TÜRKİYE’ DE KENTSEL ALANLAR VE EVRENSEL TASARIM İLKELERİ İLİŞKİSİ: SAKARYA ÇARK CADDESİ ÖRNEĞİ

Year 2017, Volume: 6 Issue: 3, 219 - 229, 15.12.2017

Sena Şahin

Abstract

Kentsel alanlar, o kentte yaşayan
bireylerin ortak kullanım alanlarıdır. Sirkülâsyonun yoğun olduğu bu kullanım
alanlarını kentin bütün bireyleri gündelik yaşantılarında sürekli olarak farklı
sebeplerden de olsa kullanmaktadırlar. Bu sebepten kentsel alanlar bireylerin
sosyalleşmesine de katkı sağlamaktadır.

 

Tüm bireyler yaşama başladığı ilk
andan itibaren eşit haklara sahiptir ve hiçbir bireyin ortak kullanım
alanlarında farklı standartlara maruz kalması söz konusu olmamalıdır. Bu
unsurlar göz önüne alınarak kentsel yaşam alanlarında yapılan tasarımların her
bireye eşit haklar sağlaması gerekmektedir. Kentsel yaşam alanlarında her
bireyi düşünen, onlara eşit kullanım hakları sunan evrensel tasarım ilkeleri
göz önüne alınarak tasarım yapılmalıdır. Evrensel tasarım; tüm insanların eşit
şartlarda kullanabileceği tasarımlar bütünü olarak tanımlanmaktadır. Evrensel tasarım
her şartta herkes için eşit tasarım bilincini benimsemektedir ve bu bilinci
yaygınlaştırmayı hedeflemektedir.

 

Bu araştırmada; kentsel alanlarda
evrensel tasarım çeşitli yönleri ile ele alınmıştır. Kentsel alanlardaki
tasarım sorunları ve özellikle de engellilerin karşılaştığı sorunlar
incelenmiş; bu sorunlara evrensel tasarım kriterleri ile çözüm sunmak
amaçlanmıştır. Öncelikle araştırmanın temelindeki terimlere ait bilgiler
verilmiş ve evrensel tasarıma uygun teknik standartlar belirtilmiştir. Bu bilgiler
doğrultusunda Sakarya’nın en büyük ve yoğun olarak kullanılan kentsel alanı “Çark Caddesi ” analiz edilmiş, elde edilen bulgular sonucunda
evrensel tasarım kriterlerine uygun öneriler sunulmuştur.

Keywords

Evrensel Tasarım, Kentsel Tasarım, Engelli, Eşitlik, Sakarya

References

• [1]. Akıncı, G.M., (2014). Evrensel Tasarım Yaklaşımı: Bayburt Üniversitesi Yerleşkesi Örneği, Tasarım+Kuram Dergisi, 2014, 17, 16-26. [2]. Hacıhasanoğlu, I., (2003). Evrensel Tasarım, Tasarım+Kuram Dergisi, Mayıs, 3, 93-101. [3]. İnan, Z., (2008). Kentsel Açık Alanların Kullanıcı Gereksinimlerine Göre Tasarımı, Orman Fakültesi Dergisi, 9, 12-23. [4]. İnceoğlu, M., (2007). Kentsel Açık Mekânların Kalite Açısından Değerlendirilmesine Yönelik Bir Yaklaşım: İstanbul Meydanlarının incelenmesi, Doktora Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. [5]. Kaplan, H. ve Öztürk, M., (2004). Engelliler, Kamu Mekânı ve Engelsiz Tasarım: Kamusal İç Mekânlarda İrdelenmesi İçin Bir Çerçeve, Planlama Dergisi, 2, 67-74. [6]. Kavak, M., (2010). Evrensel Tasarım Yaklaşımı Bağlamında Kamusal Mekanlar: Harbiye Kongre Vadisi Örneği, Yüksek Lisans Tezi, T.C. Bahçeşehir Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. [7]. Tekinalp, B. ve Özerk, B., (2015). Balıkesir Atatürk Parkı’nın Evrensel Tasarım Bağlamında Değerlendirilmesi, Mimarlık Dergisi, 382, 54-59. [8]. URL-1, https://www.google.com.tr/maps/place/%C3%87ark+Cd.,+Sakarya/@40.7772757,30.3947908,17.25z/data=!4m5!3m4!1s0x14ccb2d0c07f43c1:0x3f55d798c4975c57!8m2!3d40.7749744!4d30.383825
• Çalışmadaki fotoğraflar Sena Şahin’e aittir.