The theoretical methods not only lead the today’s and future’s health perception , but also they will steer our observationaland interfering attemps. When it comes to make a comparison, every model or theory is a kind of different roadmap andthese different maps might describe the same section in varied ways. When we go into a new section, we really need amap. Even a skecthed or false scaled map would be better than none. Maps show related concepts, how they related andmaybe a specific destination between two places. In time there could be different maps for the same section and thesection would become clearer.We can’t talk about a precise and straight map but only a map or theory that responds our necessities most. Thus, whileassessing some varied theories. comparable questions should be asked. However, in terms of comparing and assessingthe mentioned theories, it has been exposed that in the way of estimations, they are not so different as expected. In realmost differences are at the point of emphasising one concept more than another. The purpose of this article regardingthe most common three different behavioral health models about education, health and speculative aspects that havebeen published recently and to form a base for all readers
Health behavior models; health belief model; theory of planned behavior; transtheoretical model
Teorik modeller hem günümüz hem de gelecekteki sağlık davranışı anlayışımıza yol göstereceği gibi araştırma ve girişimimizi de yönlendirmektedir. Her model veya teori sağlık davranışı bölgesinin farklı birer yol haritasına benzetilebilir ve farklı haritalar (teoriler) de aynı bölgeyi değişik şekillerde tarif edebilir. Yeni bir bölgeye girdiğimiz zaman bir haritaya ihtiyacımız vardır. Kabaca çizilmiş ya da kötü ölçeklendirilmiş bir harita bile hiç olmamasından iyidir. Haritalar ilgili kavramların, ne şekilde bağlantılı olduklarını ve belki bir yerin diğerine uzaklığını gösterir. Zaman içerisinde aynı bölgeye ait farklı haritalar geliştirildiğinde ve bu haritalar karşılaştırıldığında bölge daha da netleşir. Kesin ya da doğru bir harita yoktur, sadece ihtiyaçlarımıza en iyi şekilde karşılık veren bir harita yada teori vardır. Bu yüzden, farklı teoriler değerlendirirken karşılaştırılabilir sorular sorulmalıdır. Nitekim farklı teoriler değerlendirildiğinde ve karşılaştırıldığında bunların ayırdedici tahminlerinin o kadar da farklı olmadıkları ortaya konulmuştur. Farklılıkların çoğu gerçekte bir kavramın diğerinden daha fazla vurgulanması noktasındadır. Bu makalenin amacı Glantz ve arkadaşlarının (2008) kriterlerine dayalı olarak, son yıllarda davranış bilimleri alanında yayınlanan ve eğitim, sağlık ve teorik çerçevede en çok kullanılan üç sağlık davranış modelini okuyuculara kaynak teşkil etmesi adına sunmaktır.
Sağlık davranış modelleri; sağlık inanç modeli; planlanmış davranış teorisi; transteoretik model
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Reviews |
Authors | |
Publication Date | January 31, 2015 |
Submission Date | March 19, 2014 |
Published in Issue | Year 2015 Volume: 5 Issue: 1 |