SOSYAL MEDYA TÜKENMİŞLİĞİ İLE BİLİNÇLİ FARKINDALIK (MINDFULNESS) BAŞA ÇIKMA BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Year 2025, Volume: 13 Issue: 2, 1148 - 1176, 30.09.2025

Özgür Kılınç , Nurcan Yılmaz , Sadık Çalışkan

https://doi.org/10.19145/e-gifder.1680707

Abstract

Sosyal medya platformlarındaki yoğun bilgiler ve bu platformlarda çok fazla vakit geçirilmesi kullanıcıları zihinsel ve fiziksel olarak yormaktadır. Başka bir deyişle kullanıcılarda tükenmişliğe yol açmaktadır. Sosyal medya tükenmişliği; yorgunluk, sosyal medyadan uzaklaşma gibi kavramlar doğrultusunda da tartışılmaktadır. Bilinçli farkındalık ise anda kalmaya ve anı kabul etmeye odaklanan bir yaklaşım olup çeşitli başa çıkma becerileri sunmaktadır. Bu çerçevede araştırmanın amacı sosyal medya tükenmişliği ile bilinçli farkındalık başa çıkma becerileri arasındaki ilişkiyi değerlendirmektir. Bahsi geçen amaç doğrultusunda bir tarama araştırması yürütülmüştür. Araştırma sonuçlarına göre sosyal medyada geçirilen süre ve sosyal medya tükenmişliği arasında zayıf düzeyde, pozitif ve anlamlı bir ilişki ortaya çıkmıştır. Söz konusu bulgu, sosyal medyada geçirilen süre arttıkça sosyal medya tükenmişliğinin de arttığı şeklinde yorumlanabilir. Sosyal medya tükenmişliği ve bilinçli farkındalık başa çıkma becerileri arasında ise zayıf düzeyde, negatif ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Dolayısıyla katılımcıların sosyal medya tükenmişliği arttığında, bilinçli farkındalık başa çıkma becerileri zayıf düzeyde bir ilişki ile anlamlı olarak azalmaktadır. Sosyal medya tükenmişlik boyutları açısından en yüksek ortalamaya sahip olan boyutun “yorgunluk”, bilinçli farkındalık başa çıkma becerileri açısından ise en yüksek ortalamaya sahip olan boyutun “yapıcı benlik iddiası” olduğu belirlenmiştir.

Keywords

Sosyal medya , Sosyal medya tükenmişliği , Bilinçli farkındalık başa çıkma becerileri

THE RELATIONSHIP BETWEEN SOCIAL MEDIA BURNOUT AND MINDFULNESS-BASED COPING SKILLS

Abstract

The overwhelming influx of information on social media platforms and excessive time spent on these platforms can lead to mental and physical exhaustion among users, often resulting in burnout. Social media burnout is characterized by feelings of fatigue and a desire to disengage from social media. In contrast, mindfulness, which emphasizes staying present and accepting the moment, offers various coping strategies. This study aims to evaluate the relationship between social media burnout and mindfulness-based coping skills. To this end, a survey research was conducted. The findings reveal a weak, positive, and significant correlation between time spent on social media and social media burnout, suggesting that increased social media use is associated with higher levels of burnout. Additionally, a weak, negative, and significant correlation was found between social media burnout and mindfulness-based coping skills, indicating that as social media burnout increases, mindfulness coping skills significantly decrease, albeit with a low level of association. Among the dimensions of social media burnout, “exhaustion” exhibited the highest mean score, while “constructive self-assertion” was identified as the dimension with the highest mean score among mindfulness-based coping skills.

Keywords

Social media , Social media burnout , Mindfulness-based coping skills

References

• Apaolaza, V., Hartmann, P., D’Souza, C., & Gilsanz, A. (2019). Mindfulness, compulsive mobile social media use, and derived stress: The mediating roles of self-esteem and social anxiety. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 22(6), 388-396. https://doi.org/10.1089/cyber.2018.0681 Badri, H. M., Aboalshamat, K. T., Abdouh, I. M., Quronfulah, B. S., Mahmoud, M. A., Rajeh, M. T., Badawoud, A. M., & Alzhrani, A. M. (2023). The effect of social media addiction on burnout among health-care students and professionals in Saudi Arabia. International Journal of Academic Medicine, 9(1), 11-17. https://doi.org/10.4103/ijam.ijam_72_22
• Baj-Rogowska, A. (2023). Antecedents and outcomes of social media fatigue. Information Technology & People, 36(8), 226-254. https://doi.org/10.1108/ITP-03-2022-0207 Bright, L. F., Kleiser, S. B., & Grau, S. L. (2015). Too much Facebook? An exploratory examination of social media fatigue. Computers in Human Behavior, 44, 148-155. https://doi.org/10.1016/j.chb.2014.11.048 Brown, K. W., & Ryan, R. M. (2003). The benefits of being present: Mindfulness and its role in psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 84(4), 822-848. https://doi.org/10.1037/0022-3514.84.4.822 Burzler, M. A., Voracek, M., Hos, M., & Tran, U. S. (2019). Mechanisms of mindfulness in the general population. Mindfulness, 10(3), 469-480. https://doi.org/10.1007/s12671-018-0988-y