“Rasyonel Beklentiler Teorisi Çerçevesinde Türkiye’de 1994 Krizi”

Yıl 2010, Cilt: 2 Sayı: 1, 139 - 146, 01.06.2010

Sinem Gaytancıoğlu

Öz

Anahtar Kelimeler

-

RASYONEL BEKLENTİLER TEORİSİ ÇERÇEVESİNDE TÜRKİYE’DE 1994 KRİZİ

Öz

Türk ekonomisinin tarihi incelendiğinde, Cumhuriyet’ten günümüze gelene kadar ekonomik krizlerle karşı karşıya kalındığı görülmektedir. Bu krizlerin sonuçlarına bakıldığında devalüasyonlar, IMF (Uluslararası Para Fonu) reçeteleri ile çözümler arandığı anlaşılmaktadır. Yaşanan bu ekonomik krizler, bir kısmı dış dünyanın etkileriyle olup, bir kısmı ise ülkenin kendi ekonomik ve siyasi çıkmazlarından kaynaklanmıştır. Türk ekonomisinde 90’lı yılların ilk yarısına gelindiğinde, geçmişten gelen tıkanmalar makro ekonomik göstergelerde kendini yansıtmaktadır. Bu dönemde mevcut siyasi iktidar, enflasyonu ülkenin en önemli sorunlarından biri olduğunu görmekle beraber döviz sıkıntısının aşılmış olduğu yanılgısına düşmüştür. Yaşanan bu gelişmelerin sonucunda Türk ekonomisi 1994 yılı başında yine ve yeniden bir çıkmaza girmiştir. Uzun süre istikrarlı görünen Amerikan doları-TL paritesi, ciddi şekilde bozulmuş, enflasyonist beklentiler büyük ölçüde artmış, Hazine içeride borçlanamaz hale gelmiştir. Ayrıca dış ülkelerin, Türkiye’nin kredi değerliliğini arka arkaya düşürmesi sonucu ülkenin dış kredi bulma imkanı da kalmayınca, siyasal iktidar 5 Nisan 1994’te bir ekonomik istikrar paketini yürürlüğe koymuş ve hemen arkasından IMF ile 14 aylık bir Stand-by düzenlemesi yapmıştır. Bu bildiride, Türk ekonomisinde 1994 yılı başında yaşanan ekonomik kriz açıklanarak, krizin ve
krizin sonucunda uygulamaya konulan ekonomik paketin sonuçları, makro ekonomik göstergelerle
birlikte ele alınacak olup, “Rasyonel Beklentiler Teorisi” ışığında değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Türk Ekonomisi, 1994 Krizi, Rasyonel Beklentiler Teorisi

Kaynakça

• Akdiş, Muhammet. “Rasyonel Beklentiler Okulu’nun Enflasyon Yaklaşımı ve Türkiye’deki Faiz Oranları”, Banka ve Ekonomik Yorumlar Dergisi. 29:6-7, Haziran/Temmuz 1992, 61-65.
• Aktan, Coşkun Can, Yeni İktisat Okulları. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2008.
• Eğilmez, Mahfi ve Ercan Kumcu, Ekonomi Politikası Teori ve Türkiye Uygulaması. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2007.
• Eğilmez, Mahfi, Küresel Finans Krizi Piyasa Sisteminin Eleştirisi. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2009.
• Guerrien, Bernard, Neo-Klasik İktisat. İstanbul: İletişim Yayınları, 1999.
• İktisadi Kalkınma Vakfı, Avrupa Birliği İstikrar ve Büyüme Paktı. İstanbul: İKV Yayınları No:201, 2007.
• İslatince, Hasan. “Rasyonel Beklentiler Teorisinin Rasyonelliği Tartışmaları”, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 3.1, 2002, 17-23.
• İyibozkurt, Erol, İktisada Giriş. Bursa: Ezgi Kitabevi Yayınları, 1994.
• Kazgan, Gülten, Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2008.
• Kumcu, Ercan, Krizler, Para ve İktisatçılar. İstanbul: Remzi Kitabevi, 2009.
• Kurdaş, Kemal, Bitmeyen Gaflet ve Türkiye Ekonomisinin Çöküşü. Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık, 2003.
• Savaş, Vural Fuat, Politik İktisat. İstanbul: Beta Basım Yayım, 2008.
• Şahin, Hüseyin, Türkiye Ekonomisi. Bursa: Ezgi Kitabevi, 2007. www.dpt.gov.tr. [İndirme Tarihi: 20.05.2010] www.tcmb.org. [İndirme Tarihi: 20.05.2010] www.worldbank.org. [İndirme Tarihi: 20.05.2010]
• Yentürk, Nurhan, Körlerin Yürüyüşü Türkiye Ekonomisi ve 1990 Sonrası Krizler. İstanbul:
• İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2005.