en.pdf.
• 32. Sabbağ, Ç., ve Aksoy, E. (2011). Üniversite öğrencileri ve çalışanların boş zaman etkinlikleri: Adıyaman örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (4), 10-23.
• 33. Sarı, İ., ve Kaya, E. (2016). Serbest zamanı tatmini okul başarısını artırır mı? Üniversite öğrencilerinin serbest zaman tatmini ve genel not ortalaması arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(2), 11-17.
• 34. Saygılı, G., Atay, E., Eraslan, M., Hekim, M. (2015). Düzenli olarak spor yapan ve yapmayan öğrencilerin kişilik özellikleri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 161-170.
• 35. Serdar, E., Demirel, D. H., Demirel, M., ve Çakır, V. O. (2017). The relationship between university students’ free time management and academic success. The Online Journal of Recreation and Sport, 6(4), 72-82.
• 36. Spiers, A., ve Walker, G. J. (2008). The effects of ethnicity and leisure satisfaction on happiness, peacefulness, and quality of life. Leisure Sciences, 31(1), 84-99.
• 37. Süt, H. K., Küçükkaya, B., Cumur, E., Özdemir, E. (2019). Hemşirelik öğrencilerinin sosyal ve entelektüel aktiviteleri ile akademik başarı durumları ve yaşam doyumları arasındaki ilişki. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, (2), 326-334. https://doi.org/10.5961/jhes.2019.334.
• 38. Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• 39. Tecer, H. (2019). Üsküdar Üniversitesi öğrencilerinin zaman yönetimi becerilerinin depresyon-anksiyete-stres seviyeleri ile ilişkisi [Yüksek Lisans Tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
• 40. Tektaş, M., ve Tektaş, N. (2010). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin zaman yönetimi ve akademik başarıları arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi SBE Dergisi, 23, 221-229.
• 41. Tolukan, E. (2010). Özel yetenekle ilgili bölümlerde okuyan üniversite öğrencilerinin rekreasyonel aktivitelere katılımlarına engel olabilecek unsurların belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi], Niğde Üniversitesi.
• 42. Üstün, Ü. D., Kalkavan, A., ve Demirel, M. (2013). Investigating free time motivation scores of physical education and faculty of education students according to different variables. The Online Journal of Recreation and Sport, 2(1), 18-26.
• 43. Yağar, G. (2020). Spor eğitimi alan üniversite öğrencilerinin serbest zaman katılımının modellenmesi [Doktora tezi]. Hitit Üniversitesi.
• 44. Yaşartürk, F. (2019). Analysis of the relationship between the academic self-efficacy and leisure satisfaction levels of university students. Journal of Education and Training Studies, 7(3), 106-115. https://doi.org/10.11114/jets.v7i3.3988
• 45. Yaşartürk, F., Akyüz, H., ve Karataş, İ. (2018). Rekreasyon bölümü öğrencilerinin boş zaman yönetimi ile akademik başarılarını etkileyen örgütsel faktörler arasındaki ilişkinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 233-243.
• 46. Yerlisu Lapa, T., Ağyar, E., ve Bahadır, Z. (2012). Yaşam tatmini, serbest zaman motivasyonu, serbest zaman katılımı: Beden eğitimi ve spor öğretmenleri üzerine bir inceleme (Kayseri ili örneği). Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(2), 53-59.
• 47. Yıldız, M., Kırtepe, A., ve Baydili, K. (2021). Spor Bilimleri Fakültesinde okuyan öğrencilerin zaman yönetim becerileri ile akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 55-70.