ÇOCUKLARA YÖNELİK YOUTUBE VİDEOLARININ ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Year 2024, , 733 - 763, 14.06.2024

Ece Tosun

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1406181

Abstract

ÖZ
Yeni iletişim teknolojilerinin gelişmesi sosyal paylaşım platformlarına duyulan ilgiyi arttırmıştır. Bu platformlarda yer alan içeriklerin henüz bilişsel gelişimini tamamlamamış çocuklar tarafından büyük ölçüde denetimsiz kullanılıyor olması olası tehlikeleri de beraberinde getirmektedir. Bu tehlikelerden biri, bugün Türkiye’nin en fazla kullanılan sosyal paylaşım platformu olan YouTube’da çocuğa yönelik hazırlanan ve izlenme sayısı milyonlara ulaşan animasyon videolarının çocuğun cinsel istismarını normalleştiren içerikler barındırmasıdır. Geçmişten bugüne çocuklara yönelik cinsel istismar olaylarının yaşandığı ve yaşanmaya devam ettiği günümüz dünyasında çocukların bu istismarı normalleştiren, psikososyal gelişimlerini olumsuz etkileyecek içerikler ile karşılaşmaları üzerine düşünülmesi ve çalışmalar yapılması gereken önemli bir konudur. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, YouTube’ta yer alan çocuklara yönelik animasyon videolarını çocuğun cinsel istismarı açısından incelemek ve bu istismarın çeşitleri üzerinden analiz etmektir. Çalışmada, YouTube videolarının niteliği, niceliği ve içerik üretme pratikleri incelenmiştir. Araştırma sonucunda; incelenen animasyon videolarının %30’unun ensest, %60’ının pedofili, %40’ının erken evlilik, %20’sinin ise erken hamilelik barındırdığı, video kapak görsellerinin %40’ı, video isimlerinin ise %100’ünün çocuğa yönelik cinsel istismar içeren görsel/söz barındırdığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Ayrıca videolarda yetişkin dünyasına ait sözlerin kullanılması ve yetişkinler tarafından yaşanan istismarın onaylanması dikkat çekmektedir. Çocukların psikososyal gelişimine zarar verebilecek, çocuğun cinsel istismarını normalleştiren sosyal medya videoları üzerine literatürde çalışmaların kısıtlı olması bu çalışmayı özgün kılmaktadır.

Keywords

Çocuk İstismarı, Cinsel İstismar, Youtube, Sosyal Medya

References

• ADALET BAKANLIĞI; (2022), “Adalet Sicil İstatistikleri”, https://adlisicil.adalet.gov.tr/Resimler/SayfaDokuman/29032023141410adalet_ist-2022cal%C4%B1sma100kapakl%C4%B1.pdf, Erişim Tarihi: 25.06.2023.
• AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI; (2020), “23 Nisan Çocuk Bülteni”, https://www.aile.gov.tr/chgm/sayfalar/23-nisan-cocuk-bulteni/, Erişim Tarihi: 25.10.2023.
• AİLE VE SOSYAL HİZMETLER BAKANLIĞI; (2022), “Çocuklara Yönelik Sosyal Medya İçerikleri Bakanlığın Takibinde”, https://www.aile.gov.tr/haberler/cocuklara-yonelik-sosyal-medya-icerikleri-bakanligin-takibinde/, Erişim Tarihi: 25.10.2023.
• ARAZ, Yahya (2023). 16. Yüzyıldan 19. Yüzyıl Başlarına: Osmanlı Toplumunda Çocuk Olmak, İstanbul: Kitap Yayınevi.
• ARİES, Philippe (1962). Centuries of Childhood A Social History of Family Life, (Çev. Robert Baldick), New York: Alfred A. Knopf.
• ASLAN, A. Esra; TAVŞANCIL, Ezel (2001). İçerik Analiz ve Uygulama Örnekleri, İstanbul: Epsilon.
• AZİZ, Aysel (2008). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri ve Teknikleri, Ankara: Nobel Basımevi. BERELSON, Bernard (1952). Content Analysis in Communication Analysis Research, New York: Hafner.
• BİLG TEKNOLOJİLERİ VE İLETİŞİM KURUMU; (2019), “İnternet Kullanımında Çocuk ve Aile İlişkisi”, https://internet.btk.gov.tr/internet-kullaniminda-cocuk-ve-aile-iliskisi, Erişim Tarihi: 23.10.2023.