TÜRKİYE’DE CİNSİYETE DAYALI MESLEKİ AYRIMCILIĞIN ANALİZİ

Year 2010, Volume: 10 Issue: 4, 1217 - 1230, 01.11.2010

İnci Parlaktuna

Abstract

Kadınlar tarih boyunca üretimin her aşamasında çalışmışlardır. Hem ailelerine hem de ülke ekonomisine olumlu yönde katkıları olan kadınlar, işgücü piyasasındaki bugünkü konumlarını çetin mücadeleler sonucu elde etmişlerdir. Ancak yapılan çalışmalar dereceleri farklı da olsa kadınların işgücü piyasasında çeşitli sorunlarla karşılaştıklarını göstermektedir. Bu sorunların nedenlerinin başında cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılık gelmektedir. Cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılık kadının işgücü piyasasındaki konumuna odaklanan bir konudur. Kadının işgücü piyasasındaki konumunun iyileştirilmesi ise kadına yönelik istihdam politikaları ve gelişimi ile ilişkilidir. Kadının işgücü piyasasındaki konumunun iyileşmesi ülkelerin kalkınma sürecine olumlu olarak yansıdığından kadına yönelik istihdam politikaları önemini daha da artmıştır. Çalışmada, Türkiye’de çalışan kadınların cinsiyete dayalı mesleki ayrımcılık ile ilgili karşılaştıkları sorunlar belirlenmekte ve nedenleri araştırılmaktadır. Çalışmanın amacı, Türkiye’de çalışan kadınların işgücü piyasasındaki konumlarını iyileştirecek ve geliştirecek istihdam politikalarına yön vermektir

Keywords

Çalışan kadınların sorunları, toplumsal cinsiyet ayrımcılığı, eğitimde fırsat eşitsizliği, kadınlara yönelik istihdam politikaları

Analysis of Gender-Based Occupational Discrimination in Turkey

Abstract

Throughout history, women have worked in every phase of production. They positively contributed to their family as well as to the national economy. Women obtained their current position in the labor market as a result of difficult and long struggles. But studies show that women with various problems with different degrees in the labor market. Leading cause of these problems is gender-based occupational discrimination. Gender-based occupational discrimination is an issue which focuses on the position of women in the labor market. Improving the position of women in the labor market is associated with employment policyies and their development for women. Since improvements in the position of women in the labor market reflects positively to the development process of countries, importance of employment policies for women has increased. In this study, problems of employed women in Turkey related to gender-based occupational discrimination and their sources are determined. The aim of the study is to propose policies to improve working women’s position in the labor market

Keywords

Working women’s issues, gender discrimination, inequality of opportunity in education, employment policy for women

References

• Anker, R. (1997) : “Theories of Occupational Segregation by Sex: An Overview”, International Labour Review, 136(3): 315-339.
• Aran, M.; Çapar, S.; Hüsamoğlu, M. ; Sanalmış, D. ve Uraz, A. (2009): “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımında Son Eğilimler”, Dünya Bankası ve T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Ankara,
• Aslantepe, G. (2006) : “Kadın İstihdam Zirvesi”, İstanbul.
• Çakmak, R. (2001) : “Kadın İşgücü ve Yönetim Kadrolarında Kadın İşgücü İstihdamı” Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Çarıkçı, İ. ve Avşar, N. (2004) : “Kamu Üst Kademe Yöneticilerinin Cinsiyet Temelli Rol Algılamaları Çerçevesinde Alternatif Çalışma Düzenlemeleri ve İzin Politikalarının Etkinliği”, Kadın Çalışmalarında Disiplinler arası Buluşma Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul: 53-63.
• Demirbilek, S. (2007) : “Cinsiyet Ayrımcılığının Sosyolojik Açıdan İncelenmesi”, Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, Cilt. 44, Sayı 511: 12-26.
• DİE (1997) : http://www.die.gov.tr. (erişim tarihi: 4-4-2009) İstatistik veriler, Ankara.
• Doğramacı, E. (1997): Türkiye’de Kadının Dünü ve Bugünü Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul.
• DPT, (2009) : “Türkiye’de Kadınların İşgücüne Katılımı: Eğilimler, Belirleyici Faktörler ve Politika Çerçevesi, World Bank, Rapor No: 48508-TR.
• Dünya Bankası (2007), http://www.die.gov.tr. (erişim tarihi: 4-4-2009) İstatistik verileri.
• Dünya Bankası (2009): “Turkey Country Economic Memorandum”, Washington, D.C.
• Ecevit, Y. (1995): “Kentsel Üretim Sürecinde Kadın Emeğinin Konumu Ve Değişen Biçimleri”, İletişim Yayınları, İstanbul: 105-117
• Ekmekçi, Y. (2004) : “Türkiye’de Kadın İşgücü’nün Gelişimi Ve Karşılaştıkları Sorunlar”, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
• Erdut, T. (2005): “İşgücü Piyasasında Enformelleşme ve Kadın İşgücü”, Çalışma ve Toplum, 2005/3: 11-49.
• Eroğlu, N. (2000) : “Gelişen Sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücü Panelleri I-II”, TİSK, Ankara.
• Fidan, F. ve İşçi, Ö. (2004): “Çalışan Kadın Aslında Çalışmak İstemiyor mu? Zorunluluk mu? Gereklilik mi?”, Kadın Çalışmalarında Disiplinler arası Buluşma Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul: 33-41.
• Hancıoğlu, A.; Koç, İ. ve Dayıoğlu, M. (2000): “Türkiye’de Çocukların ve Kadınların Durumu”, UNICEF, Ankara.
• Hasipek, S. ve Ark. (2000): “Kırsal alanda Kadının İstihdama Katılımı”, T.C. Başbakanlık Kadının statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Ankara.
• ILO (2008) : “ Youth Employment: Breaking Gender Barriers for Young Women and Men-Gender Equality at the Heart of Decent Work, Campaign 2008-2009” İsviçre.
• ILO (2004): “ A Training Policy Model for Enchancing Employability and Gender Equity:The ;Formujer Programme ”, Cinterfor.
• Işığıçok, Ö., ve ark. (2002): “Çağdaş Sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücünün Konumu: Bursa Örneği”, TİSK.
• İlkkaracan, İ. (2003): “ Kentli Kadınlar ve Çalışma Yaşamı”, Ayrı basım Kadının İnsan Hakları- Yeni Çözümler, İstanbul.
• Kılıç, C. (2001) : “Gelişen sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücü Panelleri I-II”, TİSK, Ankara: 19-46.
• Kutal, M., (2001) : “Gelişen Sanayi Merkezlerinde Kadın İşgücü Panelleri I-II”, TİSK, Ankara:146.
• Lordoğlu, K. ve Özkaplan, N. (2007): “ Çalışma İktisadı”, Der Yayınları, İstanbul. MAGAZİN,(2007), Sayı:66, Mart-Nisan, (www.elegans. com.tr) (Ulaşım tarihi :13.07.2007)
• Mardin, N. B. (2000) : “Sağlık Sektöründe Kadın”, T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü, Nisan 2000, Ankara:127.
• OECD (2006), http://www.tüik.gov.tr. ( erişim tarihi: 22-05-2009)
• Ökçün, A. G. (1997): “Osmanlı Sanayi, 1913, 1915 Yılları Sanayi İstatistikî”,
• Özden, C. (2009) : “International Migration and Labor Market Choices of Women inTurkey” Dünya Bankası, Washington, D.C.
• Parasız, İ. ve Bildirici, M. (2002): “ Emek Piyasaları” , Ezgi Kitapevi, Bursa.
• Palaz, S. (2003) : “Türkiye’de Cinsiyet Ayrımcılığı Analizinde Neoklasik Yaklaşıma Kurumcu Yaklaşım: Eşitliği Sağlayıcı Politika Önerileri” Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt.6, Sayı.9, Mayıs: 87-109.
• Savcı, İ. (1999) : “Toplumsal Cinsiyet ve Teknoloji”, Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi, C. 54(1): 123-143.
• Saylan, T. (2006) : “Kadın Eğitimi ve Sosyal Dışlanma”, Kadın İstihdam Zirvesi”, TİSK, İstanbul.
• Şahin, F. (2003) : “Dünyada Kadın Konferansları ve Yansımaları”, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Taymaz, E.(2009) : “Growth, Employment Skills and Female Labor Force” Ekonomik Araştırmaları Merkezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi.
• Tunçsiper, B. ve Sürekçi, D. (2004) : “Çalışma hayatında Kadın İşgücünün Ekonomik bir Analizi”, Kadın Çalışmalarında Disiplinler arası Buluşma Sempozyumu, Yeditepe Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, İstanbul: 95-102.
• TÜİK (2006-2007-2008-2009), http://www.tuik.gov.tr, İşgücü İstatistikleri, Ankara. (erişim tarihi: 21-05-2009)
• TÜSİAD (2000) : “Kadın-Erkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset” , yayın No: Tüsiad-T/2000-12/290, İstanbul: 262-264
• UNSTAT, http:www.unstats.un.org, (erişim tarihi 20.02.2009)